Bulgarije: pandemie leidt tot beperkte daling grondprijs
De coronavirus pandemie zal leiden tot een beperkte daling van de grondprijzen en de huren in Bulgarije, evenals van het aantal transacties. Die zal echter veel kleiner zijn in vergelijking met ander onroerend goed, aldus Stayko Staykov, voorzitter van de Bulgaarse Vereniging van eigenaren van landbouwgrond (BVELB) voor Investor.bg.
“Aannemende dat COVID-19 een voorbode wordt van een wereldwijde recessie, respectievelijk van een crisis, is het logisch dat ook deze markt begint af te koelen”, merkt hij op. Het is onder de omstandigheden van een noodtoestand moeilijk deals met landbouwgrond af te sluiten, aangezien kopers en verkopers zich aan de anti-epidemische maatregelen en beperkingen houden, en er in elk gebied slechts één dienstdoende notaris is, zegt Staykov.
BVELB zag al een lichte stijging van de grondprijs in Bulgarije voorafgaand aan de coronavirus pandemie. “Tegen de achtergrond van COVID-19 bestaat de mogelijkheid dat de trend omkeert en het jaar eindigt met een lichte daling”, aldus Staykov. “Ik wil hierbij er echter aan herinneren dat landbouwgrond in tijden van onrust en crisis als voorkeursactiva in de zoektocht naar veiligheid wordt gezien. Als we kijken naar statistieken van de activaprijzen, hebben grondprijzen een lage of omgekeerde correlatie en een lage volatiliteit in vergelijking met andere belangrijke activatypes. Met andere woorden, vaak wanneer de investeringsactiva goedkoper worden, neemt de grond in waarde toe. Die heeft juist een hoog rendement bij een beperkt risico,” stelt hij verder.
Het gemiddelde jaarlijkse rendement van grond over de afgelopen negen jaar is 26,33%, laten de berekeningen van BVELB zien op basis van de gegevens van het Nationaal Statistisch Instituut (NSI). “De winstgevendheid van grond als actief is tweeledig. Enerzijds is het kapitaalrendement – de waardestijging van het actief zelf, en anderzijds het verhuur- / verpachtingsrendement. Volgens gegevens van NSI bedroeg de prijs van 0.1 hectare landbouwgrond in 2010 279 BGN en in 2018 bereikte de prijs van 0.1 hectare 941 BGN. Dit betekent een waardestijging van het actief van 662 BGN en een rendement van 237% voor de bezitperiode van 9 jaar,” zegt Staykov.
NSI-gegevens voor 2018 tonen aan dat de grondprijs in de regio Dobrich het hoogste ligt – 1697 BGN per 0.1 hectare, en in de regio Silistra – 1379 BGN per 0.1 hectare. Shumen volgt met 1101 BGN per 0.1 ha en Ruse met 1092 BGN per 0.1 ha. De laagste grondprijs is in Zuid- en Zuidwest-Bulgarije – slechts BGN 575 per 0.1 ha.
De gemiddelde prijs van verpachting van landbouwgrond in Bulgarije twee jaar geleden was 48 BGN per 0.1 ha, wederom de hoogste in Dobrich (91 BGN per 0.1 ha) en Silistra (78 BGN per 0.1 ha) en de laagste in het Zuid- en Zuidwest-Bulgarije –30 BGN per 0.1 ha.
De laatste jaren zien we een trend dat boeren actiever zijn in het inkopen van landbouwgrond dan de grote investeerders die op zoek zijn naar winstgevendheid, merkt Staykov op en voegt eraan toe dat met de ontwikkeling van grondbetrekkingen de secundaire markt steeds belangrijker zal worden.
BVELB stelt al jaren voor een Landelijke Grondbank op te richten die een actieve deelnemer te zijn in de processen van het vestigen en onderhouden van geconsolideerde landbouwgebieden, het efficiënt beheer van landbouwgronden, het aantrekken van investeringen in de landbouwsectoren, de uitvoering van het landbouwbeleid van de staat voor duurzame ontwikkeling van de grondbetrekkingen en activering van de landbouwgrondmarkt.
De vereniging dringt ook aan op de oprichting van een Nationale landbouwkamer voor de sector, die de NGO’s in de landbouwsector zal verenigen. “De Bulgaarse landbouw moet een verenigde landelijke organisatie hebben, die een officiële partner van de uitvoerende en wetgevende macht moet zijn en het nationale belang moet beschermen. Tenslotte, zal de oprichting van een nationale landbouwkamer de Bulgaarse boer en eigenaar helpen een gelijkwaardige partner te zijn voor zijn Europese tegenhangers,” aldus Staykov.
Opmerking: 1 EURO = 1.955 BGN
Bron: Investor.bg