Mexicaanse bedrijven zien potentie in insecten

Miereneieren

Vandaag de dag is Mexico het land met de meeste eetbare insectensoorten ter wereld, bij elkaar meer dan 545. Ze staan overal op de menukaart. Miereneieren - de zogeheten escamoles - worden wel het Mexicaanse kaviaar genoemd.

Vooral in het midden en zuiden van het land zijn insecten niet alleen voedsel; ze zijn onderdeel van de identiteit van de Mexicaan. Dit geldt vooral voor de sprinkhaan en de mezcalworm. De laatste wordt door mezcalfabrikanten toegevoegd in de fles mezcal, een populaire Mexicaanse sterke drank, om zo de smaak te bevorderen; ook wordt de worm tegenwoordig vaak in gemalen vorm bij de mezcal geserveerd.

Achterblijvende productie

Ondanks deze lange traditie blijft grootschalige productie van insecten nog achter in Mexico. Vergeleken met de meer gangbare en goedkopere eiwitbronnen als kippenvlees, eieren en rundvlees beschouwen Mexicanen insecten vooral nog als bijzondere delicatessen.

Er bestaat geen overheidsbeleid om de consumptie van alternatieve eiwitten als insecten te bevorderen. Ook is de insectenmarkt nog weinig gereguleerd. Zo bestaan er nog geen officiële kwaliteitsnormen voor de productie, verwerking of verkoop van eetbare insecten. De voedselveiligheid is daarom moeilijk te garanderen.

Toch zijn er steeds meer Mexicaanse bedrijven die de potentie van insecten voor menselijke consumptie zien en zich toeleggen op de productie ervan. Deze bedrijven menen dat Mexicanen, vanwege de lange traditie van het eten van insecten, makkelijker vlees vervangen voor insecten dan consumenten elders. Ze richten zich vooral op de gezondheidsbewuste consument.

Krekelmeel

Een voorbeeld van zo'n Mexicaans bedrijf is GRIYUM, een startup in de stad Querétaro. Het bedrijf legt zich toe op de productie van krekelmeel. Alejandro de la Brena, medeoprichter van GRIYUM, zegt: “Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in verbetering van de voedingswaarde van gemaksvoedsel. Een rapport van de FAO en WUR uit 2013 over de potentie van insecten bracht mij op het idee dat Mexico, gezien onze traditie van insectenconsumptie, hierin een rol kan spelen. Met kapitaal van vrienden zijn we in 2016 met GRIYUM gestart en willen we een betere balans aanbrengen tussen de macronutriënten, koolhydraten, vetten en eiwitten in het dieet van de Mexicanen. Onder ons eigen merk One Chance brengen we nu proteïnesupplementen op de markt voor sporters, maar ook krekelmeel als eiwitrijke vervanging voor tarwe- of maismeel in bakproducten. Hiermee richten we ons op jonge moeders uit de midden- en hogere klassen die gezond willen koken voor hun jonge kinderen”.

_{Lees verder onder foto}

Buffalowormpoeder uit Nederland

Ook Nederlandse bedrijven zien kansen in Mexico. Zij constateren dat de Mexicaanse traditie het land ontvankelijker maakt voor insectenconsumptie. Daarnaast bereikten Mexico en Nederland in juni 2021 een overeenkomst over importvoorwaarden, waarmee formeel de Mexicaanse markt werd geopend voor insectenmeel voor menselijke consumptie uit Nederland.

Nederland werd daarmee, na Thailand, het tweede land dat toegang kreeg tot de Mexicaanse markt voor dit soort producten. Het bedrijf Protifarm uit Ermelo (sinds kort onderdeel van het Franse Ÿnsect) is van plan van deze kans gebruik te maken en is in een vergevorderd stadium om ingrediënten onttrokken uit de buffaloworm op de Mexicaanse markt te brengen. Mexico is dan voor Protifarm de eerste markt in Latijns-Amerika waar het bedrijf producten afzet.

Protifarm werkt samen met het Mexicaanse bedrijf Creative Ingredients. Creative Ingredients wil de voedselindustrie op een creatieve manier hervormen met behulp van ‘slimme en natuurlijke ingrediënten’. Vijftien jaar geleden begon het met de zoektocht naar eiwitten uit insecten. Gezien de beperkte productie in Mexico zag het bedrijf zich genoodzaakt om buiten Mexico naar leveranciers te zoeken en kwam terecht bij Protifarm.

Voor buffalowormpoeder van Protifarm ziet Creative Ingredients in eerste instantie potentieel als ingrediënt voor energy bars of supplementen gericht op het sporterssegment. Ook ziet het potentie in buffalowormpoeder als ingrediënt voor gezonde snacks en als toegevoegd eiwit in zuiveldrankjes.

Toekomstperspectief

GRIYUM en Creative Ingredients verwachten dat de Mexicaanse markt pas echt zal groeien als het aanbod van insectenproducten toeneemt en de prijzen dalen. Het wachten is op grote spelers die zich op de markt storten. Ook verwachten zij dat er kansen ontstaan buiten het gezondheidsbewuste marktsegment waar zij zich nu op richten; op den duur gaat de nieuwe, meer milieubewuste generatie Mexicanen op zoek naar vleesvervangende producten. Beide bedrijven zeggen dat nog veel communicatie nodig is om de Mexicaanse consument bewust te maken van de voordelen van insectenconsumptie.

Veehouderij

De stijgende vraag naar alternatieve eiwitten speelt nog amper in de Mexicaanse veehouderij. De soja die wordt gebruikt voor krachtvoer komt uit de VS en veehouders zien weinig reden deze te vervangen door alternatieve eiwitten, zeker nu het aanbod van alternatieven als insecten nog zo laag is en de prijzen hoog. Mocht het aanbod toenemen en de prijzen dalen, kan er wel interesse ontstaan om soja deels te vervangen door bijvoorbeeld de zwarte soldaatvlieg.

Diervoedersector

Deze vlieg bezit een hoog eiwitgehalte, wordt beter verteerd door vee dan soja, en bevat chitine dat het immuunsysteem van het dier op peil houdt, aldus Carlos Priego, directeur bij Grupo PQA, een Mexicaans bedrijf dat actief is in de diervoedersector. Nieuwe ontwikkelingen, zoals de in 2020 aangekondigde investering van ADM en Innovafeed in een nieuwe fabriek voor insecten-eiwitten in Illinois, zal voor meer aanbod zorgen en de prijzen doen dalen, aldus Priego.

Hij ziet meer kansen voor insecten in het segment van de huisdieren. Dit segment is door de COVID-lockdowns sterk gegroeid. Ook in Mexico worden huisdieren steeds vaker gezien als onderdeel van de familie en Mexicanen geven dan ook steeds meer uit aan de voeding van hun huisdieren.

_{Lees verder onder foto}

Vervanging van vismeel

In de aquacultuur vindt momenteel wel een transitie plaats. In deze snel groeiende sector in Mexico werden garnalen en vissen traditioneel in hun eiwitbehoeften voorzien met vismeel. Dit is echter geen duurzame eiwitbron. Vanwege onder meer klimaatverandering nemen vispopulaties af en wordt vismeel steeds schaarser en duurder. Ook is de conversiegraad van vismeel weinig efficiënt; er is 28 kilo sardine nodig om 1 kilo tonijn te kweken, en 6 kilo voor 1 kilo garnaal.

Om die reden is in deze sector een vraag ontstaan naar alternatieve eiwitbronnen, legt María Teresa Viana, onderzoeker bij de Universidad Autónoma de Baja California, uit. Viana doet al 32 jaar onderzoek naar alternatieven voor vismeel voor de aquacultuur.