Duitsland kiest voor GLB met maatwerk

De Duitse landbouw kenmerkt zich door de regionale verschillen. Waar agrarische bedrijven in het westen van Duitsland lijken op die in Nederland qua omvang en bedrijfsvoering, zijn in het zuiden vooral kleinere bedrijven te vinden. In het economisch zwakkere oosten vinden we juist grootschalige landbouwbedrijven.

Leegloop platteland

Maatschappelijke uitdagingen die in Duitsland spelen, zijn onder andere leegloop van het platteland, verduurzaming in de veehouderij, de positie van de boer in de keten, natuurbeheer en digitalisering. Deze uitdagingen komen overeen met die in Nederland. Daarom is het logisch dat Duitsland en Nederland samen optrekken in de zoektocht naar oplossingen.

Internationale samenwerking

Duitsland is het op twee na grootste landbouwexport- en importland ter wereld en heeft dus belang bij een goede Europese en internationale samenwerking en handel, ook al hecht de Duitse consument, in ieder geval in woorden, steeds meer aan regionaal geproduceerd voedsel.

We leggen een aantal vragen over het GLB-debat in Duitsland voor aan Kirsten Peeters. Zij is landbouwattaché en maakt onderdeel uit van het landbouwteam op de Nederlandse ambassade in Berlijn.

Hoe belangrijk zijn op dit moment de hectaretoeslagen voor de Duitse boeren?
“De directe betalingen uit de eerste pijler worden gezien als een basisinkomen voor de boer. Gezien de grote regionale verschillen in bedrijfsgrootte is dit een belangrijk onderwerp van discussie in het Duitse GLB-debat.”

Hoe denkt de Duitse regering over een decentrale invulling van het GLB?
“Vanwege de regionale verschillen in de landbouwstructuur én vanwege de eigen bevoegdheden van de zestien deelstaten, ziet Duitsland dat het niet effectief is om één landbouwbeleid te hebben dat tot in detail voor heel Europa geldt. Duitsland kiest voor een flexibele invulling van het GLB waardoor maatwerk mogelijk wordt.

In het oosten is ondersteuning van de plattelandsstructuur speerpunt, in Zuid-Duitsland staat ondersteuning van kleine familiebedrijven voorop. De politieke invloed van de economisch sterke deelstaten in het zuiden is groot. Duitsland kan alleen instemmen met een nieuw GLB als in het Nationaal Strategisch Plan ruimte is voor regionale verschillen en bevoegdheden.”

Wat zijn de GLB-speerpunten van de Duitse regering?
“Er ligt inmiddels op Bonds- en deelstaatniveau een gezamenlijk standpunt op hoofdlijnen. De hoofdpunten zijn: geen korting op het GLB-budget, meer prikkels voor milieu- en natuurbescherming, minder bureaucratie en economische versterking van het platteland.”

De Europese Commissie wil het GLB verder vergroenen. Hoe staat Duitsland daar tegenover?
“De huidige regering ziet in dat er een sterke relatie is tussen natuur en landbouw. Het milieuministerie en het landbouwministerie werken steeds meer met elkaar samen. Milieuminister Schulze zet zich in om de landbouw meer natuurinclusief te maken. Landbouwminister Klöckner wil zowel in de eerste als de tweede pijler aandacht voor milieu- en klimaat. Zij benadrukt daarnaast het belang van de eerste pijler als verzekering voor een basisinkomen van boeren. Het Deutscher Bauernverband verwacht verwarring onder boeren als zowel in de eerste als in de tweede pijler milieu- en klimaatmaatregelen worden opgenomen en is daarom sceptisch over dit voorstel van de Europese Commissie.”

Hoe wordt gedacht over de omvang van het Europese landbouwbudget?
“Minister Klöckner heeft onlangs op een groot symposium over de toekomst van het GLB – daar lichtte SG Jan Kees Goet de Nederlandse GLB-visie toe - weer gezegd dat het budget minstens gelijk, maar liever nog verhoogd moet worden om de boeren in staat te stellen aan de maatschappelijke eisen te voldoen. Landbouwers moeten een eerlijke prijs voor hun product krijgen om een goede boterham te verdienen. ‘Of de eisen aan boeren worden aangepast of het budget’, aldus Klöckner.