Frankrijk: grote winkelketens en tv-presentatrice steunen boeren
Tijdens de recente Franse landbouwbeurs Salon de l’Agriculture in Parijs hebben vijf grote supermarktketens – Carrefour, Auchan, Intermarché, Les Mousquetaires, Coopérative U en Casino – samen met tv-presentatrice Karine Le Marchand een plan gepresenteerd om Franse boeren te ondersteunen.
Dit initiatief bestaat uit drie concrete maatregelen en stuit vooralsnog op gemengde reacties. Bijzonder was in ieder geval dat deze tv-presentatrice, van de Franse evenknie van ‘Boer zoekt vrouw’, de concurrerende supermarktketens rond de tafel kreeg voor een gemeenschappelijk plan.
Liefdesverklaring van supermarktketens aan de Franse boeren
Vijf grote distributeurs aan het bed van de boeren. Het was een ongekend moment. Op woensdag 26 februari kwamen de in Frankrijk zeer bekende en geliefde presentatrice Karine Le Marchand van het tv-programma L'Amour est dans le pré (de Franse versie van Boer zoekt vrouw), en vijf detailhandelaars samen op de beurs om een plan te onthullen om de Franse landbouw te steunen.
De tv ster en vooraanstaande supermarktketens - de enigen die ontbraken waren E. Leclerc, Lidl en Aldi - kwamen samen om de Franse boeren en hun producten te steunen en te promoten. “Ik ben erg ontroerd en erg blij dat ik vijf supermarkten heb kunnen samenbrengen rond drie projecten”, legde de presentatrice uit, die het initiatief nam voor deze collectieve inspanning.
Drie steunmaatregelen
Het plan draait om drie pijlers:
- Verkoop van producten in supermarkten: kleine boeren in moeilijkheden krijgen voorrang om hun producten via deze ketens te verkopen.
Deze eerste regeling is gericht op kleine producenten in moeilijkheden die rechtstreeks verkopen. Ze worden uitgenodigd om contact op te nemen met de filialen van de vijf supermarktketens die zich op minder dan 100 km van hun boerderijen bevinden en hun producten aan te bieden. De winkels verbinden zich tot een snelle betaling (minder dan dertig dagen) en een lange termijn relatie met de producent, die maximaal twee VTE's in dienst moet hebben (seizoenarbeiders niet meegerekend).
- Een waarschuwingssysteem voor marktdisrupties
De tweede regeling moet helpen bij het sneller afzetten van producten die door overproductie of crises dreigen verloren te gaan, vooral in de groente- en fruitsector. Het betreft de invoering van waarschuwingen in winkels en in de “belangrijkste media” in geval van overproductie van bepaalde groenten en fruit om de voorraden sneller te verkopen.
- Een observatorium voor ‘sectoren van de toekomst’
Deze derde pijler moet inspelen op marktbehoeften en de ontwikkeling van nieuwe landbouwsectoren stimuleren. Het betreft de oprichting van een observatorium voor de voedingsbranches van de toekomst, dat openstaat voor alle professionals die dat willen, zoals boerenvakbonden en de Franse regionale landbouwkamers. Distributeurs willen de veelbelovende sectoren ‘van de toekomst’ identificeren die steun kunnen gebruiken en willen hen contractuele regelingen op lange termijn aanbieden, voor een periode van minstens drie tot vijf jaar.
Guillaume Darrasse, directeur van Auchan Retail, benadrukt dat de Franse supermarktketens jaarlijks voor 2 miljard euro aan Franse voedingsproducten verkopen en dat deze initiatieven boeren moeten helpen beter in te spelen op de markt.
Kritiek en scepsis
Hoewel het plan door sommige boerenorganisaties als een stap in de goede richting wordt gezien, zijn er ook veel kritische geluiden. Zo hekelen landbouwfederaties het feit dat ze niet zijn geraadpleegd en vrezen ze dat dit vooral een mediastunt is. “Het is een pleister op een houten been”, zegt Ludovic Brindejonc, directeur van Agri-Éthique.
Bovendien worden de voorwaarden voor boeren om deel te nemen aan het initiatief als streng beschouwd. Ze moeten onder andere een minimumaantal werknemers hebben, zich binnen 100 kilometer van distributiecentra bevinden en deelnemen aan promotiecampagnes in de winkels. Sommige sectoren, zoals de varkenssector, vrezen dat ze nauwelijks zullen profiteren.
Jérôme Foucault, voorzitter van Pact’Alim, stelt dat er al veel observatie-instrumenten bestaan voor landbouwsectoren, bijvoorbeeld onder toezicht van het Franse ministerie van Landbouw. Hij vraagt zich af in hoeverre dit nieuwe initiatief echt iets toevoegt.
Een slimme zet of alleen maar marketing?
Voorstanders van het initiatief erkennen dat het geen definitieve oplossing biedt, maar zien het als een eerste stap. Thierry Cotillard, voorzitter van Les Mousquetaires, benadrukt dat de betrokken supermarktketens bereid zijn om het plan verder te ontwikkelen.
Critici wijzen er echter op dat tv-presentatrice Karine Le Marchand vooral haar mediapositie gebruikt om zichzelf en de deelnemende bedrijven in de kijker te zetten. De Ania (Association Nationale des Industries Alimentaires, de Franse Nationale Vereniging van Voedselindustrieën) bekritiseerde het plan als “een nieuwe communicatiestunt van distributeurs die jarenlang de landbouwsector onder druk hebben gezet.”
Of het plan echt verschil zal maken, zal pas na de eerste evaluatie blijken. Tot die tijd blijft de discussie over de intenties en effectiviteit ervan voortduren.