Mexico, Cuba en Nederland werken samen aan een balans tussen landbouw en ecosystemen
In Mexico zet Nederland zich de komende jaren meer in op het tegengaan van ontbossing. Ook ondersteunt het de verduurzaming van kassenteelt, met kennis en technologie op het gebied van efficiënt omgaan met water, de inrichting van kassen en het gebruik van Artificial Intelligence (AI). In Cuba deelt Nederland kennis op het gebied van verzilting. Wendele van der Wiele is sinds een half jaar als LNV-raad gestationeerd op de Nederlandse ambassade in Mexico-Stad. ‘Duurzaamheid in de landbouw is net als in Nederland een van de grootste uitdagingen in Mexico,’ vertelt ze.
Wendele van der Wiele heeft culturele antropologie gestudeerd met een master Latijns-Amerika studies. Bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkte ze onder meer aan de wederopbouw van Sint-Maarten, na de verwoestingen die orkaan Irma daar in 2017 had aangericht. Voordat ze naar Mexico kwam, werkte ze vier jaar in de internationale watersamenwerking. Zo was ze programmamanager Partners voor Water bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
In Mexico en Cuba doet ze veel nieuwe indrukken op. ‘Mexico is groot. Nederland past er ongeveer 48 keer in. Daardoor is het heel divers in natuur en cultuur. Aan Cuba heb ik net in januari een bezoek gebracht. Dat was heel goed om mijn collega’s op de ambassade te leren kennen, en natuurlijk onze andere samenwerkingspartners. Zo heb ik verschillende boerderijen bezocht, onder meer de velden waar men de nieuwe Nederlandse pootaardappelen test. Mijn nieuwe woonplaats Mexico-Stad doet bijna Europees aan. Het is een grote, maar prettige en groene stad om te leven. Hier ligt onder meer Bosque de Chapultepec, het grootste stadspark van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika. De stad is gebouwd in wat ooit een merengebied was, de drijvende tuinen in Xochimilco herinneren daar nog aan. Aan de rand van de stad vind je naaldbossen.’
Focus per land en samenwerking met het LAN team
De focus van het LAN team verschilt in Mexico en Cuba. Van der Wiele: ‘In Mexico ligt die op de tuinbouw en de bloemensector, waar veel behoefte is aan de specialistische kennis en technologie uit Nederland. Daarnaast zetten we in op beter beheer van water en biodiversiteit en het tegengaan van ontbossing. In Cuba gaat het om de ondersteuning van de beginnende particuliere sector, de import van een aantal Nederlandse producten als pootaardappelen en kennisuitwisseling.’
De samenwerking met haar collega’s is voor Van der Wiele een warm bad. ‘In Mexico werk ik samen met landbouwadviseur Frank Hoogendoorn en beleidsondersteuner Benjamin Leal. We zijn veel op stap, waardoor je elkaar snel leert kennen. Frank houdt zich veel bezig met markttoegang en tuinbouw, Benjamin heeft een focus op de bloemensector en met hem werk ik samen op biodiversiteit en het tegengaan van ontbossing. Daarnaast is de samenwerking met de andere collega’s op de ambassade uitstekend, bijvoorbeeld rond het thema water.’
‘Met Yuhina Mangly Lopez, collega van het economische cluster op de Nederlandse ambassade in Havana, werk ik veel samen in Cuba. ‘Daar is Nederlands pootgoed een belangrijk thema, net als verzilting. We hebben eerder een studie gefinancierd naar verzilting van de bodem en hopen dat hier binnenkort een project rondom verbeterde productie uit volgt.’
Droogte door klimaatverandering en watergebruik
Waar liggen volgens Van der Wiele de grootste uitdagingen in de regio? ‘Duurzaamheid in de landbouw is een van de grootste. In Europa komt hier steeds meer aandacht voor in wet- en regelgeving, en ook internationals scherpen hun bedrijfsvoering aan, bijvoorbeeld op het gebied van energie. Dat werkt ook door in Mexico. Maar Mexico produceert niet alleen voor de Europese markt, en nog niet alle markten stellen dit soort eisen.’
‘Daarnaast zorgen klimaatverandering en watergebruik voor droogte hier,’ zegt ze. ‘Mexicaanse producenten zien in dat water niet eindeloos beschikbaar is en dat ze anders moeten gaan werken. Mexico is een land met ontzettend veel biodiversiteit, maar die staat ook onder druk. De teelt van bijvoorbeeld agave, voor tequila, en avocado’s leidt tot ontbossing.’
‘We zijn bezig met een meer integrale inzet op water, landbouw en biodiversiteit’
Ontbossing tegengaan en kassenteelt verduurzamen
Nederland zet de komende periode onder meer in op het tegengaan van ontbossing, gaat Van der Wiele verder. ‘Nieuwe Europese wetgeving, de EU-verordening tegen ontbossing, zal traceerbaar maken of een product bijdraagt aan ontbossing. Dat gaat ook impact hebben op export vanuit Mexico.’
‘Verder kijken we naar verduurzaming in de kassenteelt. Nederland heeft veel kennis en technologie op het gebied van efficiënt omgaan met water, de inrichting van kassen en het gebruik van AI. We zijn ook bezig met een meer integrale inzet op water, landbouw en biodiversiteit en de rol die waardeketens tot aan Nederland hier hebben, bijvoorbeeld als het gaat om de import van avocado’s. De balans tussen ontbossing, water en avocadoteelt is complex. Gelukkig zie je ook mooie initiatieven vanuit de private sector, bijvoorbeeld in Jalisco. Hier hebben Mexicaanse bedrijven en NGO’s een plan ontwikkeld om toe te werken naar een betere balans tussen het ecosysteem en landbouw (met name avocado’s en bessen). Dit project vindt plaats rondom een RAMSAR-gebied, een wetland dat waardevol is voor migrerende watervogels, maar waar door de landbouw de waterkwaliteit verslechtert. Samen met het RVO- programma Partners voor Water kijken we of we Nederlandse kennis kunnen inzetten om dit soort mooie initiatieven te versterken. In de aankomende jaren hopen we dit project ook met steun van Nederlandse bedrijven die uit deze regio importeren te versterken.’
Weerbaarheid van het voedselsysteem en mondiale biodiversiteit
Nederland wil een betrouwbare partner zijn in het duurzaam verbeteren van de productiviteit, veerkracht en weerbaarheid van het mondiaal voedselsysteem, aldus Van der Wiele. ‘Net als voor het produceren van gezonde voeding, en het versterken van de mondiale biodiversiteit. Bodem en water moeten sturend zijn. Het is niet eenvoudig dat te bewerkstelligen en de mensen zijn hier zelf aan zet, maar de internationale waardeketens hebben hier wel een belangrijke rol in.’
‘We zitten in een mondiaal systeem, tussen grote spelers zoals China en de Verenigde Staten. Dat heeft gevolgen voor wat je aan landen zoals Mexico en Cuba kunt vragen, de snelheid waarmee veranderingen tot stand komen. We streven ernaar de footprint van Nederland in het buitenland te verkleinen. Nederland is bijvoorbeeld de tweede importeur van avocado’s in de wereld. De avocadoteelt draagt bij aan ontbossing, waterschaarste en verlies van biodiversiteit. We willen niet dat Mexico stopt met avocado’s telen, maar dat de productie duurzamer wordt. Bewustwording is daarbij belangrijk: welke hulpbronnen zijn gebruikt voor wat er op je bord ligt? Dat zie je als consument nu niet in de supermarkt.
Nieuwe campus rond tuinbouw en duurzame landbouw
Waar liggen mogelijke kansen voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen? Van der Wiele: ‘Die liggen vooral op het gebied van technologie en kennis, in de tuinbouw, maar ook in de bloemensector. Ik denk bijvoorbeeld aan de samenwerking die in ontwikkeling is tussen HAS Green Academy en de technologische universiteit van Querétaro (UTEQ). UTEQ zet een nieuwe campus op rond tuinbouw en duurzame landbouw met een opleiding waarover HAS Green Academy adviseert en waar ook Nederlandse bedrijven op meedenken.’
Van der Wiele besluit: ‘Heel belangrijk is de GreenTech Americas beurs van maart van dit jaar. Daar presenteert het hele Nederlandse ecosysteem van kennis en innovatie in de bedekte tuinbouw zich, bijvoorbeeld op het gebied van klimaatbeheersing, zaden, water en biologische gewasbescherming. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Geoffrey van Leeuwen zal de beurs openen en we organiseren een grote receptie waar we mensen bij elkaar brengen.’
GreenTech Americas
Van 12 tot 14 maart 2024 vindt GreenTech Americas plaats in Querétaro, Mexico. De vierde editie van deze tuinbouwbeurs verwelkomt ruim 3.000 tuinbouwprofessionals en meer dan 100 Nederlandse bedrijven. Heb je interesse de beurs te bezoeken en aanwezig te zijn bij de receptie? Zie de GreenTech-website of stuur een e-mail naar mex-lnv@minbuza.nl.
Contact
LAN team Nederlandse ambassade in Mexico-Stad:
- Adres: Volcán 150, piso 2, Edificio Qúbica, Col. Lomas de Chapultepec, C.P. 11000, Mexico-Stad
- Email: mex-lnv@minbuza.nl
- Telefoon: +52 55 11 05 65 60
- X: @AgriMexico