Corona: China zet versterkt in op zelfvoorziening
De Chinese overheid zet in op vergroting van de eigen voedselproductie. De coronacrisis geeft dit een extra stimulans. Dat zegt Wouter Verhey. Hij is als landbouwraad werkzaam op de Nederlandse ambassade in Peking. De vraag vanuit China naar varkensvlees en bijvoorbeeld babyvoeding uit Nederland zal op termijn afnemen, verwacht Verhey. “De nadruk komt nog meer dan nu te liggen op kennis en agrotechnologie.”
Dit artikel is onderdeel van een serie over gevolgen van de coronacrisis op korte en middellange termijn in de landen waar landbouwraden werkzaam zijn. Eerder verschenen de VS en Zuid-Korea. Welke invloed heeft dat volgens de landbouwraad op de overheid en het bedrijfsleven in het land zelf en wat betekent dit voor de positie van de Nederlandse agrofoodsector?
De impact van de coronacrisis op de agrofoodsector in China is groot, zegt Verhey. “Het eerste geval was half december maar de uitbraak werd omvangrijk rond het Chinese Nieuwjaar. Veel mensen waren vanuit de steden naar hun familie op het platteland gereisd en terugkeer was onmogelijk. De fabrieken konden daardoor niet opstarten. Dat gold ook voor de voedselverwerkende industrie. De logistiek in de voedselketen stagneerde.”
Radicaal ingegrepen
Op het moment dat dit interview plaatsheeft (17 juni 2020), is er net een nieuwe uitbraak in Peking. De hele wereld kijkt mee. Is dit het begin van de tweede golf in China? De overheid grijpt radicaal in. Mensen worden weer massaal getest, hele wijken gaan op slot. China kent geen intelligente lockdown. “Het land doet er alles aan om deze uitbraak in de kiem te smoren. Men wil voorkomen dat de economie weer op slot moet.”
Groei e-commerce
Verhey ziet enkele opvallende ontwikkelingen in de Chinese land- en tuinbouw, trends die al gaande waren, maar door de coronacrisis in een stroomversnelling komen. Bijvoorbeeld de verkoop van voedingsmiddelen via e-commerce. “Webwinkels waren al populair, maar krijgen nu een extra boost. Dat geldt ook voor de verkoop van verse groenten en fruit. De totale verkoop van bloemen en planten nam sterk af maar de verkoop via webwinkels is tijdens de maanden dat China op slot zat zelfs toegenomen.”
Lees verder onder foto
Platteland digitaal ontsluiten
De groeiende belangstelling onder consumenten om voedingsmiddelen, maar ook sierteeltproducten aan huis geleverd te krijgen, is voor de overheid een extra reden om agrarische bedrijven in rurale gebieden beter aan te sluiten op het internet. De overheid investeert niet alleen in de noodzakelijke technologie en hardware, maar ook in training van boeren om beter te kunnen inspelen op de veranderingen in hun afzetmarkt. Verkorting van de keten tussen producent en consument is volgens Verhey een ander speerpunt van de overheid.
Schaalvergroting
De uitbraak van Afrikaanse varkenspest heeft grote gevolgen gehad voor de varkensvleessector. Inmiddels is 30 tot 40% van de dieren geruimd. De overheid wil de sector reorganiseren en was daar voor de coronacrisis mee gestart. Schaalvergroting en modernisering moeten leiden tot voedselveiligheid, een hogere vleesproductie en minder uitbraken van ziekten. Het herstructureringsprogramma is door de coronacrisis stilgevallen. “Nederlandse exporteurs profiteren hiervan, maar op langere termijn verwacht ik dat China steeds meer zelfvoorzienend zal worden.”
'Dit land heeft behoefte aan kennis, technologie en uitgangsmaterialen'
Nieuwe kenniscentra
Zelfvoorziening heeft hoge prioriteit in het Chinese landbouwbeleid, zegt Verhey. De coronacrisis leidt ertoe dat hier versterkt op wordt ingezet. “Dat geldt niet alleen voor de varkenssector, maar ook voor de zuivel en de tuinbouw. Doel is om via de opzet van kennis- en trainingscentra de innovatie in de agrarische sector te versnellen. Het Nederlandse agrobedrijfsleven is hier in sterke mate bij betrokken. De kenniscentra vormen in feite de uitvalsbasis van Nederlandse bedrijven en kennisinstituten in China.”
Nederland heeft al jaren een belangrijke positie in de Chinese agrofoodketen. “Maar die rol verandert wel. Op korte termijn blijft import van voedsel voor China noodzakelijk. Zeker ook uit ons land. Als de herstructurering echt op gang komt, zal die vraag afnemen. Dit land heeft behoefte aan kennis, technologie en uitgangsmaterialen. Na de coronacrisis zal dat alleen maar toenemen. Je ziet dat Nederland hier nu al op inspeelt met kenniscentra voor de zuivel, varkenshouderij en tuinbouw.”
Nieuwe wetgeving dierhouderij
De eerste besmettingen vonden plaats in Wuhan op een dagmarkt voor vlees. Daar werd ook vlees van wilde dieren verkocht. Bij de recente uitbraak in Peking lijkt er ook een relatie te zijn met zo’n vleesmarkt voor consumenten. Er is nu wetgeving in de maak voor de veehouderij. Verhey: “Het gaat erom welke dieren gehouden mogen worden voor vleesproductie en welk vlees mag worden verhandeld. Er is nu een lijst van toegestane diersoorten. Voedselveiligheid en humane gezondheid hebben topprioriteit.”
Lees verder onder de foto
Slimme oplossingen
Nederlandse bedrijven die actief zijn in China ondervinden problemen doordat vliegverkeer voorlopig niet mogelijk is. Wie wel het land binnenkomt, moet twee weken in quarantaine. “Bedrijven verzinnen slimme oplossingen. Zo heeft Lely recent vanuit Nederland zijn eerste melkrobot in China geïnstalleerd. Met videobellen en chatten is dat uitstekend gelukt. Corona maakt creatief.”
Van missie naar webinar
Verhey verwacht dat reizen tussen Nederland en China nog maanden lastig blijft. “Bedrijven passen hun werkzaamheden aan, mijn landbouwteam op de ambassade doet dat ook. Traditionele missies, binnenkomend of uitgaand, zijn uit de agenda geschrapt. Daarvoor in de plaats komen webinars en virtuele missies. In oktober, tijdens de tuinbouwvakbeurs Greentech in Amsterdam, organiseren we voor Chinese stakeholders een virtuele reis naar de bedrijven op de beurs, inclusief matchmaking. Toch hoop ik dat we in 2021 weer een delegatie uit Nederland naar China kunnen halen.”