Vooruitzichten beschermde tuinbouw in Nigeria zijn veelbelovend
Om het voedselzekerheidsvraagstuk en de ecologische en economische uitdagingen in Nigeria aan te pakken, zijn forse veranderingen nodig in het voedselsysteem. De klimaatverandering en enorme groei van de bevolking maken dit nog noodzakelijker. Bedekte tuinbouw is een veelbelovende optie, ook voor de Nederlandse agrofoodsector.
Beschermde groenteteelt biedt kansen voor maximale hulpbronnenefficiëntie, draagt bij aan voedselzekerheid en is goed voor het milieu, stelt de WUR in een rapport over de bedekte tuinbouw (2018). Deze kansen sluiten nauw aan bij uitdagingen van lage productiviteit, toenemend landgebruik, voedselverliezen in de keten en slechte productkwaliteit in de tuinbouwsector in Nigeria.
Met de introductie van tunnels of nethuizen in het afgelopen decennium krijgt beschermde groenteteelt de overhand. Kassen zoals in Nederland zijn in Nigeria niet nodig, want de warmte moet juist weg kunnen. Bovendien zijn deze kassen te duur.
Achterwaartse integratie in de keten
De technologie van tunnels en nethuizen kwam in een stroomversnelling toen ondernemers uit de middenklasse bedrijven startten in de tuinbouw. In 2015 begonnen verwerkende en retail-bedrijven achterwaarts te integreren in de keten om aan hun leveringsbehoeften te voldoen.
Kort cyclische gewassen zoals tomaten, paprika en komkommer zijn de meest verbouwde gewassen in de bedekte tuinbouw in Nigeria. In de zuidelijke delen van het land worden echter ook fruitgewassen zoals bananen in kassen geteeld. Beschermde tuinbouw komt het meest voor in het zuiden van Nigeria, dicht bij de belangrijkste markten, in de staten Lagos, Oyo en Ogun.
'Gebruik van Nederlandse technologie kan de economische resultaten en opbrengsten verdrievoudigen'
Uitdagingen voor investeerders in de tuinbouw
De gemiddelde kosten van een lokaal vervaardigde kas van 200 vierkante meter schommelt tussen $2.000 en $4.000. Volgens een studie uit 2019 zijn de belangrijkste uitdagingen voor investeerders in de bedekte tuinbouw de volgende:
- Hoge kosten voor de technologie
- Beperkte kennis over en ervaring in beschermde tuinbouw
- Onstabiele marktprijzen en moeilijke afzetstructuur
- De kastechnologie leidt tot relatief hoge kosten per kilo product
- Hoge luchtvochtigheid en temperatuur, wat resulteert in een hoge plaag- en ziektebelasting
- Gevaar voor windschade, vooral in het noorden van Nigeria
- Beperkt kapitaal om te investeren in meer geavanceerde kastechnologieën en kennisontwikkeling
- De overheid geeft weinig prioriteit aan de ontwikkeling van deze sector
- Importverbod op verschillende inputs
Veelbelovende Nederlandse initiatieven
Het succes van veel tuinbouwinitiatieven is tot nu toe erg wisselend. De huidige aanpak van enkele Nederlandse bedrijven in beschermde tuinbouwtechnologie leidt wel tot tevredenheid onder investeerders in Nigeria. Voor deze Agrospecial sprak de Nederlandse ambassade in Nigeria met grote Nigeriaanse spelers in de retail zoals Best Foods en LCS. Deze bedrijven gaan zelf ook groenten produceren.
Beide bedrijven zijn erg positief over hun samenwerking met de Nederlandse bedrijven Bosman Van Zaal en Profyta, bijvoorbeeld op het gebied van opbrengst en productkwaliteit. Deze resultaten zijn grotendeels toe te schrijven aan de betere technieken op het gebied van onder meer bemesting, watergebruik en bestrijding van ziekten en plagen.
Het gebruik van de Nederlandse technologie kan de economische resultaten en opbrengsten verdrievoudigen in vergelijking met die van niet-Nederlandse concurrenten, stellen vertegenwoordigers van de ondernemingen Best Foods en LCS.
Toekomst
Ondanks de grote voordelen van het gebruik van geavanceerde beschermde tuinbouw, verloopt de adoptie van deze technologie in Nigeria nog traag. Vooral vanwege de relatief grote kapitaalinvestering die nodig is en vanwege het gebrek aan vertrouwen in het gebruik van beschermde tuinbouw als gevolg van de economische verliezen die de early adopters van dit systeem van groenteteelt hebben geleden. Daarnaast moet de beschermde teelt concurreren met de lage kosten van de teelt in de vollegrond.
Toch zien de vooruitzichten voor beschermde tuinbouw in Nigeria er veelbelovend uit, op basis van de volgende externe factoren:
- Groeiende middenklasse
- Aanscherping van de voedselveiligheidsregels
- Export van groenten heeft prioriteit bij de overheid
- Toename van de milieudruk
- Ban op voedselimport,
- Groei in de voedselverwerkende sector
Of de adaptatie van Nederlandse technieken kans van slagen heeft, zal onder andere afhangen van de volgende factoren:
- de bereikbaarheid van kapitaalinvesteringen in deze sector voor Nigeriaanse spelers,
- in hoeverre tomaten uit een duurdere kas kunnen concurreren met tomaten uit de vollegrond terwijl niet iedereen bereid of in staat is meer te betalen voor een beter en gezonder product,
- het landbouwbeleid van de overheid.
Rol landbouwteam
Het landbouwteam van de Nederlandse ambassade houdt de ontwikkelingen in de gaten en staat open voor vragen die hier over bestaan. In Nigeria begeleidt het team momenteel verschillende activiteiten rondom zaaizaad. Die zijn vooral gericht op teelt in de vollegrond. Plan is om in 2021 een breder tuinbouwprogramma te ontwikkelen gericht op een transitie in de agrarische sector. Onderzocht wordt welke rol bedekte teelt hierin kan spelen. Een onderzoek naar vertical farming in hoofdstad Lagos is in uitvoering.
Landbouwteam Ghana, Ivoorkust en Nigeria
E-mail: ACC-LNV@minbuza.nl
Twitter: @Agri_WestAfrica
December 2020