‘Agrarische grootmacht Brazilië wil de wereld voeden’

Bert Rikken werkt sinds de zomer van 2017 op de Nederlandse ambassade in de Braziliaanse hoofdstad Brasilia. Daarvoor was hij vier jaar als landbouwraad voor het Nederlandse agrobedrijfsleven actief in Kenia en Tanzania. Rikken is sinds 2000 in dienst voor het ministerie van LNV.

Van Nairobi naar Brasilia, een grote overgang?
“Kenia en Tanzania waar ik hiervoor werkzaam was, zijn landen in ontwikkeling. Het Nederlandse bedrijfsleven kan bij zijn activiteiten gebruikmaken van allerlei instrumenten, programma’s en subsidies. Zulke instrumenten zijn hier niet. De bedrijven moeten het hier vooral op eigen kracht doen. Je moet tegen een stootje kunnen om hier als bedrijf vaste grond onder de voet te krijgen.

Brazilië is een wereldmacht en als het gaat om landbouw een absolute grootmacht. In Oost-Afrika draait alles om voedselzekerheid, hier in Brazilië is alles gericht op bevordering van de export. Dit land heeft de ambitie om de wereld te voeden. Op dit moment gaat al 50% van de agrarische productie de grens over. Doel van de huidige regering is de landbouwexport verder omhoog te brengen. Dat gaat ongetwijfeld lukken, want de mogelijkheden in dit land zijn ongekend.

Er is nog een verschil. De Nederlandse ambassade waar vanuit ik werk, is gevestigd in Brasilia, de politieke hoofdstad van het land. In deze stad bevinden zich alle ministeries en het parlement. Maar de bedrijven zitten juist rond Sao Paolo en Rio de Janeiro. Dat betekent dat ik veel heen en weer moet vliegen. In Nairobi zitten alle instanties, ministeries en hoofdkantoren vlak bij elkaar.”

Wat zijn uw kerntaken als landbouwraad?
“Voor een landbouwraad maakt het in feite niet uit in welk land hij actief is. Ondersteuning van het Nederlandse agrobedrijfsleven, daar gaat het in essentie om. Nederlandse bedrijven op weg helpen, marktonderzoek doen, de juiste partijen traceren om mee samen te werken en, niet in de laatste plaats, markttoegang realiseren. Doorlopend ben ik bezig om de mogelijke bijdrage van Nederlandse agrobedrijven bij de beoogde ontwikkelingen hier voor het voetlicht te brengen. Noem het Holland branding, dat is een van mijn hoofdtaken. Al die dingen deed ik in Kenia en Tanzania, dat doe ik hier precies zo. Alleen de schaal is anders.”

Hoe staat de economie in Brazilië ervoor?
“De cijfers gaan de goede kant uit. De economie groeit dit jaar (2017) met circa 3%. De werkloosheid neemt af. Het lijkt erop dat de economische crisis achter de rug is. Overigens is de landbouw ook tijdens de crisisjaren blijven groeien, met gemiddeld 5% per jaar. Voor dit jaar worden recordoogsten soja en granen gemeld. De landbouwontwikkeling ging en gaat door.

In Brazilië zijn alle agrarische sectoren aanwezig en ook allemaal met een enorme omvang. Wat soja betreft is Brazilië de grootste exporteur in de wereld. Dat geldt ook voor rundvlees en pluimveevlees. Granen, maïs, katoen, suiker en koffie; de producties zijn enorm. In de sier- en groenteteelt worden grote sprongen voorwaarts gemaakt.

Toch kan de landbouwproductie nog fors omhoog, zowel kwantitatief als kwalitatief. Nederland is een minuscuul landje in vergelijking met Brazilië – dit land is tweehonderd keer zo groot als Nederland! -, maar ons land loopt op het terrein van technologie, kennis en innovatie wel een straatlengte voor. Het gaat er nu om die voorsprong op een slimme manier in te zetten in Brazilië. Ik word daar in ieder geval erg enthousiast van.”

In welke sectoren liggen er vooral kansen voor Nederland?
“In feite in alle sectoren. Laat ik er een paar noemen. De zuivel is in ontwikkeling, het land importeert melkpoeder. Nederlandse bedrijven kunnen zeker een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van de zuivelketen. Ik zie ook mogelijkheden voor export van kalfsvlees. Idem dito voor producenten van uitgangsmateriaal, zowel dierlijk als plantaardig. Bedrijven als Bejo Zaden, Rijk Zwaan en CRV weten dat allang. Zij zijn hier allemaal al gevestigd en doen goede zaken.”