Nederland en Ethiopië werken samen aan duurzame landbouw en markttoegang
Meeuwes Brouwer heeft meer dan vijftien jaar ervaring als LVVN-raad. Zijn laatste post was op de Nederlandse Ambassade in Addis Abeba, waar hij zich onder andere bezighield met het versterken van agrarische handelsrelaties, het bevorderen van duurzame landbouw en het verbeteren van markttoegang. Sinds zijn terugkeer in Nederland werkt hij op het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), waar hij zich als Chief Phytosanitary Officer (CPO) richt op fytosanitaire markttoegang in landen buiten de Europese Unie. In dit interview blikt hij terug op zijn periode in Ethiopië en hoe hij in zijn nieuwe functie in contact blijft met het netwerk.
Tijdens zijn periode als LVVN-raad in Ethiopië werkte Brouwer nauw samen met het ministerie van LVVN en lokale partners om de agrarische sector te versterken. ‘Nederlandse bedrijven investeren op grote schaal in sectoren als de bloemen- en stekproductie, melkveehouderij, zuivelverwerking, pluimvee en diervoeder,’ vertelt hij. ‘Daarnaast financiert Nederland omvangrijke ontwikkelingssamenwerkingsprogramma's, bijvoorbeeld in de zuivelsector en tuinbouw. Het is onze taak om deze private en publieke initiatieven met elkaar te verbinden.’
Een concreet voorbeeld van deze samenwerking is de inzet op duurzame tuinbouw. Brouwer: ‘We werken aan een reductie van chemische bestrijdingsmiddelen en bevorderen de inzet van Integraal Pest Management (IPM) en het gebruik van natuurlijke vijanden in kassen. Daarmee helpen we Ethiopië niet alleen duurzamer te produceren, maar versterken we ook de toegang van Ethiopische producten tot Europese markten. Zo begonnen we met een kleinschalig regionaal project om de duurzame teelt van groenten en fruit met aandacht voor IPM te bevorderen.’
‘Inmiddels is dit project opgenomen in een veel groter en door Nederland gefinancierd ontwikkelingssamenwerkingsproject. Het HortiLIFE-III-project (2023-2029) omvat inmiddels een groot deel van Ethiopië.’ Het project is gericht op het verbeteren van het plattelandsinkomen, de werkgelegenheid en de voedingsdiversiteit door de productiviteit in de tuinbouw, voedselveiligheid en toegang tot financiering te versterken via boerenopleidingen, institutionele ondersteuning en waardeketenontwikkeling.’
Samenwerking met stakeholders
Het werken met diverse stakeholders was essentieel voor het succes van de projecten In Ethiopië. ‘We onderhielden nauwe banden met het Ethiopische ministerie van Landbouw, de Ethiopian Agricultural Authority en diverse andere overheidsinstanties,’ legt Brouwer uit. ‘Daarnaast werkten we samen met internationale organisaties, Invest International, kennis- en onderzoeksinstellingen en NGO’s, zoals Wageningen University & Research en het Netherlands Food Partnership, om innovatieve en duurzame oplossingen te implementeren. Nederland ondersteunt de ontwikkeling en opzet van duurzame koel- en opslagfaciliteiten voor verse tuinbouwproducten in Ethiopië voor zowel de binnenlandse afzet als voor export. Het betrekken van lokale en internationale partners is van groot belang om langdurige impact te realiseren.’
Brouwer benadrukt ook het belang van samenwerking met de private sector. ‘Nederlandse toeleveranciers van zaaizaden, fokmateriaal, veevoeder en moderne technologie hebben een belangrijke rol gespeeld bij de verbetering van de Ethiopische landbouw. Door gezamenlijke programma’s en publiek-private partnerschappen konden we innovatieve oplossingen testen en implementeren.’
Samenwerking binnen de ambassade en het LAN-team
Op de Nederlandse ambassade werkte Brouwer nauw samen met collega's uit verschillende disciplines. ‘De ambassade in Addis Ababa was een warm bad, met een gedreven team dat zich bezighield met voedselzekerheid, waterbeheer, klimaataanpassing en economische ontwikkeling,’ vertelt hij. ‘In het LVVN Attaché Netwerk (LAN) team had ik twee lokale collega’s, landbouwadviseur Mahlet Dessie en beleidsondersteuner Nablies Hailemariam. Samen zorgden we ervoor dat Nederlandse ondernemers en organisaties goed werden ondersteund.’
De multidisciplinaire aanpak binnen de Ambassade maakte het mogelijk om gezamenlijke initiatieven op te zetten en Ethiopië structureel te ondersteunen in de ontwikkeling van de agrarische sector. ‘Door kennis en expertise te bundelen konden we effectiever inspelen op de behoeften van de sector. Dit gold niet alleen voor economische kansen, maar ook voor beleidsthema’s zoals duurzaamheid, voedselveiligheid en voedselzekerheid. We zorgden ervoor dat de beleidsdoelen van Nederland en Ethiopië zo goed mogelijk op elkaar werden afgestemd.’
‘Samenwerking tussen Nederland en Ethiopië versterkt duurzame landbouw en markttoegang’
Uitdagingen en kansen in een veranderende markt
Een van de grote uitdagingen in Ethiopië is voedselverlies. ‘Gemiddeld gaat zo'n 40% van de groente- en fruitproductie verloren door gebrekkige opslag en logistiek. Daarom zetten we in op verbeterde koelopslagfaciliteiten, deels aangedreven door zonne-energie. Samen met Wageningen University & Research en het Netherlands Food Partnership werken we aan de implementatie van opslagcapaciteit in belangrijke productiegebieden.’ Deze regionale inzet op koelopslag voor verse producten is een vervolg op het lopende Flying Swans-project.
Daarnaast speelde digitalisering een steeds grotere rol. ‘In samenwerking met Ethiopische instanties en Nederlandse bedrijven hebben we pilotprojecten opgezet voor digitale monitoring van voedselveiligheid en gewasbeheer. Dit biedt kansen voor verdere modernisering van de landbouwsector.’
De rol van de Afrikaanse Unie en multilaterale samenwerking
Ethiopië herbergt het hoofdkantoor van de Afrikaanse Unie (AU), een belangrijke speler in onderlinge samenwerking op het Afrikaanse continent. ‘Nederland deelt hier zijn expertise op het gebied van voedselzekerheid en -verspilling,’ aldus Brouwer. ‘Zo hebben we bijgedragen aan AU-brede conferenties over voedselverliezen, waarbij we niet alleen kennis deelden, maar ook werkten aan concrete oplossingen, zoals betere infrastructuur voor gekoelde opslag.’
Door deelname aan multilaterale overleggen heeft Nederland ook invloed kunnen uitoefenen op strategische beleidsvorming binnen de AU. ‘We hebben gewerkt aan initiatieven voor duurzame landbouw, waarbij we samen met andere landen en organisaties hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van richtlijnen voor betere voedselproductie en -distributie.’
Veiligheidssituatie en impact op het werk
Een onverwachte uitdaging tijdens zijn periode in Ethiopië was de veiligheidssituatie. ‘Het militaire conflict tussen federale troepen en de regionale strijders in het noorden had directe impact op onze werkzaamheden. Als Ambassade moesten we afschalen en ik onderhield nauw contact met Nederlandse bedrijven in het land. In sommige gevallen konden we hulp bieden, bijvoorbeeld door nauw overleg met de federale en regionale autoriteiten. In andere gevallen stonden we machteloos.’
Toekomstperspectief voor Nederlandse bedrijven in Ethiopië
Ondanks de uitdagingen ziet Brouwer volop kansen voor Nederlandse ondernemers in Ethiopië. ‘De Ethiopische overheid zet in op tuinbouw, zuivel en pluimvee als speerpunten voor economische groei. Dit sluit aan bij de sterke agrarische expertise van Nederland. Door samen te werken aan duurzame productie, logistiek en markttoegang, kunnen Nederlandse bedrijven een belangrijke rol spelen in de verdere ontwikkeling van de Ethiopische agrarische sector.’
Brouwer ziet ook kansen voor verdere digitalisering en verduurzaming. ‘Nederlandse bedrijven kunnen bijdragen aan slimme landbouwoplossingen, zoals precisielandbouw en klimaatbestendige gewassen. Dit biedt niet alleen economische voordelen, maar draagt ook bij aan een veerkrachtige en duurzame voedselproductie.’
‘Nederlandse kennis en technologie spelen een cruciale rol in de agrarische ontwikkeling van Ethiopië’
Huidige rol als CPO en de samenwerking met LAN
Sinds zijn terugkeer in Nederland is Brouwer werkzaam als Chief Phytosanitary Officer (CPO) bij het ministerie van LVVN, waar hij zich richt op fytosanitaire markttoegang, plantgezondheidsvraagstukken en internationale handel. In deze functie speelt hij een belangrijke rol bij het onderhouden van contacten met buitenlandse autoriteiten om de export van Nederlandse plantaardige producten te beschermen en te bevorderen. ‘Ons doel is ervoor te zorgen dat Nederlandse bedrijven soepel toegang behouden tot bestaande markten en tegelijkertijd nieuwe kansen ontwikkelen in derde landen,’ legt Brouwer uit. Een belangrijk aspect van zijn werk is de nauwe samenwerking met de LAN teams op Nederlandse ambassades wereldwijd. ‘De LVVN-raden en hun teams in het buitenland zijn onze ogen en oren ter plaatse. Zij signaleren veranderingen in wet- en regelgeving en leggen contacten met relevante instanties, wat essentieel is om handelsbelemmeringen te voorkomen of op te lossen.’ Dankzij deze samenwerking kan Nederland proactief inspelen op marktontwikkelingen en worden handelsrelaties verder versterkt.
Brouwer benadrukt het belang van focus en samenwerking: ‘Wie in Ethiopië actief is, moet prioriteiten stellen en goed afstemmen met zowel Nederlandse als Ethiopische partners. De kracht zit in de verbinding tussen bedrijfsleven, ontwikkelingssamenwerking en multilaterale organisaties.’ Zijn opvolger start medio maart in deze functie en is vanaf begin april werkzaam op de Nederlandse ambassade in Addis Abeba.
Contact
- Email: add-lvvn@minbuza.nl
- Telefoon: +251-911202541
- X: @AgriEthiopia
Nederland lounge bij Agrofood & Plastprintpack Ethiopia, 19 - 21 juni 2025
Van 19 tot en met 21 juni 2025 vindt de Agrofood & Plastprintpack Ethiopia plaats in Addis Abeba, Ethiopië. Dit evenement biedt een speciale mogelijkheid aan bedrijven binnen de sectoren voedselverwerking, verpakking, voedselingrediënten en de land- en tuinbouw om zich te profileren in één van de snelst groeiende markten van Afrika. Met deelnemers uit zowel Ethiopië als omliggende landen, trekt de beurs een breed scala aan professionele bezoekers en biedt het een unieke kans voor internationale samenwerking en marktontwikkeling.
In het kader van dit evenement peilen het LAN-team in Ethiopië en East-West Trade interesse voor deelname aan een Nederland Lounge: een gedeelde stand onder officiële Nederlandse branding. De Nederland Lounge zal openstaan voor het Nederlandse bedrijfsleven dat actief is in voedselproductie, verwerking en/of verpakking.
Neem bij interesse graag contact op met:
- LVVN-raad in Ethiopië via add-lvvn@minbuza.nl of
- Matthijs Muller, Exhibition Manager, via missions@ewtc.nl.
Voor meer informatie, zie ook: Call For Interest: Nederland Lounge op Agrofood Ethiopia 2025.