Frankrijk: eerste aanvraag voor autorisatie kweekvlees in de EU een feit
De Franse startup Gourmey is het eerste bedrijf dat markttoegang in de Europese Unie aanvraagt voor kweekvlees, nadat het op donderdag een aanvraag voor een alternatief voor ‘foie gras’, een eendenleverproduct, indiende bij de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA).
Foie gras: geroemd en verguisd
Het nieuwe product zou dus worden gebruikt als alternatief voor foie gras, een traditioneel en beroemd gerecht uit Frankrijk dat de afgelopen jaren steeds meer kritiek heeft gekregen vanwege dierenwelzijn. Foie gras wordt immers gemaakt van de ‘opgeblazen’ lever van een onder dwang gevoede eend of gans. Daarom is de productie van foie gras verboden in een dozijn EU-landen. Tegelijkertijd geldt foie gras bij de liefhebbers als één van de meest verfijnde producten van de Franse keuken, en wordt er veel geld voor gevraagd. Foie gras is een symbool geworden voor traditionele gerechten, die worden bedreigd door moderne tendensen (dierenwelzijn, vegetarisme).
“Het gaat er echt niet om iets te vervangen, maar om het huidige aanbod aan te vullen,” zei Nicolas Morin-Forest, CEO van Gourmey, in een interview. “We zijn een Frans bedrijf en we zien dit eerste product als een eerbetoon aan een iconische delicatesse van onze gastronomie,” zei hij.
Overigens heeft Gourmey, dat gevestigd is in Parijs, in de ontwikkeling van het product samengewerkt met Nederlandse startups, en zijn er ook een aantal werknemers Nederlands.
Kansen, maar langdurig proces van toelating
Dat foie gras een product is met weinig structuur (een beetje boterachtig), maakt dat het in principe makkelijker met kweekvlees is na te bootsen. Dat foie gras in de handel een duur product is, maakt dat de kweekvleesvariant zich in principe minder snel uit de markt zal prijzen. Tenslotte zijn veel mensen liefhebber van de verfijnde smaak van foie gras, maar hikken ze aan tegen de dierenwelzijnsaspecten. In die zin liggen er kansen.
De indiening van de aanvraag bij EFSA is het begin van een 1,5 tot 2 jaar durende evaluatie, die bestaat uit een negen maanden durende risicobeoordeling door de EFSA, gevolgd door een zeven maanden durend risk management proces waarbij de EU-landen uiteindelijk voor moeten stemmen met een gekwalificeerde meerderheid. Nu heeft Italië het op de markt brengen van kweekvlees nationaal al verboden, en landen als Frankrijk, Oostenrijk, Hongarije en Roemenië zijn zeer kritisch, dus de politieke discussie in de EU zal niet makkelijk zijn.
In de EU-vergaderingen van de ministers van landbouw, de Landbouwraad, is al verschillende keren gediscussieerd over de toelating van kweekvlees in de EU. Een aantal landen vindt dat er eerst een grondige sociaaleconomische impactanalyse zou moeten plaats vinden: wat zijn ten algemene de te verwachten sociaaleconomische effecten van de introductie van kweekvlees op de EU-markt? De Europese Commissie stelt daarentegen dat de analyse van de EFSA de sociaaleconomische effecten al mee neemt. De komende tijd zal moeten blijken hoe de politieke discussie verder verloopt in de EU.
Overigens is het bijzonder dat de eerste aanvraag bij de EFSA nu juist uit Frankrijk komt, waar kweekvlees veel meer dan in Nederland onder vuur ligt in de publieke opinie en in de politiek. De Franse regering weet zich tot nu toe niet goed raad met het product: vanuit de overheid wordt de ontwikkeling van kweekvlees als innovatie enerzijds gestimuleerd middels financiering, anderzijds heeft minister van landbouw Marc Fesneau zich al meermaals kritisch uitgelaten over de ontwikkeling van kweekvlees, als bedreiging van de Franse gastronomie en van de Franse veeteelt.