Frankrijk in GLB-debat voor behoud landbouwbudget
Over de vernieuwing van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) wordt in alle lidstaten van de Europese Unie stevig gediscussieerd. Er zijn grote meningsverschillen. In Frankrijk heeft behoud van de inkomenssteun prioriteit. In gesprek met de Nederlandse landbouwraad in Frankrijk, Cindy Heijdra.
Cindy Heijdra is sinds september 2016 werkzaam als landbouwraad in Frankrijk. Eerder had zij dezelfde functie in Japan. Zij werkt vanuit de Nederlandse ambassade in Parijs.
Qua omvang van de agrarische productie staat Frankrijk bovenaan in de rij van 28 lidstaten van de Europese Unie. De sector is van groot belang voor de economie, werkgelegenheid, voedselvoorziening en het landschap. Inwoners van Frankrijk koesteren daarom hun boeren, zegt Heijdra.
Leegloop platteland
De sector kent grote problemen. Veel boeren stoppen met hun bedrijf, de vergrijzing slaat toe. De leegloop leidt tot spookdorpen en daar maakt heel Frankrijk zich zorgen over. “Het gemeenschappelijk landbouwbeleid staat daarom hoog op de politieke agenda. Steun uit Brussel moet de landbouw levensvatbaar houden en kan mogelijk een bijdrage leveren aan de modernisering van landbouwbedrijven.”
Frankrijk kent 474.000 agrarische bedrijven. In het noorden is de akkerbouw de belangrijkste sector, in het westen de veehouderij en in het zuiden de wijnbouw en de teelt van mediterrane gewassen. Net als in veel andere landen is de diversiteit in bedrijven groot. Grootschalige, moderne landbouwbedrijven bestaan naast traditionele gezinsbedrijven.
Hoe belangrijk is het GLB voor de Franse boer?
Cindy Heijdra: “Voor heel veel boeren zijn de hectaretoeslagen van fundamenteel belang, ze bepalen een belangrijk deel van hun inkomen. De premies uit Brussel worden ook gezien als vangnet met het oog op crises en wisselende opbrengstprijzen. Het GLB biedt dan nog enige zekerheid. Om die reden heeft handhaving van de directe inkomenssteun topprioriteit in Frankrijk. Het land is tegen verlaging van het GLB-budget; voor een transitie naar een duurzame en concurrerende landbouwsector die ook nog eens tegemoet komt aan de eisen van de consument is immers voldoende budget nodig. Op dit punt heeft Frankrijk samen met Spanje, Portugal, Ierland, Griekenland en Finland een Memorandum ondertekend, waartoe inmiddels veel andere EU-lidstaten zich hebben aangesloten. Parijs nam hiervoor het initiatief.”
Waar zet het kabinet-Macron vooral op in?
“In de hervormingsagenda van Macron neemt de agrarische sector een belangrijke plaats in. De president heeft in de tweede helft van 2017 een maatschappelijk debat georganiseerd over de voedselketen en de positie van de boer. De hieruit voortvloeiende wetsvoorstellen zijn momenteel onderwerp van debat in het parlement. Geconstateerd wordt dat de concurrentiekracht van de Franse landbouw afgelopen decennia is afgenomen, bijvoorbeeld ten opzichte van Nederland. Het kabinet trekt €5 miljard uit voor herstructurering en modernisering van de sector. Overigens is nog niet bekend hoe dit geld precies wordt ingezet.”
Hoe wordt gedacht over prestatiebetalingen voor maatregelen op het gebied van biodiversiteit en bijvoorbeeld klimaat?
“Daar staat regering-Macron vierkant achter, net als Nederland. Maar over het tempo van deze verduurzaming verschillen beide landen van mening. De Franse overheid is positief over het verzwaren van de voorwaarden om voor GLB-premies in aanmerking te komen, maar dan wel in kleine stappen.
Op dit punt botsen de regering en de boerenbonden met elkaar. De kleine stappen vooruit die ‘Parijs’ wil zetten op het gebied van prestatiebetalingen zijn voor de georganiseerde landbouw nog te groot. Vergeet niet dat de landbouw hier veel macht heeft. De boeren zijn erg actiebereid en kunnen doorgaans op sympathie van de bevolking rekenen. Hun invloed is groot.”
Wat is de heersende opinie over nationale invulling van het GLB?
“Frankrijk is voorstander van de opstelling van nationale strategische plannen, maar zet daar wel direct een kanttekening bij. Regionale invulling kan leiden tot een ongelijk speelveld in de Europese Unie. Dit was ook de eerste reactie van de boerenbonden: ‘De plannen van Phil Hogan leiden onherroepelijk tot verstoring van landbouwmarkten’. Bij de komende onderhandelingen in Brussel zal Frankrijk op dit punt dus erg alert zijn, ook wat betreft de complexiteit en administratieve lasten die dit mogelijk met zich meebrengt.”
Hoe wordt gedacht over risicomanagement binnen het GLB?
“Het standpunt is dat boerenbedrijven weerbaarder moeten worden tegen droogte en bijvoorbeeld uitbraak van dierziekten. Het GLB kan hierbij volgens de Fransen een rol spelen.”