Herziening wet ruimtelijke ordening in Portugal zorgt voor opschudding.
Op 30 december publiceerde de Portugese regering een decreet ter herziening van het Wettelijke Kader Ruimtelijke Ordening, ook wel de Landwet genoemd. De wet heeft als doel om de woningcrisis in het land aan te pakken. Tegen dit plan bestaan veel bezwaren omdat hiermee de prijzen zouden stijgen, het een inbreuk zou zijn op landbouwgrond en negatieve gevolgen zou hebben voor het milieu.
Dit decreet, dat zonder publieke discussie werd goedgekeurd, gaat over de bepaling dat er in het algemeen alleen op stedelijke grond mag worden gebouwd. Het introduceert echter minder strenge eisen voor “uitzonderlijke” gevallen waarin plattelandsgrond, met inbegrip van beschermde landbouwgebieden en ecologische zones, kan worden aangemerkt als stedelijke grond. De bouw op deze herschikte gronden moet in het regeringsplan ten goede komen aan gezinnen met een laag en gemiddeld inkomen. Bovendien krijgen gemeenten de exclusieve bevoegdheid om herclassificaties goed te keuren, waardoor andere organisaties zoals de Regionale Coördinatie- en Ontwikkelingscommissies of het Portugese Milieuagentschap niet meer betrokken hoeven te worden.
Bezwaren tegen het decreet
President Marcelo Rebelo de Sousa heeft het decreet goedkeurd - ondanks zijn bezorgdheid dat het de regelgeving voor landgebruik aanzienlijk zou kunnen verstoren - en het zou op 30 januari van kracht worden. Parlementsleden hebben echter gebruik gemaakt van het recht om een debat af te dwingen. Zij stellen dat het nationale prijsplafond van het decreet hoger is dan de mediane huizenprijs in het grootste deel van Portugal, waardoor de huizenprijzen eerder zouden kunnen stijgen dan dalen.
De oppositiepartijen wijzen er ook op dat er in grootstedelijke gemeenten zoals Lissabon, Amadora en Porto geen plattelandsgrond beschikbaar is voor herclassificatie, terwijl in andere gemeenten plattelandsgrond minder dan 25% van het grondgebied uitmaakt. Dit zou betekenen dat het decreet de huisvestingscrisis niet aanpakt waar deze het ernstigst is.
Daarnaast zijn er ook grote zorgen over het milieu, omdat de maatregel schade zou kunnen toebrengen aan landschappen, biodiversiteit en landbouwgrond. Critici benadrukken de risico's voor de openbare veiligheid, omdat gevoelige gebieden zoals overstromingsgevoelige zones, erosiegevoelige hellingen en waterinfiltratiegebieden niet volledig worden uitgesloten van herclassificatie.
Onderhandelen wellicht noodzakelijk
De minister van Territoriale Cohesie, Manuel Castro Almeida, is van mening dat het decreet juist als een middel dient om speculatie te beperken en woningprijzen te verlagen. De afname van beschikbare stadsgrond in de afgelopen jaren heeft speculatie aangewakkerd. “Deze nieuwe regel zorgt voor een effectief, duurzaam beleid om de huisvestingscrisis aan te pakken”, aldus de minister.
De regering heeft de steun van andere partijen nodig om het decreet door het parlement te krijgen. Vier partijen hebben al aangekondigd tegen te stemmen. De grootste oppositiepartij, de Socialisten (PS), zouden bereid zijn tot een herziening, maar willen strengere voorwaarden. Het is zodoende nog maar de vraag of dit decreet het haalt, wat kan leiden tot nieuwe onderhandelingen over een aangepaste versie van de landwet. Het blijft daarmee een belangrijk onderwerp in het politieke debat.
Bron: Portugal decoded