Visconsumptie groeit in Bulgarije
De trend zorgt voor groot potentieel voor de ontwikkeling van visserij en aquacultuur
Nog maar een paar jaar geleden klonk dit exotisch, en vandaag is het meer dan normaal. Griekse vis zoals zeebaars en dorade, en meer recentelijk fagri, zalm, tonijn, oceaandelicatessen zijn nu gemakkelijk verkrijgbaar op de Bulgaarse markt. Ze zijn verkrijgbaar zelfs in kleine viswinkeltjes in kleine steden, ondanks de transportuitdagingen.
De nieuwe markt
De verandering op de vismarkt in Bulgarije is echt opmerkelijk. De invoer van gekoelde Griekse vis is vele malen toegenomen in vergelijking met 2010. Nieuwe opslagtechnologieën bieden de mogelijkheid dat deze vis meer afgelegen plaatsen tegen een goede prijs bereikt. Ook grote winkelketens spelen een rol met hun efficiënte logistiek.
Als gevolg hiervan heeft Bulgarije, dat traditioneel op een van de laatste plaatsen in de EU staat qua visconsumptie, aanzienlijke vooruitgang geboekt. Terwijl in 2014 het gemiddelde consumptie per persoon slechts 5,4 kg per jaar bedroeg, is dat al volgens gegevens van de industrie tot 10 kg per persoon gestegen. De verklaring van handelaren voor de verandering in de houding van de consument ligt in de stijgende inkomens en de groeiende behoefte aan een gezonde levensstijl. Niet alleen de consumptie als absolute waarde groeit, maar ook de belangstelling voor meer ongewone soorten voor de Bulgaarse markt - zeevruchten zoals mosselen, garnalen, krabben. De Griekse dorade en zeebaars lopen al voor op de traditionele Bulgaarse makreel, forel en karper.
In dit hele visfeest ontbreekt echter één groot ding: de visvangst uit de Zwarte Zee. Het kweken van zeevissen op zeeboerderijen in de Zwarte Zee is al uiterst zeldzaam.
Waar staat Bulgarije?
Uit de gegevens van het meerjarig landelijk statistisch plan voor aquacultuur in Bulgarije tot 2027 blijkt dat in 2018 de vis in Bulgarije 70,4 duizend ton was. Hiervan is 45,5 duizend ton geïmporteerd. De rest wordt verdeeld tussen de vangst en de productie, waarbij de vangst 8,5 duizend ton is en de productie - 16,3 duizend ton. Van de in totaal 70,4 duizend ton gaat 22,2% voor export en de overige 54,8 duizend ton is voor consumptie; per persoon per jaar is dat volgens het rapport 7,8 kg. Deze draai van de vis in de economie genereert dan ongeveer BGN 300 miljoen.
Volgens Yordan Gospodinov, uitvoerend directeur van de Vereniging van Producenten van Visproducten "BG Fish", is de visconsumptie op dit moment zelfs nog hoger - 10 kg per capita van de bevolking. Iets hoger liggen ook de andere cijfers - de vangst en productie zijn in totaal 30 duizend ton, de invoer is 50 duizend ton en de uitvoer 10 duizend ton.
Ongeveer 30 soorten vis van industrieel belang worden geproduceerd of gevangen in Bulgarije, en ongeveer 200 soorten worden geïmporteerd, waarbij er bij de garnalen slechts al 18 varianten zijn. "We importeren veel omdat we er geen hebben. En de markt kan niet leeg staan", zegt Gospodinov. De invoer gaat naar verwerkers, aangezien het land een sterke verwerkende sector heeft en ongeveer 40-50 bedrijven die werken met zowel Bulgaarse als geïmporteerde vis uit Europa en Azië. Zo komt de vis verpakt per 20 kilogram aan en wordt vervolgens door de lokale verwerkers versneden en verpakt voor het handelsnetwerk.
Aquacultuur is de nieuwe argicultuur
Een van de redenen voor het gebrek aan Bulgaarse vis in de winkels is het feit dat nog steeds niet genoeg gekweekt wordt, maar vooral op de vangst wordt gerekend. Bulgarije volgt echter ook de wereldwijde trends voor de steeds groeiende rol van de productie van gekweekte vis. Het concept al jaren is de druk op de wereldvisbestanden te verminderen. Dat is het beleid van de EU, die hiervoor middelen en mogelijkheid biedt om het aanbod van een bepaalde markt te diversifiëren.
Officiële statistieken melden dat de productie uit aquacultuur in het land in de periode 2009-2018 verdubbelde, waarbij de stijging volledig in de tweede helft van de periode plaatsvond, dwz. 2013-2018. Voor 2019 rapporteerden 446 kwekerijen productie, wat neerkomt op 60% van alle geregistreerde bedrijven. Volgens de laatste gegevens van het Agentschap voor Visserij en Aquacultuur bedraagt het aantal viskwekerijen momenteel 744.
Aanvulling van middelen
De laatste jaren groeit het aantal landen en beurzen waaruit geïmporteerd wordt en op de stands van grote ketens zoals "Metro", Kaufland en "Fantastico" is vis te vinden uit een tal van exotische bestemmingen, naast de traditionele - Griekenland, Turkije, Noorwegen. Een van de belangrijkste visimporteurs is "Sea Gift" van Hristo Radkov. Elke maandag en donderdag arriveren ongeveer 70 soorten verse vis uit West-Europa en Griekenland in de verwerkingsfabriek in Gorni Bogrov bij Sofia. Ze worden schoongemaakt, gefileerd, verpakt en vertrekken naar winkels, ketens, restaurants en hotels, maar ook naar de eigen winkels van het bedrijf in Sofia.
Radkov legde aan Forbes uit dat de grote doorbraak kwam met verse vis verpakt in een gasvormige omgeving, die ook in supermarkten kan worden uitgestald, en niet alleen in etalages op ijs. De technologie voor het langer bewaren van gekoelde vis en het bewaren van zijn kwaliteiten tot 10 dagen behoort tot de motoren van de handel. Op hun beurt willen de ketens steeds meer goederen tegen de beste prijzen. Zo zoekt "Sea Gift" rechtstreeks naar aanbiedingen van producenten in Noorwegen, België, Nederland, en veel van de deals worden gesloten op de zeevruchtenbeurs Seafood Expo Global in Brussel.
Een andere grote importeur is "Alex Fish" van Hristo Spasov, dat in 2013 een eigen productie- en logistieke faciliteit opende in de woonwijk "Vrazhdebna", waar zalm en andere vis voornamelijk worden verwerkt voor de bereiding van rauwe en gerookte visfilets.
Bulgarije op drie zeeën
Het voornaamste belang van de visserijsector in het land blijft echter de export. In de afgelopen jaren hebben de geaderde stekelhorens gewonnen in de Zwarte Zee een belangrijke rol gespeeld bij de export van Bulgaarse producten. Ze behoren niet tot de zeer populaire soorten voor de Bulgaarse consument en worden voornamelijk geëxporteerd naar China en Zuid-Korea. Zwarte mosselen worden geëxporteerd naar Ierland. Twee derde van de forelproductie wordt in Europa verkocht.
En een vriespunt
Terwijl de visconsumptie groeit en de sector zich technologisch ontwikkelt, zijn er enkele serieuze problemen aan de horizon verschenen. De sector werkt bij een temperatuur van 21 graden onder nul en moet worden onderhouden door visopslagfaciliteiten, waardoor die een van de meest energie-intensieve is.
Op korte termijn is een lichte vertraging van het zakendoen mogelijk, maar op lange termijn blijft het eerder wel bij varen. Er blijven natuurlijk de langetermijnuitdagingen waarmee de aquacultuursector wereldwijd wordt geconfronteerd – erin te slaan zich duurzamer te ontwikkelen. Ondertussen zal Griekse vis de komende jaren de Bulgaarse markt blijven domineren en zal de consumptie zeker nog meer toenemen.
Bron: Capital.bg