Mexico: De Federale Wet voor de Bevordering en Bescherming van Inheemse Maïs
Tortillas, esquites, pozole, tamales, atole… Talrijke Mexicaanse gerechten bevatten maïs in hun recept. Het is dan ook niet gek om te zeggen dat maïs de hoofdrolspeler is van het Mexicaanse dieet. Het verbouwen en bewerken van mais zit diep geworteld in de Mexicaanse cultuur, en wetenschappers zijn het erover eens dat de oorsprong van mais in Mexico ligt. Volgens de Nationale Commissie voor Kennis en het Gebruik van Biodiversiteit (CONABIO de Spaanse afkorting) groeien in het land 64 verschillende maïsrassen, waarvan er 59 inheems zijn. Op 13 april j.l. werd in de Mexicaanse Staatscourant het decreet gepubliceerd waarmee de nieuwe Federale Wet voor de Bevordering en Bescherming van Inheemse Maïs in werking treedt.
De wet in het kort
Met deze nieuwe wet, in het Spaans ¨Ley Federal para el Fomento y Protección del Maíz Nativo¨, wordt de bescherming en de promotie van inheemse maïs een expliciete verplichting van de Staat. De initiatiefnemers van deze wet, Senatoren van de regeringspartij MORENA, willen hiermee inheemse maissoorten beschermen tegen concurrentie van de zgn. hybride en genetisch gemodificeerde maissoorten, alsmede voorkomen dat inheemse maissoorten zouden worden gepatenteerd door internationale bedrijven. Tenslotte kan de Staat met deze wet het recht van haar burgers op voedzaam, voldoende en kwalitatief hoogstaand voedsel beter waarborgen, aldus de initiatiefnemers.
Nationaal Erfgoed
Middels deze wet wordt de productie, handel en consumptie van inheemse maïs verklaard tot nationaal cultureel erfgoed. Daarnaast worden er instituties opgericht zoals de ´Nationale Raad voor Inheemse Maïs´ (Consejo Nacional de Maíz Nativo) met daarin vertegenwoordiging van de overheid, academici, NGOs, boeren, en indiaanse gemeenschappen, die hiermee expliciet erkenning krijgen voor hun belangrijke rol in de geschiedenis van mais. Deze raad zal onder meer bepalen in welke delen van het land inheemse mais wordt verbouwd. Ook wordt er een ‘Nationaal Programma voor Zaden’ opgericht, dat zaadbanken zal beheren voor inheemse maissoorten..
Verbouwen van GMO-mais niet toegestaan
Rondom de invoering van de wet ontstond veel discussie over genetisch gemodificeerd mais en het nut van genetische verbetertechnieken. Tegenstanders van de wet vreesden dat GMO-mais met deze wet benadeeld zou worden. Nationale landbouworganisatie Consejo Nacional Agropecuario (CNA) voorspelde dat hierdoor de prijs van bijvoorbeeld een kilo tortillas drastisch zou kunnen stijgen en dit zou kunnen leiden tot een tekort aan maïs. Ook onderzoekers en het bedrijfsleven bekritiseerden het voorstel aangezien deze wet de moderne biotechnologie zou benadelen. In de uiteindelijke wettekst wordt genetische modificatie of andere moderne technieken echter niet verboden. Het verbouwen van GMO-mais is momenteel al verboden in Mexico. Veel van de mais, die uit de VS wordt geïmporteerd is wel genetisch gemodificeerd.