Reinoud Nujiten Interview 2019
Reinoud Nuijten landbouwraad in Oekraïne 2019-2023
"Voedselproductie in Oekraïne kan fors stijgen"
Maak kennis met landbouwraad Reinoud Nuijten. Hij is sinds de zomer van 2019 actief voor de Nederlandse agrofoodsector in Oekraïne. “De voedselproductie kan in dit land flink toenemen, de productieomstandigheden zijn daarvoor uitstekend.”
Het recente aantreden van president Zelensky kan forse veranderingen in Oekraïne op gang brengen. Zijn partij heeft een meerderheid in het parlement. “De politieke macht om economische hervormingen door te voeren, is nu aanwezig. De beloften van Zelensky om fraude te bestrijden en armoede aan te pakken, zijn groot. Wat dat betekent voor de landbouw, durf ik niet te voorspellen”, zegt Nuijten.
Landbouwafdeling
Nuijten is in augustus 2019 als landbouwraad op de Nederlandse ambassade in Kiev begonnen. Precies in een periode van grote veranderingen. Hij is meewerkend voorman op de landbouwafdeling. Het team bestaat uit drie personen. “Mijn collega’s zijn ervaren en hebben een breed netwerk. Dat maakt mijn start hier een stuk makkelijker. Ik kwam in een warm bad terecht.”
Kwartiermaker
De rest van zijn gezin – echtgenoot en drie kinderen – is nog in Nederland. “Ik ben de kwartiermaker. Mijn oudste dochter zit net in groep 8 van de basisschool en we hebben besloten dat het voor het haar goed is om de school af te maken op haar huidige school. Vervolgens komt de hele club naar Kiev. Dat zal voor iedereen een flinke verandering betekenen.”
Bestuurskundige
Nuijten studeerde Bestuurskunde aan de Universiteit Leiden. Het grootste deel van zijn loopbaan werkte hij bij het Centrum tot Bevordering van Import uit ontwikkelingslanden (CBI), nu ondergebracht bij RVO. Hij hield zich vooral bezig met export vanuit Oost-Europa en de Westelijke Balkan naar de Europese Unie. “Ik ken de regio vanuit het CBI. Ik snap hoe het hier werkt in het bedrijfsleven.”
'Nederland heeft hier een goede naam als het gaat om terugdringing van verliezen in de voedselketen'
Veelzijdige functie
Hij zag de functie voorbijkomen en solliciteerde onmiddellijk. “Een landbouwraad heeft een zeer veelzijdige baan. De ene dag sta je op een beurs om de Nederlandse agrofoodsector te promoten, de volgende dag zoek je een businesspartner voor een bedrijf dat hier actief wil worden. En weer een dag later ben je bezig om problemen aan de grens op te lossen, omdat een exportvracht uit Nederland wordt tegengehouden.”
Wat zijn je eerste ervaringen in Kyiv?
“Deze stad oogt in eerste instantie Europees, maar is dat in veel opzichten niet. Neem het verkeer. Er zijn wel regels, maar lang niet iedereen houdt zich eraan. Dat leidt af en toe tot chaos op de weg. De sfeer in de stad is mediterraan, de mensen gastvrij en gemoedelijk. Ik voelde me hier algauw thuis.”
Hoe staat de landbouw ervoor?
“Oekraïne staat bekend als de graanschuur van Europa. Die reputatie komt uit het verleden, hoewel het land nog steeds veel granen exporteert. Ik ben ervan overtuigd dat de voedselproductie flink kan toenemen, de productieomstandigheden zijn daarvoor uitstekend.
De boerenbedrijven zijn gemiddeld klein, het ontbreekt aan middelen om op te schalen. Zo’n schaalvergroting vraagt om een sterke overheid die besluiten neemt én vervolgens uitvoert. Oekraïne is in feite ontstaan op het moment dat de Sovjet-Unie uiteenviel. De natievorming is volop bezig, de overheid zoekt nog naar haar rol. Dat heeft de economische ontwikkeling in dit land tot dusver geremd.”
Is het aantreden van president Zelensky gunstig voor de agrarische sector?
“De aangekondigde landhervorming kan grote gevolgen hebben. Sinds 2001 mag er geen grond worden verkocht. De meeste boeren zijn nu pachter. Recent is besloten om het moratorium op grondverkoop per oktober 2020 in te trekken. De maatregel kan ertoe leiden dat de schaalvergroting op gang komt. Of het zover komt is de vraag, want kleine boeren maken zich grote zorgen. Zij vormen een machtsfactor van betekenis.
Ook de Nederlandse boeren zijn bezorgd. Zij zijn hier vaak op gepachte grond een bedrijf begonnen. Wat gaat de liberalisering op de grondmarkt voor hen betekenen? Er gaan in dit land stemmen op om buitenlanders te verbieden om hier grond te kopen. Dat wordt nog spannend voor de Nederlandse agrariërs.”
'Recent is besloten om het moratorium op grondverkoop per oktober 2020 in te trekken'
Het Oekraïense ministerie van Landbouw is opgeheven. Wat betekent dat?
“De sector valt sinds kort onder het ministerie van Economische Ontwikkeling, Handel en Landbouw. De agrarische sector is nu niet meer met een eigen gezicht in de regering aanwezig. Dat lijkt geen gunstig teken, de toekomst zal uitwijzen of de landbouw minder prioriteit krijgt. Ik verwacht van niet.”
Welke kansen zijn er in Oekraïne voor de Nederlandse agrofoodsector?
“Nederland is hier al sterk aanwezig, vooral in de aardappelsector, bedekte tuinbouw en zuivel. Daar liggen zeker nog groeikansen. Op dit moment zijn we met ons team bezig om de prioriteiten voor 2020 op een rij te zetten. Circulaire landbouw komt daar zeker in te staan. Ik zie bijvoorbeeld perspectief voor adviesbedrijven en kennisinstellingen. Nederland heeft hier een goede naam als het gaat om terugdringing van verliezen in de voedselketen. Verbetering van de bodemvruchtbaarheid, productieverhoging door betere teelttechnieken in combinatie met minder verliezen in de keten kan ertoe leiden dat Oekraïne weer een belangrijke speler wordt op de wereldvoedselmarkt.”
Hoe kijkt u aan tegen het conflict tussen Oekraïne en Rusland?
“Op dit moment is het oosten van Oekraïne voor bedrijven uit lidstaten van de Europese Unie ontoegankelijk. Ook ik kan daar niet naartoe. President Zelensky wil de verhouding met Rusland verbeteren. Dat is een van zijn grote beloften. Of hij succes boekt, moet komende jaren blijken.”
Contact
Landbouwteam Nederlandse ambassade Kyiv
E-mail: kie-lnv@minbuza.nl
Tel: +38 044 490 82 23