Nieuw Noord-Amerikaans handelsakkoord treedt vandaag in werking
Vandaag, 1 juli 2020, treedt het nieuwe handelsakkoord tussen Mexico, de Verenigde Staten en Canada, het zogenaamde USMCA, in werking. Het USMCA zal het NAFTA-akkoord uit 1994 vervangen. Velen in Mexico hopen dat het akkoord Mexico zal helpen de weg naar boven te vinden uit de door COVID19 veroorzaakte diepe economische recessie.
Voor de Mexicaanse landbouw betekent het akkoord in de eerste plaats een continuering van de 0% importtarieven die gelden voor de handel in landbouwproducten tussen de drie landen. Het belang van met name de Amerikaanse markt voor de Mexicaanse landbouw kan moeilijk worden onderschat: in 2019 exporteerde Mexico voor $ 29,3 miljard aan landbouwproducten naar de VS. Dit stond gelijk aan 76% van de totale Mexicaanse landbouwexport. Omgekeerd komt 66% van de Mexicaanse agro-food import uit de VS.
Een heikel punt
Het heikelste punt van het akkoord voor de Mexicaanse landbouw is dat van de arbeidsomstandigheden: in het akkoord heeft Mexico zich, onder druk van Amerika, gecommitteerd aan betere arbeidsomstandigheden en hogere minimumlonen dan nu vaak gangbaar zijn, en aan het tegengaan van kinder- en dwangarbeid. De Amerikanen hechten hier zoveel belang aan, dat zij arbeids-attachés zullen stationeren op de Amerikaanse ambassade in Mexico-Stad. Deze arbeids-attachés zullen Mexico ondersteunen (of ‘controleren’, volgens critici) haar verplichtingen op het gebied van arbeidsomstandigheden na te komen. Het niet naleven van deze verplichtingen kan leiden tot sancties of zelfs het verbieden van import vanuit Mexico. In aanloop van de inwerkingtreding van het verdrag publiceerde de Amerikaanse overheid de afgelopen week reeds een lijst van Mexicaanse producten waarin bij de productie kinder- en dwangarbeid gemoeid zou zijn. Hieronder vallen vrijwel uitsluitend landbouwproducten, namelijk tomaten, chilipepers, komkommer, rietsuiker, koffie, ui, bonen, aubergine, tabak en meloen. Mexicaanse boerenorganisatie CNA geeft aan dat het in gebreke blijven op dit punt het grootste risico van het handelsakkoord voor de Mexicaanse landbouw is.
Mexicaanse overheid positief
Er klinken ook positieve geluiden ten aanzien van Mexico’s verplichtingen op het gebied van arbeidsomstandigheden: zo geeft de Mexicaanse Minister van Landbouw Villalobos aan dat het USMCA tot een eerlijkere markt zal leiden. Ook Minister van Arbeid Alcalde Luján ziet het USMCA als een middel om verbeteringen door te voeren voor Mexicaanse arbeiders. De arbeidsmarkthervorming die de huidige overheid is begonnen, en in 2022 klaar moet zijn, moet een kader scheppen, waarin Mexico aan haar aangegane verplichtingen op het gebied van arbeidsvoorwaarden kan voldoen.
Kwekersrechten & ongerustheid
Een andere verplichting die Mexico is aangegaan in het USMCA is een hervorming van de wet op plantenrassen. Met deze hervorming moeten kwekersrechten beter worden beschermd. Dit is goed nieuws voor bijvoorbeeld Nederlandse bloemen- en plantenkwekers die geïnteresseerd zijn in de Mexicaanse markt, maar momenteel worden afgeschrikt door de beperkte bescherming die kwekersrechten in de praktijk genieten.
Ook al is dit niet in het verdrag opgenomen en gaat dit mogelijk zelfs in tegen het verdrag, zijn Mexicaanse producenten er niet van overtuigd dat Amerika onder druk van haar telers geen seizoensgebonden importrestricties zal opleggen voor Mexicaanse producten om zodoende Amerikaanse producenten te beschermen tijdens de Amerikaanse oogstperiode.