Amerikaanse handelsperikelen domineren de agenda van Mexicaanse CNA
In Januari 2021 kozen de leden van het Consejo Nacional Agroalimentaria (CNA) Juan Cortina Gallardo als haar nieuwe voorzitter voor de komende twee jaar. CNA is Mexico’s grootste landbouworganisatie en vertegenwoordigt Mexico’s commerciële landbouwsector richting de overheid. De organisatie is dus te vergelijken met LTO Nederland. Op 25 februari presenteerde dhr. Cortina de prioriteiten van CNA aan de in Mexico geaccrediteerde buitenlandse landbouwattachés. Amerikaanse handelsperikelen domineren de agenda, alsmede binnenlandse politieke ontwikkelingen op het gebied van glyfosaat, GMO mais, outsourcing en elektriciteit.
1. Mogelijk Amerikaans protectionisme
Ondanks het feit dat in 2020 het nieuwe Noord-Amerikaanse handelsverdrag (USMCA) in werking trad, blijven Mexicaanse groente- en fruittelers zich zorgen maken om mogelijke seizoensgebonden importbeperkende maatregelen die de Amerikaanse overheid zou kunnen instellen. Amerikaanse tuinders eisten in 2020 dit soort maatregelen om de sector tijdens het Amerikaanse oogstseizoen te beschermen tegen goedkopere Mexicaanse producten. Sindsdien heeft de Amerikaanse overheid onderzoeken ingesteld naar de vermeende schade die de Mexicaanse export van blauwe bessen, paprika, frambozen, aardbeien, komkommer en courgette zou aanrichten aan de Amerikaanse landbouwsector. Het eerste onderzoek – naar blauwe bessen – is ondertussen afgerond in het voordeel van de Mexicanen. Het US International Trade Center concludeerde op 11 februari j.l. dat de Mexicaanse export van blauwe bessen naar de VS niet zo groot is dat ze een gevaar vormt voor Amerikaanse tuinders. De komende tijd zullen de overige onderzoeken worden afgerond. Het CNA meent – net als de Mexicaanse overheid – dat dergelijke claims en onderzoeken geen recht doen aan het USMCA handelsverdrag.
Tegelijkertijd is de Mexicaanse vleessector bezorgd dat de nieuwe Amerikaanse Minister van Landbouw Tom Vilsack de zogenaamde COOL (country-of-origin labeling (COOL)) regelgeving zal aanscherpen, en Amerikaanse retailers zal verplichten d.m.v. etikettering onderscheid te maken tussen vlees afkomstig van dieren geboren, gehouden en geslacht in de VS, en vlees afkomstig van dieren die zijn geboren en gehouden buiten de VS (lees: in Mexico of Canada). Een dergelijk onderscheid zou Amerikaanse consumenten moeten aanzetten tot het kopen van vlees van dieren afkomstig van Amerikaanse bodem. Mexicaanse veehouders vrezen dat dit zal leiden tot een verslechtering van hun concurrentiepositie tegenover Amerikaanse veehouders op de Amerikaanse markt. Een aantal jaar geleden sneuvelde soortgelijke regelgeving overigens in de VS, aangezien deze zou indruisen tegen WTO-regels.
2. Arbeids- en milieuomstandigheden in de landbouw
Het USMCA vrijhandelsverdrag stelt eisen aan Mexicaanse boeren met betrekking tot arbeidsomstandigheden (kinderarbeid, gedwongen arbeid, het recht op vakbonden), en milieueffecten. Het niet naleven van deze verplichtingen kan leiden tot Amerikaanse sancties of zelfs het verbieden van import vanuit Mexico. Volgens de Amerikaanse overheid komt kinder- en dwangarbeid o.a. voor in de teelt van tomaten, chilipepers, komkommers, suikerriet, koffie, uien, bonen, aubergines, tabak en meloenen. De CNA helpt haar leden om hun eigen bedrijfsvoering tegen het licht van deze arbeids- en milieueisen te houden.
3. Het verbod op glyfosaat en GMO mais
CNA is het niet eens met het recent aangekondigde verbod op GMO mais door de Mexicaanse overheid, en is voornemens dit verbod juridisch aan te vechten. Een verbod op glyfosaat is funest voor de productiviteit van veel gewassen, en negatieve gezondheidseffecten van het gebruik van glyfosaat zijn niet wetenschappelijk bewezen, aldus CNA. Daarnaast zullen Mexicaanse maisboeren niet meer kunnen concurreren met Amerikaanse maisboeren, als het gebruik van GMO mais wordt verboden. Tenslotte is geïmporteerde GMO mais een essentieel veevoeringrediënt voor de Mexicaanse veehouderij.
4. Nieuwe Mexicaanse wetgeving met betrekking tot ‘outsourcing’ en elektriciteit
Een van de hot topics in de Mexicaanse politiek en bedrijfsleven is momenteel nieuwe wetgeving die in de maak is en outsourcing aan banden moet leggen. De bedoeling van deze wetgeving is om werknemers beter te beschermen. Ook de Mexicaanse landbouwsector, waar de vraag naar arbeid vaak seizoensgebonden is, maakt veelvuldig gebruik van outsourcing. CNA probeert dan ook een uitzonderingspositie voor de sector te bevechten.
Een nog hotter topic is momenteel de nieuwe elektriciteitswet die op 3 maart j.l. door de Mexicaanse Senaat is goedgekeurd. Deze wet bevoordeelt de positie van het Mexicaanse staatsbedrijf voor elektriciteit (CFE) ten opzichte van private en hernieuwbare energieproducenten. Bedrijven, zowel in de agro-sector als daarbuiten, zullen hierdoor in de praktijk meer moeten gaan betalen voor vuilere energie.
5. Marktdiversificatie en handelsbevordering
Behalve de hierboven genoemde ontwikkelingen waar CNA tegen zal blijven strijden, wil de organisatie zich ook inzetten voor het openen van nieuwe markten voor de Mexicaanse landbouw. In lijn hiermee wil het ook sterker in gaan zetten op handelsbevordering en buitenlandse beursdeelnames. Dit was tot een aantal jaren geleden het domein van de Mexicaanse handelsbevorderingsinstantie PROMEXICO, die door de huidige overheid werd opgeheven.
Behalve bovenstaande prioriteiten, refereerde Cortina nog aan het belang van de landbouw en voedselsector voor de Mexicaanse economie: 8.5% van het Mexicaanse BNP wordt verdiend in de landbouw- en voedselsector; daarnaast is de sector verantwoordelijk voor 13,4% van banen in Mexico, en voor 8,2% van Mexico’s totale export. Waar bijna alle economische activiteit in 2020 daalde als gevolg van COVID-19, was Mexico’s primaire sector de enige economische sector in Mexico die in 2020 een groei doormaakte, en wel van 2% ten opzichte van 2019. De Mexicaanse landbouw- en voedselexport steeg vorig jaar met 5,18% ten opzichte van 2019, dit terwijl de totale export van Mexico 9,34% daalde.