Duurzame ontwikkeling van de aquacultuur sector in Marokko
In juli vond er een officieel bezoek plaats van een delegatie van de Noorse en Nederlandse ambassade aan een aquacultuur project van de FAO in Sidi Ifni, het zuiden van Marokko. De afgelopen 4 jaar is er, met behulp van financiering van de Nederlandse en Noorse overheid en grote betrokkenheid van de Marokkaanse overheid, een zeer succesvol aquaculture project uitgevoerd in Sidi Ifni.
Het project richtte zich op ontwikkeling van de aquacultuur sector door middel van de rehabilitatie van een reeds bestaand opleidingscentrum, het CQPM (Centre de Qualification Professionelle Maritime). Dankzij dit project is er een baanbrekend curriculum over aquacultuur geïntroduceerd, afgestemd op de behoeften van zowel studenten als professionals in de sector.
Andere CQPM’s in het land zijn begonnen met het repliceren van de ervaring van Sidi Ifni. Het Nationaal Agentschap voor Aquacultuurontwikkeling (ANDA) is bij de ontwikkeling hiervan een belangrijke partner en uitvoerende partij van het project. Naast de opleidingsactiviteiten, zijn er twee productie- en demonstratie units in de Atlantische oceaan geïnstalleerd: een voor offshore viskwekerijen en een andere voor schelpdierkwekerijen. Met behulp van deze twee units kunnen er niet alleen trainingen worden gegeven maar kan ook de productie in de Atlantische Oceaan duurzaam worden uitgebreid.
De eerste lichting technici, 17 in totaal, zullen binnenkort hun diploma in ontvangst nemen. Acht hiervan hebben inmiddels een job offer ontvangen van bedrijven in de particuliere sector. De volgende opleidingslichting begint in september 2024. Het succes van het programma blijkt uit het hoge aantal aanmeldingen en de grote interesse vanuit andere opleidingscentra in Marokko om samen te werken.
Tijdens het bezoek van de Noorse en Nederlandse ambassade zijn er verschillende gesprekken gevoerd met private bedrijven. Zij vertelden hoe belangrijk dit opleidingscentrum is om de kennis in de sector te vergroten en om meer goed opgeleide mensen te hebben, met name op het gebied van fish farming in de Atlantische Oceaan. Viskweken in de Atlantische Oceaan vereist andere technieken dan in het Middellandse zeegebied vanwege grotere golven en verschillende stromingen. Speciaal voor dit project zijn er twee onderwaterkooien ontworpen die zullen worden gebruikt voor de viskwekerijactiviteiten in de Atlantische oceaan. Met deze kennis en technieken kunnen private bedrijven hun kennis vergroten en is het een demonstratieplatform voor potentiële investeerders. Dankzij deze techniek, de kennis en het hogere opleidingsniveau van de nieuwe lichting studenten kan er verder worden gewerkt aan de verduurzaming van de aquaculture sector.
Modellen van de vis- en schelpdierkwekerij die door het project zijn geïnstalleerd. Dit is de eerste pilot in zijn soort in de natuurlijke omstandigheden van de zuidelijke Atlantische kust van Marokko en het was blijkbaar een enorme uitdaging om dit in de oceaan te installeren.
De visserijsector in Marokko
De visserijsector is van groot economisch belang voor Marokko. Het land beschikt over een kustlijn van ongeveer 3.500 kilometer, die zich uitstrekt langs zowel de Atlantische Oceaan als de Middellandse Zee. Deze geografische ligging geeft Marokko toegang tot een van de rijkste visgronden ter wereld. De visserijsector draagt significant bij aan de nationale economie, vooral door werkgelegenheid, exportinkomsten, en het verzekeren van voedselzekerheid.
Daarnaast is Marokko een van de grootste exporteurs van visproducten in Afrika. Belangrijke exportproducten zijn sardines, octopus, inktvis en andere schelpdieren. Europa is een van de grootste afnemers van Marokkaanse visproducten, naast Aziatische markten zoals Japan. Vooral in de regio waar het centrum is gevestigd, is het een van de belangrijkste inkomstenbronnen. Echter, zoals bijna overal ter wereld is ook in dit gebied de teruggang van de visserijsector te zien. Het is daarom van cruciaal belang om een duurzame ontwikkeling van de aquacultuursector te ontwikkelen.
De regio Sidi Ifni is een focus regio voor de ontwikkeling van de aquacultuur vanwege de geografische positie als verbindingspunt tussen het Zuiden en de andere regio's van Marokko en de nabijheid van de Canarische Eilanden. Hierdoor is de regio erg interessant om een knooppunt te worden dat kusttoerisme, visserij en aquacultuur combineert.
Het project maakt deel uit van de Halieutis-strategie, een nationale strategie van de Marokkaanse overheid met als doel om van de visserijsector een belangrijke groeimotor te maken.
Duurzaamheid project
Een van de speerpunten van het project te bestendigen is om de demonstratieplatforms te laten uitbaten door de private sector. Tijdens de missie ontmoette de delegatie het particuliere bedrijf dat de aanbesteding heeft gewonnen om de pilot viskwekerij te exploiteren nadat het project eind 2025 definitief wordt opgeleverd.
Het bedrijf heeft inmiddels een vergunning gekregen om in totaal 250 hectare offshore gebied te exploiteren. Het heeft plannen om het viskweekstation uit te breiden en een koel- en verwerkingsinstallatie in de haven van Sidi Ifni te laten bouwen. Dankzij de betrokkenheid van de Marokkaanse overheid bij dit project wordt er veel energie gezet op het verbeteren van de regelgeving en de administratieve processen voor het verkrijgen van vergunningen om het gebied verder uit te baten.
Het project valt op door zijn innovatieve karakter en vermogen om gekwalificeerde arbeidskrachten en expertise te leveren aan de groeiende aquacultuursector. Het biedt veel potentie om banen te creëren en economische groei in de regio in de regio te stimuleren. Last but not least is er veel aandacht voor de verduurzaming van deze sector en vermindering van de druk op de natuurlijke visserijbronnen.
Het project is echter niet alleen impactvol voor de regio. Het biedt ook kansen voor Nederlandse partijen in de visserijsector om kennis en innovatie in deze regio te delen. Er zijn op dit moment plannen voor een inkomend studiebezoek vanuit Marokko aan Nederland om te inventariseren welke mogelijkheden er zijn voor verdere uitbreiding van de samenwerking tussen beide landen.