België : Hall Relais Agricole – het Waalse model voor de korte keten
België: één land, 2 verschillende landbouwsystemen? Maar dit geldt ook voor de korte keten! De korte keten raakt zowel in Vlaanderen als in Wallonië steeds meer ingeburgerd, maar daar waar Vlaamse landbouwers vaak voor een individuele aanpak gaan, volgt Wallonië de coöperatieve weg met de uitrol van het ‘Hall Relais Agricole’-netwerk.
België kent 2 verschillende landbouwsystemen: het intensieve en exportgerichte systeem in Vlaanderen en het extensieve en lokaalgerichte systeem in Wallonië. Daarnaast verschillen ook de agrosectoren in de twee landsdelen van karakter: de Vlaamse agrosector bestaat naast landbouw uit een goed ontwikkelde verwerkingsindustrie, terwijl de Waalse agrosector eerder een sterk primair karakter heeft.
De Waalse regering wil o.a. met haar economisch herstelplan inzetten op de herlokalisering van de verwerking van landbouwproducten en dus op een lokale ketenontwikkeling voor deze producten. De achterliggende gedachte daarbij is dat zo de toegevoegde waardecreatie in Wallonië plaatsvindt. De zogeheten “Hall Relais Agricole” (HRA) (vrij vertaald met “agrarische intermediaire instelling”) zijn hierbij een belangrijk instrument.
Wat is een HRA precies?
Een HRA is een coöperatie van landbouwproducenten in een bepaalde streek, gericht op één of meer van de volgende taken: opslag, verwerking, verpakking en directe verkoop aan de consument. Niet elke HRA heeft hetzelfde aanbod, dat is namelijk afhankelijk van wat de leden produceren èn ter plekke verwerken. Zo verkopen sommige HRA brood en/of vlees, terwijl andere HRA zich beperken alleen tot groenten en fruit en/of zuivel.
De eerste HRA dateert van 2011. In juni 2021 werd de tiende HRA geopend en voor dit jaar (2021) staan er nog zes openingen op de planning.
Waals overheidsbeleid ten aanzien van de HRA
Wallonië kent een traditie van lokale voedselsystemen en van de korte keten. De zwakke schakel, zoals hierboven al gesteld, is de lokale verwerking van voedsel. Eén van de speerpunten van het Waalse herstelplan is dan ook de ontwikkeling van een lokale keten van voedselproductie. Dit zou ook moeten bijdragen aan het Waalse beleid om een familiale, duurzame en economisch leefbare landbouw in stand te houden, die op zijn beurt weer de lokale economie ondersteunt.
De Waalse regering steunt de oprichting van HRA’s actief met subsidies. Zo heeft het voor de oprichting van nieuwe HRA’s €15 miljoen vrijgemaakt voor de periode 2019-2024.
Ter illustratie 3 voorbeelden van een “hall relais agricole”:
- Point Ferme
- Hall du Terroir Mouscron
- CultivAé (Coopérative agro-écologique)