Scandinavië biedt kansen voor kennisuitwisseling, technologie en eiwittransitie
Sinds september 2023 is Kirsten Peeters werkzaam als LNV-raad voor Scandinavië vanuit de Nederlandse ambassade in Kopenhagen. Net als in Nederland zijn duurzaamheid en biodiversiteit daar belangrijke speerpunten in het landbouwbeleid. In Noorwegen en Zweden speelt bovendien dat de productie op een beperkt bruikbaar areaal, zo duurzaam mogelijk geoptimaliseerd wordt. ‘Iedereen snapt hier dat het anders moet, duurzamer.’
Ze heeft diergeneeskunde gestudeerd in Utrecht, maar dierenarts in een praktijk wilde ze niet worden. Peeters: ‘In plaats daarvan wilde ik dierenwelzijn liever beleidsmatig benaderen, zodat ik impact kon hebben op het leven van veel meer dieren.’ Ze ging werken voor het toenmalige ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie als beleidsadviseur. ‘Van 2016 tot 2020 was ik LNV-attaché op de Nederlandse ambassade in Berlijn’, vertelt ze, ‘en sinds september 2023 ben ik LNV-raad voor Scandinavië op de Nederlandse Ambassade in Kopenhagen.’
Grote verschillen tussen Denemarken, Zweden en Noorwegen
Over de term Scandinavië wil ze graag een toelichting geven. ‘We gebruiken die voor Denemarken, Zweden en Noorwegen en daardoor kan het lijken alsof die landen een eenheid zijn,’ aldus Peeters. ‘Maar er zijn wel degelijk grote onderlinge verschillen. Denemarken vind ik erg op Nederland lijken. De Denen hebben net zo’n informele cultuur als wij, niet hiërarchisch. Dat is prettig.’
Zweden vindt ze over het algemeen wat zakelijker ingesteld. ‘Maar ook dat land heeft een vrij informele cultuur. Wel spelen er in Zweden, en ook in Noorwegen, andere uitdagingen op het gebied van de landbouw. Zo willen beide landen hun voedselproductie verhogen om minder afhankelijk te zijn van import. Helaas is hun landbouwareaal beperkt. Boeren moeten dus efficiënter gaan produceren. Bedenk daarbij dat Noorwegen geen lid is van de EU. Dat betekent dat het land een andere positie heeft. Dat zie je bijvoorbeeld terug als het gaat om de visserij. De EU onderhandelt, mede namens Nederland, met Noorwegen, wat zelfstandig functioneert in de onderhandelingen.’
Nieuw LAN team in Scandinavië
Hoe bevalt het Peeters op haar nieuwe post? ‘Denemarken, Noorwegen en Zweden zijn prachtige landen,’ zegt Peeters. ‘Toen ik hier kwam gingen we net de zomer uit, de winter tegemoet. Het leven in de winter speelt zich vooral binnen af, en dat is heel gezellig. Er heerst hier echt een sterke gemeenschapszin, het gevoel dat we met z’n allen de samenleving vormen. Kopenhagen, de hoofdstad van Denemarken, is een waterrijke stad en heel modern. Er wordt hier veel gebouwd.’
‘Mijn functie hier is nieuw, hiervoor viel Scandinavië onder het werkgebied van de LNV-raad in Duitsland. Dat er nu een team apart voor Scandinavië is gevormd, komt mede doordat de positie van Nederland in de Europese Unie is veranderd na de Brexit. In verband daarmee, en met de komst van mogelijke nieuwe lidstaten, wilde Nederland de banden met gelijkgestemde landen versterken. Daarnaast vinden er veel innovatieve ontwikkelingen plaats op het gebied van voedselproductie, natuur en biodiversiteit’
‘We bouwen nu een nieuw bureau op binnen de Nederlandse ambassade. Ons team bestaat uit drie personen: Renske Nijland, Chantal van der Wulp en ik. Chantal is onze managementassistent en zorgt voor onder meer de financiën en communicatie. Renske is landbouwadviseur, werkt hier al heel lang, spreekt de talen en kent de geschiedenis hier. Ze heeft heel veel kennis en zorgt daarmee voor een vliegende start van het team.’
’We werken ook goed samen met collega’s op de ambassades in Denemarken, Zweden en Noorwegen, waarbij we elkaar versterken. Afgelopen oktober bijvoorbeeld vond in Stockholm de Nordic Organic Food Fair & Eco Living plaats, een grote beurs op het gebied van biologische landbouwproductie. Daar waren we vertegenwoordigd met een Nederlands paviljoen en de plaatsvervangend ambassadeur in Zweden is er dan ook bij.’
Nieuwe markten voor biologische landbouw en missie rond eiwittransitie
Een nieuw team opzetten vraagt tijd en inspanning. Maar ondertussen gaat het werk gewoon door. Peeters: ‘Met de Nordic Organic Food Fair hielpen we de biologische landbouw in Nederland om nieuwe markten te vinden na de Brexit. Ook was er vorig jaar al een fact-finding missie, om de mogelijkheden te onderzoeken.’
‘Verder zijn we bezig geweest met de voorbereiding van een missie rond eiwittransitie: we moeten verschuiven naar meer plantaardige en duurzame eiwitten in de landbouw en dat verhaal ook op een positieve manier delen. We kijken goed naar hoe Denemarken zich hiervoor inzet om hiervan te leren. Van 17 tot en met 20 maart waren de Nederlandse provincies met een aantal bedrijven in Denemarken, een grote publiek-private missie. Wij zetten ons netwerk in zodat ze de meest interessante dingen te zien krijgen, zoals het cluster van landbouw- en voedselbedrijven Agro Food Park en de gloednieuwe fabriek die uit tuinbonen hoogwaardige plantaardige voedselingrediënten maakt, en de beslissers uit beleid en de sector spreken. De eerste afspraken voor een bezoek van een Deense delegatie naar Nederland zijn al gemaakt!’
Transitie naar duurzame landbouw en dierenwelzijn
Welke gelijkenissen ziet Peeters met Nederland? ‘Er gebeurt hier heel veel op het gebied van verduurzaming, zowel op strategisch niveau als inhoudelijk. Zo zijn de Denen net als wij bezig met een transitie naar duurzame landbouw en voedselsystemen en lopen ze ook tegen de grenzen aan van wat de natuur en het milieu aankunnen. Behalve duurzaamheid is ook biodiversiteit een speerpunt. We kijken beleidsmatig hoe we op dit punt samen kunnen optrekken in de EU.’
‘Een expertgroep hier heeft onlangs voorgesteld om een aparte CO2-belasting in te voeren voor landbouwbedrijven. Iedereen snapt hier dat het anders moet, duurzamer. Duurzaamheid is ook belangrijk als het gaat om energie. Waar dat relevant is, proberen we dat met landbouw te koppelen, zoals kansen voor agrivoltaïsme. Daarnaast is dierenwelzijn van belang, we werken al lang samen met de Denemarken en Zweden in de zogenaamde Vughtgroep om op Europees niveau het dierenwelzijnsniveau te verhogen, zoals kortere transporten van levende dieren.’
‘Ook in Noorwegen, Zweden en Denemarken loopt men tegen de grenzen aan van wat de natuur en het milieu aankunnen’
Kansen voor Nederland
Voor Nederland liggen er in Scandinavië kansen op het gebied van kennis, kennisuitwisseling en technologie, gaat Peeters verder. ‘Slim produceren is belangrijk en in Nederland zijn we goed in optimalisatie van de productie op een klein oppervlak. Ik zie ook kansen rond de eiwittransitie. Innovatie is erg belangrijk. Het ministerie van LNV stimuleert dat met Internationale Agro Challenges voor onder meer startups en scale ups. Momenteel loopt deze challenge met een oproep aan vooruitstrevende ondernemers voor innovatieve agrarische technologieën (AgTech) die bijdragen aan duurzame, klimaatslimme en natuurinclusieve voedselsystemen. We zijn op AgTech gebied ook gestart met voorbereidingen voor een innovatiemissie naar Zweden.’
Goed bureau opzetten
Ze besluit: ‘Ik hoop dat we hier een goed bureau opzetten, dat staat als een huis. Ik vind het een uitdaging en een eer om hier LNV-raad hier te zijn en wil een verbinding met en tussen mensen zijn.’
Gezocht: ondernemers met innovatieve agrarische technologieën die hun grenzen willen verleggen!
Met de groeiende impact van klimaatverandering op de voedselvoorziening, is het belangrijk dat we de innovatie in de land- en tuinbouw versnellen. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) zet zich in voor duurzame voedselsystemen, in Nederland, Europa en wereldwijd. Daarom lanceert het een Open Call om innovatieve Nederlandse ondernemers een springplank naar het buitenland te bieden. Daarbij is het specifiek op zoek naar innovatieve agrarische technologieën (AgTech) die bijdragen aan duurzame, klimaatslimme en natuurinclusieve voedselsystemen.
Heb jij of heeft jouw team of organisatie een AgTech oplossing die bijdraagt aan de toekomst van duurzame voedselsystemen? En ben je klaar om je kansen in België, Duitsland, Frankrijk of Scandinavië (verder) te ontdekken? Dan ziet het ministerie van LNV jouw inzending graag tegemoet!
De Open Call dient als lanceerplatform voor vooruitstrevende ondernemers die zich op een internationale, open en vernieuwende manier willen inzetten voor toekomstbestendige landbouw. De focus ligt op het verkennen, stimuleren en valideren van internationale toepassingen van Nederlandse innovaties in de agrarische technologie om hun potentieel op de wereldmarkt te bepalen. Thema’s zijn: transparante en klimaatslimme voedselketens, vermindering van voedselverspilling, emissiereductie in de keten, dierenwelzijn, circulariteit en verwaarding van reststromen en regionale voedselketens. Voorbeelden van agrarische technologie zijn: Artificial Intelligence (AI), robotica, sensoren, drones en biotechnologie.
Aanmelden voor deze open call challenge is mogelijk tot 11 april 2024. Voor meer informatie of deelname ga naar Agro Challenge AgTech.
Contact
- Email: kop-lnv@minbuza.nl
- Telefoon: 0045 337 072 37
- LinkedIn: Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Denmark
- X: @agrikopenhagen