'Marokko profiteert van Nederlandse agrokennis'
Nederlandse agrofoodbedrijven en kennisinstellingen zijn in toenemende mate actief in Marokko en Senegal. Opbouw en verspreiding van landbouwkennis leidt op termijn tot verhoging en verduurzaming van de voedselproductie in beide landen. Dat zegt Niek Schelling, landbouwraad op de Nederlandse ambassade in Rabat. Hij was daar vier jaar actief. Deze zomer keert hij terug naar Nederland.
De afgestudeerde geoloog Niek Schelling heeft inmiddels veel buitenlandervaring. Hij was eerder landbouwraad in Zuid-Afrika (2012 – 2016) en landbouwattaché in Duitsland (1997 – 2000). In de tussenliggende periode werkte hij namens Nederland bij de FAO in Rome.
Van vier naar twee landen
Zijn werkgebied omvatte in 2018 de landen Marokko, Algerije, Tunesië en Libië. Sinds medio 2019 is hij als landbouwraad actief in Marokko en Senegal. In dat jaar werd Sabrina Waltmans aangesteld als landbouwraad voor Algerije en Tunesië.
Vier jaar geleden verhuisde hij naar Rabat. De regio was hem niet onbekend, want in de beginperiode van zijn loopbaan bij het ministerie van LNV was hij regiovertegenwoordiger voor Noord-Afrika. “Het voelt een beetje als thuiskomen”, zei hij vier jaar geleden toen hij net in Rabat was aangekomen.
Snelle economische ontwikkeling
Nu, vlak voor zijn terugkeer naar Nederland, zegt hij: “Dit land maakt een enorme economische ontwikkeling door, zeker ook in de agrarische sector. Het Marokko dat ik me herinnerde uit de tachtiger jaren is nauwelijks meer terug te herkennen. Met de TGV reis je nu van Tanger naar Casablanca – 340 kilometer – in minder dan twee uur. Via de snelweg kun je elke uithoek van het land binnen een dag bereiken. Het land moderniseert in hoog tempo. Dat wil overigens niet zeggen dat er geen armoede is. Het verschil tussen rijk en arm is nog steeds groot.”
'Ik heb veel energie gestoken in een Nederlands-Marokkaans tuinbouwproject in Agadir. Dat heeft geresulteerd in een onderzoeks- en demonstratiekas. Die kas van 1 hectare wordt nu gebouwd'
Kijk je terug op de mooiste periode uit je loopbaan?
“Elke plek heeft zijn eigen bekoring. Marokko heeft veel cultuur en natuurschoon. Bijzonder aan Marokko is dat het dicht bij Europa ligt en er sinds jaar en dag een intensieve relatie bestaat tussen Nederland en Marokko, zeker op het gebied van agrarische handel. Het land staat voor grote uitdagingen. Ik doel vooral op de migratie naar Europa en de klimaatverandering. Beide hebben veel impact op de landbouw in dit land. Dat betekent tegelijkertijd dat hier veel te doen is voor mijn team.”
Veel gedaan dus, waar ben je echt trots op?
“Ik heb veel energie gestoken in een Nederlands-Marokkaans tuinbouwproject in Agadir, een belangrijk tuinbouwgebied in het zuidwesten. Dat heeft geresulteerd in een onderzoeks- en demonstratiekas. Die kas van 1 hectare wordt nu gebouwd. Doel is om met de inzet van Nederlandse technologie de teelt van tuinbouwgewassen te verbeteren en te verduurzamen. Met minder inputs meer produceren, daar gaat het om. Nederlandse universiteiten en bedrijven uit de tuinbouwketen zijn hierbij betrokken. Verspreiding van de opgedane kennis onder telers in de wijde omgeving is minstens zo belangrijk. De aanloop nam veel tijd in beslag, maar nu gaat het echt gebeuren. Daar ben ik best trots op.
Dat ben ik ook op de bouw van een demonstratie-opslagloods voor uien in Meknes, niet ver van Rabat. Veel uien liggen traditioneel na de oogst opgeslagen in het veld onder een zeil. Circa 40% van de waarde van de uien gaat zo verloren. Met steun van de Nederlandse overheid en bedrijven wordt nu een moderne opslagloods gebouwd. De koeling en beluchting zijn optimaal waardoor het waardeverlies met 80% omlaag gaat. Ook dat is een demonstratieproject. Telers kunnen daar leren wat de economische impact is van investeringen in moderne technologie. De uitvoering van het project gebeurt samen met een lokale telerscoöperatie, het landbouwministerie en een landbouwbank. Door die samenwerking is de impact voor de regio nog groter en toepasbaar voor andere gewassen.”
Jouw team is sinds 2019 ook actief in Senegal. Was dat zinvol?
“Zeker. Ik noem een voorbeeld. Senegal produceert en exporteert veel mango’s. Nederland is het belangrijkste import/exportland. Veel van die mango’s komen vervolgens in andere Europese lidstaten terecht. De fytosanitaire eisen van de EU worden steeds strenger. Sinds 2019 moeten de containers absoluut vrij zijn van fruitvliegjes. Dat is voor de telers een grote uitdaging. We gaan nu met het Nederlandse bedrijf Koppert pilots uitvoeren om te onderzoeken hoe met biologische middelen de fruitvlieg uitgebannen kan worden. Als dat lukt, kan de Senegalese mangoketen het exportseizoen verlengen.
Mijn landbouwteam is in Senegal ook betrokken bij een project van de NVWA. Doel daarvan is de import en export van agrarische producten soepeler te laten lopen via e-certificering. Dan heb ik het bijvoorbeeld over de export van mango’s en sperziebonen naar Nederland en van uien andersom. Senegalese én Nederlandse bedrijven hebben baat bij e-certificering. Met deze ondersteuning vanuit Nederland zijn echt stappen vooruitgezet.”
Lees verder onder foto
Wat ga je niet missen?
“De opbouw van de samenwerking met publieke en private partijen uit Marokko vraagt tijd. Het gaat erom dat de partners waarmee Nederlandse partijen samenwerken het eigenaarschap van een project omarmen. Daar gaan soms jaren overheen. Zo kostten de eerdergenoemde demonstratiekas en opslagloods veel voorbereidingstijd. Ga ik dat missen? Nee, maar ik realiseer me dat de opbouw van bilaterale samenwerkingsverbanden overal in de wereld tijd kosten. Dat kun je beter incalculeren. Scheelt een hoop frustratie.
Covid ga ik ook niet missen. Twee jaar konden we niet of nauwelijks in het land reizen en geen delegaties uit Nederland ontvangen. Ook konden we geen trainingen in Nederland organiseren. Marokko koos voor een strenge aanpak. Dat is nu langzaam aan het verdwijnen. De wereld opent zich weer.”
Prettig gewoond in Marokko?
“Dit land is ongelofelijk mooi en afwisselend. Rabat is een prettige stad om te wonen, groen en modern, en met een aangenaam klimaat. Alle ministeries zijn hier gevestigd, dat is wel zo makkelijk. Het zakenleven zit vooral in Casablanca en Tanger. Marokko kent veel oude steden, zoals Fez, Marrakesh en Rabat, vol met eeuwenoude monumenten. En dan heb je ook nog het Atlas- en het Rifgebergte en de Sahara. Hier wonen is makkelijk vier jaar vol te houden.”
Nog tips voor je opvolger?
“Ik word opgevolgd door Jaap Satter, hij was eerder landbouwraad in Turkije. Hij kent de klappen van de zweep. Wat ik wil meegeven, gaat over jonge boeren. Een van de grootste uitdagingen van dit land is om jongeren te interesseren voor werk in de agrarische sector. Daar zet de overheid ook op in. Modernisering van de keten maakt het werk voor jongeren interessanter. Denk aan ICT, precisielandbouw en gebruik van satellietdata. Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen kunnen hierbij assisteren, zowel op het terrein van technologie als bij scholing.”
Contact
Telefoon: +212 537 219 613
Email: rab-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLagriMaghreb