'Nederlandse tuinbouwkennis cruciaal voor Arabische Emiraten'
Opschaling van de bedekte tuinbouw is van groot belang voor de voedselzekerheid in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). De Nederlandse tuinbouwketen kan hierbij een belangrijke rol spelen. Dat de duurzaamheidsdoelen van de emiraten minder ver gaan dan die van Nederland hoeft geen reden te zijn om vraagtekens te zetten bij de export van kennis en technologie. Dat zegt Tariq Zaidi op basis van de analyse van de ontwikkelingen in het land.
Zaidi is Nederlandse rijkstrainee bij het ministerie van LNV. Deze opleiding voor toekomstige beleidsambtenaren bij het Rijk duurt twee jaar. Hij heeft Internationale Betrekkingen gestudeerd aan de Universiteit Leiden en vervolgens de leergang Buitenlandse Betrekkingen aan instituut Clingendael met succes afgesloten.
Zaidi draait nu mee in het landbouwteam dat actief is in de Golfstaten. Hij is gestationeerd op het Nederlands consulaat-generaal in Dubai, een van de emiraten. Een belangrijke taak voor hem is om Nederlandse bedrijven te assisteren die zich presenteren op de World Expo Dubai. Daarnaast doet hij onderzoek naar de betrekkingen tussen Nederland en de VAE, met name in de tuinbouwsector.
Wat kun je zeggen over de voedselzekerheid in de VAE?
“Het vraagstuk van voedselzekerheid staat in de VAE al decennia op de agenda. Dit land heeft een aride klimaat met een gemiddelde temperatuur boven de 45 graden in de zomer. Slechts 5% van het totale landoppervlak is bruikbaar voor voedselproductie. Dat kleine landbouwareaal neemt verder af door verwoestijning, een gevolg van klimaatverandering. Als je dan weet dat de bevolking snel groeit – de afgelopen 20 jaar is de bevolking verdriedubbeld naar 10 miljoen – dan is duidelijk dat voedselzekerheid hier topprioriteit heeft. Dan hebben we het nog niet eens over de meer dan 15 miljoen toeristen per jaar die ook moeten eten.”
'Ook in dit extreme klimaat is groenteteelt mogelijk, want in kassen heb je de groeiomstandigheden goed in de hand'
De VAE zijn dus zeer afhankelijk van voedselimporten?
“Klopt, zo’n 90% van het voedsel komt uit het buitenland, ook uit Nederland, denk aan kaas, groente, fruit en kalfsvlees. Daar was en is natuurlijk ook geld voor door de inkomsten uit export van olie en gas. Die afhankelijkheid van import maakt het land kwetsbaar. Dat bleek afgelopen twee jaar. Tijdens de Covid-pandemie stokte de wereldhandel en dat maakte het moeilijk om de importstroom op gang te houden.
Om al die redenen heeft de VAE een voedselzekerheidsstrategie ontwikkeld, de National Food Security Strategy 2051. Onderdeel daarvan is om te investeren in productiefaciliteiten in het buitenland. Stimulering van de voedselproductie in eigen land is een ander speerpunt.”
Dus meer bedekte tuinbouw?
“Bedekte tuinbouw biedt absoluut kansen. Ook in dit extreme klimaat is groenteteelt mogelijk, want in kassen heb je de groeiomstandigheden goed in de hand. Bedekte tuinbouw is daarom ook een groeisector in de VAE. Voldoende water is hierbij een van de grote uitdagingen. In de kassen wordt onder meer gebruikgemaakt van ontzilt zeewater. Die techniek vraagt wel veel energie.
Bij de tuinbouwontwikkeling in dit land is Nederland actief betrokken, zowel de overheid, het tuinbouwbedrijfsleven als kennisinstellingen zoals de WUR. Zo is in 2017 een zogeheten Memorandum of Understanding getekend tussen Nederland en de VAE. Hierin is afgesproken samen te werken op de thema’s water, voedsel en energie. Die samenwerking vindt nu plaats. Recent is op initiatief van Dutch Greenhouse Delta een ‘Partners in Business’-programma gestart. Kernpunt hierin is de inzet van Nederlandse tuinbouwkennis en -technologie in de emiraten.”
Lees verder onder foto
Is er belangstelling voor die technologie?
“Op de World Expo in Dubai is Nederlandse technologie nu te zien. De belangstelling hiervoor blijkt groot. In het Nederlandse paviljoen is bijvoorbeeld een apparaat te zien dat water uit lucht onttrekt. Zonnepanelen wekken de benodigde energie op. Het gewonnen water dient als grondstof voor de productie van groenten en paddenstoelen in het paviljoen en wordt daarnaast geserveerd als drinkwater. Dit voorbeeld toont aan dat Nederland met kennis en technologie een bijdrage kan leveren aan de voedsel- en energietransitie in de VAE.”
Energietransitie? Staat klimaat op de agenda in de VAE?
“Jazeker, de VAE is het eerste land in het Midden-Oosten dat in 2050 klimaatneutraal wil zijn. Het land inspireert hiermee andere Golfstaten, zoals Saoedi-Arabië. Doel van de emiraten is om de energiemix in 2050 te laten bestaan uit 44% hernieuwbare energie, 6% kernenergie, 38% aardgas en 12% kolen. De CO2 die vrijkomt bij de verbranding van aardgas en olie wil de regering afvangen en vastleggen. Afgelopen 20 jaar heeft de VAE $40 miljard in duurzame energie geïnvesteerd. Daar valt overigens ook kernenergie onder. Volgens deze doelen blijft de tuinbouwsector deels afhankelijk van fossiele energiebronnen, bijvoorbeeld om zeewater geschikt te maken voor irrigatie van tuinbouwgewassen.”
Nederland wil naar 100% duurzame energie in 2050. De VAE zijn minder ambitieus. Wat betekent dat voor de export van tuinbouwkennis- en technologie?
“Het ministerie van LNV streeft naar verduurzaming van de voedselproductie in binnen- en buitenland. Productie binnen de draagkracht van de aarde en versterking van de mondiale voedselzekerheid zijn daarbij belangrijke doelstellingen. Dat past bij de weg die de emiraten inslaan. De huidige Nederlandse regering wil toe naar 100% duurzame energie, ook in de landen met wie Nederland samenwerkt. Op dat punt sluiten de Nederlandse duurzaamheidsdoelen niet helemaal aan bij die van de VAE. Maar niet vergeten moet worden dat de economische stabiliteit in dit land al decennia volledig is gebaseerd op fossiele brandstoffen. De energietransitie is politiek riskant en complex. Toch toont de VAE lef, bijvoorbeeld door vast te leggen dat het land in 2050 klimaatneutraal wil zijn. Het lijkt mij goed dat Nederland hierbij ondersteuning blijft bieden. Zeker in de bedekte tuinbouw.”
Contact
Landbouwteam Golfstaten
Email: riy-lnv@minbuza.nl
Telefoon: (+966) 11 4422320
Twitter: @NLAgrofoodGCC