Frankrijk: aanpassing Nutri-Score goedgekeurd onder voorwaarden
De vernieuwde versie van de Nutri-Score is officieel goedgekeurd door de Franse ministers van Volksgezondheid, Economie en Landbouw. Toch beloven zij waakzaam te blijven als het gaat om de “erkende voedingsvoordelen” van traditionele producten zoals kaas en charcuterie.
Een langverwachte goedkeuring
Na maanden van discussie werd op 14 maart het besluit ondertekend dat het nieuwe rekenalgoritme van de Nutri-Score officieel in werking stelt. Hoewel de tekst al sinds oktober 2023 klaar was en in april 2024 werd goedgekeurd door de Europese Commissie, bleef de invoering in Frankrijk op nationaal niveau geblokkeerd. Politieke ontwikkelingen, zoals de Europese verkiezingen in juni 2024 en daarna ook de ontbinding van het Franse parlement, droegen bij aan deze vertraging.
De kwestie leidde tot veel debat binnen de regering. Minister van Landbouw Annie Genevard verzette zich openlijk tegen de nieuwe Nutri-Score, omdat deze volgens haar bepaalde traditionele Franse producten, zoals kaas en vleeswaren, onterecht benadeelt. Zo werd melk bijvoorbeeld als drank geclassificeerd in plaats van als voedingsmiddel, wat de score negatief beïnvloedde. Ondanks haar bezwaren werd de nieuwe versie uiteindelijk ondertekend, mede doordat minister van Volksgezondheid Catherine Vautrin op 12 maart al zelfstandig haar handtekening had gezet.
Wat is er veranderd?
Een onafhankelijk wetenschappelijk comité heeft het Nutri-score berekeningssysteem geëvalueerd om het aan te passen aan wetenschappelijke ontwikkelingen en de bijdragen van belanghebbenden, zoals consumentenorganisaties en economische spelers.
Het op 14 maart getekende decreet voorziet in verschillende verbeteringen:
- een betere onderscheiding tussen voedingsmiddelen op basis van hun zout- en suikergehalte,
- een nauwkeuriger onderscheid tussen volkoren voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels en hun geraffineerde alternatieven,
- een meer verfijnde classificatie van vette vis (bronnen van omega 3) en oliën met een lager gehalte aan verzadigde vetzuren,
- verduidelijkingen over de beoordeling van dranken op basis van hun suikergehalte en de aanwezigheid van zoetstoffen, om het gebruik ervan als suikervervanger te beperken.
De impact van de nieuwe Nutri-Score
De Nutri-Score, die consumenten helpt gezondere keuzes te maken op basis van voedingswaarde [1], blijft een vrijwillig label in Frankrijk. Momenteel hanteren 1.450 merken de Nutri-Score, die ongeveer 62% van de Franse voedingsmarkt in volume dekt. De nieuwe rekenmethode heeft gevolgen voor ongeveer 30% van de producten met een Nutri-Score.
Producten zoals gesuikerde ontbijtgranen, kant-en-klare maaltijden, pizza’s, gezoete dranken en rood vlees krijgen in de nieuwe beoordeling doorgaans een lagere score. Daarentegen verbeteren de scores van producten zoals volkoren granen, olijfolie, emmentaler en vette vis.
De voedingsindustrie heeft twee jaar de tijd om hun verpakkingen aan te passen aan de vernieuwde Nutri-Score. Voor sommige fabrikanten betekent dit een flinke uitdaging. “We investeren in nieuwe recepten en productielijnen om onze score te verbeteren, en dan verandert een algoritme zomaar alles,” klaagt een producent.
Om tegemoet te komen aan de zorgen van de landbouwsector heeft de regering beloofd de situatie nauwlettend in de gaten te houden. Ook zal Santé Publique France (de nationale organisatie verantwoordelijk voor het monitoren en verbeteren van de volksgezondheid in Frankrijk) in juni een informatiecampagne lanceren om consumenten bewuster te maken van de voedingswaarde van zuivelproducten.
[1] Eén op de twee mensen in Frankrijk heeft overgewicht of obesitas.
Een Europese toekomst?
Hoewel de Nutri-Score in Frankrijk verder wordt uitgerold, heeft de Europese Commissie onlangs besloten om het (nog) niet op Europees niveau door te voeren. Dit betekent dat een uniforme invoering in Europa voorlopig uitblijft.
Sommige voorstanders pleiten ervoor dat Frankrijk de Nutri-Score verplicht stelt, ondanks mogelijke juridische conflicten met de EU-regels over de vrije handel. Italië heeft eerder de Nutri-Score op bepaalde producten verboden zonder dat de Europese Commissie ingreep, wat mogelijk ruimte biedt voor Frankrijk om een eigen koers te varen.
Het debat over de Nutri-Score is dus nog lang niet voorbij. Terwijl critici vrezen voor de negatieve gevolgen voor Franse streekproducten, blijven gezondheidsdeskundigen benadrukken dat het systeem een belangrijk instrument is in de strijd tegen obesitas en overgewicht. Of de Nutri-Score uiteindelijk een verplicht Europees label wordt, blijft een kwestie van politieke wil en maatschappelijke druk.