Bulgarije: Top 20 groente- en fruittelers
Het pandemische 2020 bleek succesvol voor de grootste producenten van groenten en fruit in Bulgarije. Tegen de achtergrond van de coronacrisis en de lockdownmaatregelen werden de uitgaven van de consumenten, zoals was te verwachten, vooral gericht op voedsel.
Ondanks de inkomstenstijging van de toonaangevende bedrijven in de sector, lukt het de Bulgaarse groente- en fruitproductie niet te voldoen aan de binnenlandse vraag bij 16 van de 19 onderzochte gewassen in de programmeringsperiode 2014-2020. Dit blijkt uit een vergelijkende analyse van het adviesbureau InteliAgro. De vergelijking met de vorige programmeringsperiode, 2007 - 2011, laat zien dat er bij negen van de onderzochte gewassen zelfs sprake is van een verslechtering van de mate van voldoening aan de binnenlandse vraag met Bulgaarse producten. Bij vier culturen was er wel degelijk sprake van verbetering.
De productie groeit niet met het groeitempo op de binnenlandse markt.
Bij sommige gewassen, zoals paprika, kool, perziken en appels, wordt er tussen de twee programmeringsperioden helemaal geen toename waargenomen. Dit is nogal raadselachtig, aangezien de groenten- en fruitsector in de periode 2014-2020 extra steun kreeg (gemiddeld ongeveer € 40 miljoen per jaar gekoppeld aan de productie), die in 2007-2011 niet beschikbaar was. In de praktijk bekleedt het land een van de eerste plaatsen qua omvang van de subsidie in de sector, maar blijft deze desondanks in de categorie "gevoelig".
Tegen de achtergrond van het mineure plaatje voor de sector, laat de rangschikking van de beste bedrijven in de sector zien dat hun totale inkomsten in 2020 ondanks de pandemie zijn gestegen tot BGN 125.560 miljoen, tegen BGN 116.068 miljoen in 2019. Dit is een stijging van 8,1%.
Top 20 groente- en fruittelers
Er is geen verandering in de rangschikking van de top vijf bedrijven in vergelijking met de ranglijst voor 2019. De leider in de top 20 - de biologische producent "Gimel Greenhouses", neemt deel met nog een eigen bedrijf - "Gimel Greenhouses - II", dat op de derde plaats staat. Tweede is weer ET "Yordan Velichkov - Vladi". Ecoterra en Greens behouden hun vierde en vijfde plaats. De vijf bedrijven vormen samen 51% van de totale inkomsten in de top 20.
Dertien bedrijven rapporteerden hogere inkomsten in 2020 in vergelijking met het voorgaande jaar, waarbij het meest opvallend is de sprong bij Eurofields Bg (88,57%), Biofruta (57,64%), en Gas Trading 2002 (54,62%).
De grootste winst in 2020 werd gemaakt door "Yordan Velichkov - Vladi" (BGN 2,7 miljoen) en "Gimel Greenhouses" (BGN 1,728 miljoen). Vier bedrijven draaiden met verlies, dat bij Ecoterra (BGN 1.850 miljoen) en Bata-2002 (BGN 997.000) het grootste was.
Twee bedrijven in de top 20 zijn micro - (tot 10 werknemers), vijf zijn klein (tot 50 werknemers), 12 - middelgroot (tot 250) en één is groot. De meeste werknemers zitten bij "Gimel Greenhouses" - 348, gevolgd door "Bata-2002" met 307 en "Ecoterra" met 215 werknemers met een arbeidsovereenkomst.
De eerste en de derde in de ranglijst: Gimel Greenhouses en Gimel II Greenhouses, met als enige eigenaar Geo Dundarov, produceren biologisch gecertificeerde kasgroenten en -fruit onder het merk Gimel Organic. Het bedrijf werd in 1995 opgericht en de biologische productie begon in 2000. De Gimel Group verenigt twee kassen (in het dorp Zvanichevo, regio Pazardzhik, en in de stad Levski) en de dochteronderneming Gimel Europe, opgericht in 2011 met hoofdkantoor in Praag. Het bedrijf heeft een eigen werkplaats voor het sorteren, kalibreren, koelen en bewaren van groenten, een verpakkingsbedrijf - Gimel Biopack, het voert zijn eigen onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteit voor de ontwikkeling van biologische rassen, produceert bioagentia voor ongediertebestrijding. Bovendien rekent het bedrijf op onafhankelijke productie van electrische en warmteenergie in beide kassen. Sinds 2000 exporteert "Gimel" biologische groenten naar Duitsland (waar de belangrijkste klant het concern REWE is), de Tsjechische Republiek, Oostenrijk, enz. In 2003 begon de verkoop in de Scandinavische landen (via een logistiek centrum in Nederland) en in Engeland. Sinds 2013 heeft het bedrijf een hanelsvertegenwoordiging in Boekarest - Roemenië, waar het samenwerkt met Naturalia Group Romania. In Bulgarije werkt Gimel samen met de winkelketens en met biologische winkels. De productie uit import van biologische producten – onderdeel van de activiteit van de groep, is ook voor de binnenlandse markt bestemd.
Tweede in de ranglijst is ET "Yordan Velichkov - Vladi". Het bedrijf is geregistreerd in Sofia, de activiteit begon in 2010. Het bedrijf produceert komkommers, tomaten, uien in een gesloten kringloop - oogsten, verwerken, folieën en verpakken. De productieprocessen zijn gecertificeerd conform de wereldwijde standaard voor goede landbouwpraktijken GlobalGAP, en de goede sociale praktijken - conform GRASP. Het bedrijf is producent en groothandelaar van granen, zaden, veevoeder en importeert groentezaden en minerale meststoffen.
Op de vierde plaats staat Ecoterra - een Italiaanse investering, een dochteronderneming van de voedselholding Rigoni di Asiago. Het bedrijf heeft zijn zetel in Pazardzhik, en beheert gebieden in de buurt van Berkovitsa en Pazardzhik, waar op biologische wijze frambozen, bramen, aardbeien worden geteeld. Een deel van de productie wordt vers of diepgevroren verkocht, een andere wordt voor jams in de fabrieken van "Rigoni di Asiago" gebruikt. De Italiaanse houdstermaatschappij is de grootste producent van biologische jam in Europa, de derde in de wereld en heeft 85% van de markt voor biogecertificeerde jam in Italië. Het bedrijf exporteert een kwart van zijn productie naar het buitenland en levert tevens wereldwijd aan 20.000 hotels. De Italiaanse holding komt op de ranglijst met nog een andere van haar dochterondernemingen - "Biofruta" (10e plaats). De twee Bulgaarse dochterondernemingen breiden hun productie uit en telen nu al cassis, balsem, oregano, basilicum en andere kruiden. Ze houden zich ook met de aankoop van bosbessen bezig. Ze produceren ook witlof voor de in Italië zo populaire Radicchio-salade, die in november wordt geoogst en tot februari wordt geconsumeerd, wanneer het niet meer zo bitter is.
De vijfde plaats in de top 20 is voor Greens - één van de grootste producenten van kasgroenten in Bulgarije met hoofdkantoor in Parvomay. De kassen zijn in 1966 gebouwd onder leiding van Franse en Nederlandse deskundigen. Volgens gegevens van het bedrijf worden de groenten - komkommers, tomaten, paprika's, geteeld op 630 decares grond, waarop 240 decares stalen glaskassen zijn gebouwd – volledig op gas, met druppelirrigatie, hydrocultuur en computerregeling van het productieproces naar een Nederlandse technologie. Het bedrijf heeft een GlobalGAP-certificaat voor goede landbouwpraktijken, het heeft zijn eigen koelvrachtwagens voor levering, verkoopt op de binnenmarkt en ook in het buitenland in Griekenland, Roemenië, Tsjechië, Oostenrijk, Letland, Estland.
De inkomsten van meer dan BGN 6 miljoen voor 2020 leveren Agro Omega - Harmanli de zesde plaats op in de ranglijst voor groenteproductie. "Agro omega" is samen met "Kaliman Invest" partner in "BVK Vinifera", dat kassen voor groenten en fruit bezit in de buurt van Lyubimets, Harmanli, Momchilgrad en dat op de 12e plaats staat in de top 20.
Ook Agriplanet, opgericht in 2005 in het dorp Shishmantsi, gemeente Rakovski heeft inkomsten van iets meer dan BGN 6 miljoen (7e plaats). Het bedrijf - eigendom van Italianen, is een gevestigde graanproducent voor de regio Plovdiv en een producent van groenten - voornamelijk tomaten, paprika's en aubergines. Het investeert in een eigen opslag- en productiebasis, in akkerbouwgrond, machines en uitrusting, inventaris, herstel en modernisering. Een deel van de investeringen is bestemd voor energie-efficiëntie en hernieuwbare energiebronnen in de productieruimten.
Op nummer acht met inkomsten van iets meer dan 5 miljoen BGN voor 2020 staat "Ecoplod Milevo", dat verse groenten en fruit produceert in het centrum van de Thracische laaglanden in een gesloten kringloop – van het veld, via opslag en sortering tot productverpakking .
Op nummer negen in de top 20 staat het bedrijf "Gas Trading 2002" - Petrich, dat handelt in brandstoffen, maar ook eigenaar is van een kassencomplex in het dorp Skrut. Daarin worden groenten verbouwd middels hydrocultuurtechnologie. Het bedrijf rapporteert meer dan BGN 4,6 miljoen aan inkomsten voor 2020.
Ook "Rumyana Ivanova Velichkova" (13), eigenaar van 60 decares kassen in het dorp Trudovets, in de buurt van Botevgrad, is actief in de groenteteelt. Het bedrijf levert aan de winkelketens in het land, exporteert producten naar Tsjechië, Letland, Griekenland, Polen. Het is gecertificeerd volgens de GlobalGap-standaard voor goede landbouwpraktijken.
Zagora Bio is ook eigenaar van kassen (14). Het bedrijf heeft in 2020 verlies geleden door hoger dan verwachte kosten voor bespuitingen, ingehuurd personeel en transport. Bovendien mislukte een poging om kastomaten te telen door een onverwachte besmetting op de planten.
Rosie Plants heeft ook een eigen kas (15e plaats). Het is gelegen in het dorp Lozen, Pazardzhik, waar het bedrijf aardbeienzaailingen kweekt. Het bedrijf is een buitenlandse investering - eigendom van Edward Vinson Plants Limited, VK.
Groenten worden ook geteeld door Eurofields BG, dat op nummer 16 in de ranglijst staat. Het bedrijf is eigendom van Gourmouk Sing Rupra, Verenigd Koninkrijk. Hij begon zijn werkzaamheden in Bulgarije in 2005. Hij beheert ongeveer 3.500 decares grond in het gebied van het dorp Malo Konare in Pazardzhik, waar hij zoete aardappelen (bataten), paprika's, koriander, evenals bloemen en bloemzaden teelt. Het heeft ook een R&D-centrum op een oppervlakte van 20 decares, waar met verschillende rassen wordt geexperimenteerd.
"Trayana Agro" - Stara Zagora (17), produceert en handelt in groenten en fruit. Het bedrijf maakt deel uit van de Deroni-groep met partners Dimitar Stoyanov Angelinov, Stoyan Peychev Stoyanov, Rusyu Georgiev Delchunkov, Ivan Delchev Paradov en Boyan Stefanov Tokov.
Op de 19e positie staat "Euro Plants" - Kostur, Svilengrad, dat aardbeien teelt en van plan is het druppelirrigatiesysteem en de bessenplantages uit te breiden.
"Start 2005" (20) begon zijn activiteit in 2002 met de productie van frambozen rond Popovo, regio Targovisjte. De boerderij bewerkt eerst 12 decares en nu - 870 decares. Sinds 2010 heeft het bedrijf zijn productielijst verrijkt door bramen, blauwe bessen en aardbeien bij de frambozenplantages toe te voegen. De enige eigenaar van "Start 2005" is Naiden Radev Petrov.
In de top 20 staan ook twee bedrijven met wijngaarden. Op nummer 11 staat "Omega Agro" - Plovdiv, dat eigendom is van "Vinprom Peshtera". Bata-2002 - Burgas (18) teelt ook wijndruivensoorten.
Bron: Capital.bg