Doorstart Franse regering, nieuwe gezichten
Op 12 en 19 juni jongstleden werden in Frankrijk parlementsverkiezingen gehouden. Daarbij verloor de coalitie die president Macron steunt, de meerderheid in de zogenaamde Assemblée Nationale, de ‘tweede kamer’ van het Franse parlement. Ook de regering onder leiding van premier Elisabeth Borne verloor daarmee de automatische steun van een meerderheid van de Parlementsleden.
Sowieso hadden de minister van Ecologische transitie en de Staatssecretaris van Zee bij de verkiezingen hun zetel in het parlement verloren aan de oppositie, en konden dus niet blijven zitten in de regering. Macron werd dus wel gedwongen een nieuwe regering voor te dragen aan het parlement. De vraag was of dit een coalitieregering zou worden met de partij Les Républicains, of met delen van de linkse alliantie Nupes, maar dat is vooralsnog niet het geval.
Macron vroeg Borne een actiegericht kabinet te vormen. Deze nieuwe regering werd op 2 juli samengesteld, en op 4 juli kwam het nieuws officieel naar buiten. De premier van deze nieuwe regering is dus weer Elisabeth Borne, en veel namen komen terug. Zo blijft Marc Fesneau minister van landbouw en voedselsoevereiniteit (zie vorig artikel op Agroberichten Buitenland. Link onderaan).
De nieuwe bewindslieden die relevant zijn voor de landbouw, de visserij en de natuur zijn de minister van ecologische transitie en regionale cohesie Christophe Béchu, de staatsecretaris voor Zee Hervé Berville, de staatssecretaris voor ecologie Bérangère Couillard en de staatssecretaris voor plattelandszaken Dominique Faure. Hieronder wordt nader ingegaan op deze personen
Christophe Béchu (48 jaar) | Minister van ecologische transitie en regionale cohesie
Christophe Béchu, afgestudeerd aan Sciences Po (politicologie) en in publiek recht, was o.a. lid van het Europees Parlement (2009-2011) en burgemeester van Angers sinds 2014. In 2017 zag hij ervan af de rechtse presidentskandidaat François Fillon te steunen en verliet Les Républicains, maar sloot zich niet aan bij de partij van Macron. In 2021 werd hij secretaris-generaal van Horizons, de politieke conservatieve partij die oud-premier Edouard Philippe in oktober vorig jaar heeft opgericht. Hij maakte reeds deel uit van de eerste regering van Elisabeth Borne als gedelegeerd minister belast met de betrekkingen met regionale overheden. Christophe Béchu staat niet bekend als ambitieus voor wat betreft ecologische transitie. Zo stemde hij tegen het verbod op het gebruik van neonicotenoïden toen hij senator was. Ook staat hij bekend als politiek conservatief op het gebied van immateriële vraagstukken (waarden).
Bérangère Couillard (35 jaar) | Staatssecretaris voor ecologie
Bérangère Couillard heeft een carrière in de private sector achter de rug, zonder een duidelijke band met milieuvraagstukken. Eerst in de chocoladehandel en daarna bij het Franse prêt-à-porter merk IKKS. Ze ging in 2017 de politiek in op verzoek van Emmanuel Macron.
In het parlement hield zij zich met name bezig met twee thema's: ruimtelijke ordening en gelijkheid van mannen en vrouwen. Bérangère Couillard was o.a. lid van de Commissie duurzame ontwikkeling en ruimtelijke ordening, waar zij een van de vijf rapporteurs was voor de Franse mobiliteitswet van 2019.
Bérangère Couillard was ook een van de woordvoerders van de LREM-fractie in het parlement en was van 2018 tot 2021 lid van de parlementaire werkgroep over de glyfosaat-exit strategie. In 2020 heeft zij niet deelgenomen aan de stemming over de herinvoering van neonicotinoïden, terwijl de meerderheid van de LREM-parlementsleden voor stemde. Als staatssecretaris voor ecologie zal zij zich voornamelijk bezig gaan houden met biodiversiteit.
Dominique Faure (62 jaar) |Staatssecretaris van Plattelandszaken
Zij valt onder het ministerie van Christophe Béchu. Deze ex-tenniswoman, van de centrumrechtse Parti radical, is burgemeester van Saint-Orens-de-Gameville sinds 2014, en als eerste vicevoorzitter van de metropool Toulouse belast met economie, innovatie en werkgelegenheid. Dit jaar is ze in het parlement gekozen als afgevaardigde van het departement Haute-Garonne. In Frankrijk is men over het algemeen positief dat er een specifieke persoon voor het platteland is benoemd. Wel wordt in de agrarische sector opgemerkt dat het platteland slechts een staatssecretaris heeft, maar dat er voor de stad een minister is.
Hervé Berville (32 jaar) |Staatssecretaris van Zee
Berville is econoom van opleiding en is een bliksemcarrière aan het maken in Frankrijk. Hervé Berville is geboren in Rwanda en is als wees tijdens de genocide in 1994 naar Frankrijk gekomen en geadopteerd door een Bretons gezin.
Zijn studie economie heeft hij aan het Institut d'études politiques in Lille en vervolgens aan de London School of Economics doorlopen. In 2015, op 25-jarige leeftijd, is hij de politiek ingegaan als lid van de ‘Jeunes avec Macron’. Hij werd in 2017 als gedeputeerde voor Bretagne gekozen in het parlement. Tijdens zijn eerste termijn als afgevaardigde was hij woordvoerder van de LREM-fractie (LFEM heet nu Renaissance). Hij was ook lid van de Commissie buitenlandse zaken en hield zich bezig met internationale vraagstukken en ontwikkeling. Bij de afgelopen verkiezingen werd bij herkozen in het parlement. Zijn functie als Staatssecretaris valt rechtstreeks onder de verantwoordelijkheid van Elisabeth Borne.
Welke koers voor Landbouw in het kabinet Borne II
De grote vraag is wat de koers van deze nieuwe regering zal zijn, met name voor wat betreft de ecologische transitie. Macron had bij de vorming van de eerste regering Borne de verantwoordelijkheid voor de coördinatie van de ecologische transitie bij de premier gelegd, en daarmee het een prioriteit gemaakt voor deze regering. Dat zal naar verwachting nu ook weer zo zijn.
De regering zal voor nieuwe wetsvoorstellen en andere initiatieven per keer een meerderheid moeten zoeken in de Assemblée nationale, want het blijft in feite een minderheidskabinet. Dit is in de Franse context iets heel erg nieuws, aangezien de Franse regering tot nu toe (op een enkel intermezzo na) altijd kon buigen op een meerderheid in de Assemblée en de Franse politieke cultuur er niet een is van consensus. In die zin worden dit een experiment.
Borne kondigde 6 juli een ‘oriëntatie- en toekomstwet voor de landbouw’ aan
"Bijna de helft van de boeren gaan omstreeks 2030 met pensioen, we moeten de toekomst van de landbouwsector veiligstellen", zegt Elisabeth Borne. "Laten we samen bouwen aan een oriëntatie- en toekomstwet voor de landbouw". "Dit betekent een betere beloning, de overdracht van onze landbouwbedrijven en ondernemerschap", aldus de premier. "Het is de voortzetting van onze steun voor de aanpassing van de landbouw aan de klimaatverandering met oogstverzekeringen, met middelen om landbouwbedrijven te beschermen." Verder is op dit moment nog niets bekend over deze toekomstige wet, anders dan dat deze waarschijnlijk het resultaat zal zijn van een breed gedragen participatief proces.
Ten algemene verwacht men dat de regering Borne II de koers van de eerdere regeringen Macron op landbouw in grote lijnen zal voortzetten, met als thema’s voedselsoevereiniteit (voedselzekerheid), verduurzaming (‘agro-ecologie’, de Franse evenknie van kringlooplandbouw) en inkomen van de boer.