Sterke marktposities in Bulgarije en Roemenië

In de Bulgaarse land- en tuinbouw staan Nederlandse groentezaden en pootaardappelen bekend om hun uitstekende kwaliteit en ruime keus, aangepast aan bodemtypen en consumentenvoorkeuren. Rassen die in Nederland of Europa op de rassenlijst staan, mogen in EU-lidstaat Bulgarije direct de markt op. Voor biologische zaden bestaat er echter een Bulgaarse lijst die vaak achter de feiten aanloopt. Dat is overigens niet de enige uitdaging in Bulgarije.

Prijsgevoelige markt

Vesselka Toshkina van Agroprogama Ltd., vertegenwoordiger van Rijk Zwaan, stelt dat een prijsgevoelige markt als Bulgarije niet makkelijk is voor Nederlands uitgangsmateriaal. De concurrentie met ongeregistreerde rassen die vanuit Turkije het land binnenkomen en goedkope import uit Macedonië is groot. Telers zijn bezorgd over de mindere kwaliteit. Een deel van degenen die wel bij Rijk Zwaan koopt, wil daarom alleen direct vanuit Nederland beleverd worden. “Uiteindelijk”, zegt Toshkina, “worden de hogere prijzen van zaden van Rijk Zwaan gecompenseerd door service, flexibele levering, advies en training.”

Proefvelden en open dagen

Enza Zaden is de bekendste Nederlandse groentezadenleverancier in Bulgarije. Vertegenwoordiger Boril Nikolov is trots dat het bedrijf de markt aanvoert in zijn land. “Wij organiseren open dagen in de kas waarbij we gezond eten en diversiteit in salades promoten. We richten ons daarbij vooral op kinderen, omdat zij de consumenten van de toekomst zijn”, aldus Nikolov.

Enza Zaden heeft in Bulgarije 13 hectare proefvelden en 3 hectare proefkassen waar nieuwe rassen worden geteeld. De geschiktste rassen worden verder getest door de Landbouwuniversiteit van Plovdiv of het Maritsa Groente-instituut. Nikolov: “Via actieve samenwerking met de vereniging van kastelers en de biologische boerenorganisatie promoten wij duurzame ontwikkelingen in de sector en maatschappelijk verantwoord ondernemen”.

Nieuwe smaken en kleuren

Michael Bazarov, manager van Agrico Bulgarije, ziet dat de Bulgaarse consument langzaamaan nieuwe smaken en kleuren wil uitproberen. Zijn bedrijf biedt zo’n 20 aardappelrassen aan en vernieuwt het aanbod jaarlijks met een of twee nieuwe rassen op basis van driejarig onderzoek op lokale proefvelden. “Onze kracht is smaak. Bovendien beschikken wij over hoogproductieve vroege rassen”, zegt Bazarov. “De nieuwe trend bij consumenten is echt een kans voor onze producten.”

Ook in Roemenië staat de reputatie van Nederlands uitgangsmateriaal buiten kijf. Zo zeer zelfs, dat Roemeense ondernemers mede door de inbreng van Nederlandse bedrijven weer potentie zien in de ondergewaardeerde fruitbomen- en bessensector. Onderzoek op proefvelden en kennisoverdracht staan aan de basis van de agrarische ontwikkelingen in Roemenië.

Kennisoverdracht

Verbeek Boomkwekerijen BV is een van de fruitbomenbedrijven die kansen zagen in Roemenië. “Toen wij in 2008 onze eerste fruitbomen exporteerden, constateerden we een serieus gebrek aan kennis over moderne technologie”, herinnert Han Verbeek zich. “Sindsdien exporteren we fruitbomen én delen we kennis met onze klanten.”

Vorig jaar is Verbeek Boomkwekerijen binnen het Holland Fruit House een demo-proefveld gestart bij het Nationaal Onderzoeksstation (ICDP) voor Fruit in Maracineni. Holland Fruit House is een PIB-programma, een publiek-private samenwerking, gefaciliteerd door RVO Nederland. “In samenwerking met de partners van Holland Fruit House laten we moderne en duurzame teelttechnieken bij zes moderne appelrassen zien. Daarover gaan we in gesprek met Roemeense ondernemers. De discussie gaat dan natuurlijk over kwaliteit en kwantiteit, maar over milieu, biodiversiteit en duurzaam waterverbruik”, aldus Verbeek.

Groeiende vraag naar bessen

Marcel Driessen van Driesvenplant B.V. vertelt over de groeiende vraag naar bessen in Roemenië. Ook Driesvenplant sloot aan bij het Holland Fruit House en heeft een demonstratieveld in Maracineni. “In het proefveld laten wij de noodzaak zien van zorgvuldige grondbewerking en kunnen wij nieuwe blauwe bessenrassen in het Roemeens klimaat testen”, zegt Driessen. “Daarnaast bekijken we voor alle rassen wanneer ze rijpen, want dat is heel belangrijk voor de lokale telers”.

Aangepast koeienvoer

Dat Nederlandse koeien hun imago vooral waarmaken op uitstekend en aangepast voer was voor Roemeense melkveehouders niet duidelijk. Barenbrug besloot dat te veranderen met lokale proeffaciliteiten. Roemeense melkveehouders kunnen nu meer en beter produceren op basis van kennis uit proefveldonderzoek. Op deze velden bewijzen de rassen van Barenbrug op Roemeense grond en in lokaal klimaat hun waarde.

“Alle bovengenoemde bedrijven, en vele andere met hen, planten elk op hun eigen wijze de vlag voor Nederlands uitgangsmateriaal in Roemenië en Bulgarije”, zegt landbouwraad Gemmeke. “Een vlag die in deze landen staat voor hoge kwaliteit, betrouwbaarheid en betrokkenheid.”

Landbouwteam Bulgarije en Roemenië

Juni 2017