Frankrijk: specifieke doelen voor de agrarische sector in nationaal klimaatplan
Afgelopen 4 november is de derde versie van de Franse stratégie nationale bas carbone (SNBC, ‘nationale strategie voor verlaging van koolstofemissies’) opengesteld voor online consultatie. Deze strategie, vergelijkbaar met het Nederlandse Klimaatplan, specificeert de Franse doelen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Ook benoemt de derde versie van de SNBC, voor de eerste keer, specifiek doelen voor de agrarische sector.
Nationale Franse doelen
De nationale Franse doelen zijn in de derde versie van de SNBC, die elke vijf jaar hernieuwd wordt, niet veranderd ten opzichte van eerdere versies. Op de lange termijn is het doel het behalen van klimaatneutraliteit in 2050, om zo bij te dragen aan de doelen die zijn afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs. Het doel voor 2030 is een broeikasgasreductie van 50% ten opzichte van 1990. Nieuw in deze derde versie van de SNBC zijn de emissiereductiedoelen die per sector zijn opgesteld. De agrarische sector, verantwoordelijk voor 19% (74 miljoen ton CO2-equivalent in 2022) van de Franse uitstoot van broeikasgassen, staat voor de opgave om haar uitstoot in 2030 met 10 miljoen ton CO2-equivalent te hebben verlaagd, ten opzichte van 2021. Deze opgave is in de SNBC gesplitst in verschillende onderdelen, zoals het verminderen van de uitstoot in de veehouderij, de akkerbouw en machines. Daarnaast benoemt de SNBC 3 verschillende maatregelen die door de overheid en de agrarische sector genomen kunnen worden om deze doelen te behalen.
Doelen voor de veehouderij en akkerbouw
Van de verschillende sectoren in de Franse landbouw heeft de veehouderij, verantwoordelijk voor 59% van de emissies in de landbouw, het hoogste emissiereductiedoel opgelegd gekregen: het verlagen van de uitstoot met 6 Mt CO2-equivalent voor 2030 ten opzichte van 2021. De SNBC noemt verschillende manieren om dit te bereiken. Zo is het doel om beweiding van koeien te laten stijgen van 28% in 2020 naar 45% in 2030, en wordt er uit gegaan van een halvering van de soja-import door verhoogde binnenlandse productie van gewassen die eiwitten bevatten. De SNBC besteedt ook aandacht aan het vergroten van de voedselsoevereiniteit. Zo is een andere opgave het voorkomen dat de tendens van agrariërs die hun veehouderij beëindigen zich doorzet, om zo een toename van import te vermijden.
Ook de akkerbouw heeft een reductieopgave meekregen, namelijk 3 Mt CO2-equivalent voor 2030. Deel van de strategie is een verandering van de Franse akkerbouw naar een systeem met minder inputs. Specifiek wordt genoemd de verdere ontwikkeling van biologische landbouw en het verminderen van het gebruik van organische mest met 26% voor 2030.
Daarnaast stipt de SNBC ook het vergroten van de hoeveelheid koolstof die wordt vastgelegd in (landbouw)gronden. Zo maakt het vergroten van het oppervlakte agroforestry tot 100 000 ha onderdeel uit van het plan, net als het vermeerderen van het aantal kilometer hagen en andere groene landschapselementen tot 70 000 km (+ 50 000 ten opzichte van dit jaar).
Energie en biogas
Naast het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen in de veehouderij en akkerbouw, zijn er in de SNBC ook doelen gesteld voor het verlagen van de energieconsumptie (- 1 Mt CO2-equivalent voor 2030). Zo zal er worden ingezet, onder andere met subsidies, op het koolstofvrij maken van landbouwmachines: in 2030 moet 7% van de landbouwmachines op niet-fossiele brandstof rijden (bijv. biobrandstoffen zoals Hydrated Vegetable Oil (HVO100), elektriciteit, biogas).
Daarnaast wordt er gewerkt aan het vergroten van de energiezuinigheid van landbouwmachines, kassen en andere gebouwen. Hiervoor is, in de SNBC, financiële hulp vanuit de Franse overheid voorzien.
Reacties op de SNBC 3
In Frankrijk is door een aantal actoren uit de agrarische sector met bedenkingen gereageerd op de derde versie van de SNBC. Zo uit La France Agricole haar zorgen over de financiële impact van de maatregelen. Ook de akkerbouw trekt aan de bel. Zo geeft Arvalis, het instituut voor toegepast onderzoek in de akkerbouw, aan dat de doelen technisch gezien haalbaar zijn, maar een substantiële impact zullen hebben op de financiële situatie van akkerbouwers. Anthony Uijttewaal, hoofd agronomie, economie en milieu bij Arvalis, zet dat “er geen manier is waarop we het [emissiereductie]doel bereiken zonder impact op de marges van agrariërs.”. Deze conclusies worden verder bevestigd in de routekaart voor het koolstofvrij maken van de akkerbouw, ondertekend door onder andere Intercéréales (belangenbehartigingsorganisatie voor akkerbouwers), Terres Univia (organisatie voor producenten van oliehoudende zaden), Arvalis, en verschillende onderdelen van de grootste boerenbond van Frankrijk FNSEA. Ook worden vragen gesteld bij het doel om landbouwmachines koolstofvrij te maken, aangezien de huidige technieken hiervoor oftewel te duur zijn of nog in de kinderschoenen staan.
De overheid hoopt, na de zes weken durende consultatiefase, de derde versie van de SNBC in 2025 aan te kunnen nemen.