Koningspaar bezoekt natuurgebied in Berlijn
Van 5 tot 7 juli 2021 bezochten Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima de stad Berlijn in het kader van hun Staatsbezoek aan Duitsland. Berlijn is een groene stad met veel natuurbeschermingsgebieden, die vaak vanuit lokale burgerinitiatieven zijn ontstaan. Deze plekken bieden niet alleen ruimte aan waardevolle flora en fauna, maar ze brengen ook de stedelingen dichter bij natuur en landbouw, met plek voor onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven. Op 7 juli bezocht het koningspaar één van de Berlijnse natuurgebieden, Landschaftspark Herzberge, om daar meer over te horen.
Bottom-up natuurbescherming
De metropool Berlijn telt maar liefst 55 natuurbeschermingsgebieden, 15% van de stad bestaat uit beschermd cultuurlandschap. Toen dit deel van de stad nog tot de DDR behoorde is een lokale milieubeweging begonnen met de bescherming van waardevolle fauna in het ca. 100 hectare grote gebied. Het koninklijk paar sprak met de grondleggers van het park. Zij waren actief in de Oost-Duitse milieubewegingen die eind jaren '80 aan de wieg stonden van de belangrijke natuurorganisatie Naturschutzbund NABU, én van Bündnis90, die nu de politieke partij Bündnis'90/DieGrünen vormen.
Tegenwoordig wordt in dit Landschaftsschutzgebiet een schaapskudde gehouden, wordt het gebruikt om zandhagedissen te beschermen, leren kinderen over de natuur, en wordt er voedsel geproduceerd. In het gebied gebeurt veel op sociaal vlak, en is exemplarisch voor de wijze waarop natuur in Berlijn bijdraagt aan sociale cohesie.
Nederlands-Duitse uitwisseling: Stedelijke voedingsstrategie
In een online ronde tafel, georganiseerd als pre-event voor het staatsbezoek, werd een nadruk gelegd op landelijke gebieden in en rond steden voor duurzame en gezonde voeding in de stad. De deelnemers uit Berlijn en Rotterdam bespraken daar de mogelijkheden die er in grote steden zijn.
De stad Berlijn heeft in 2019 als één van de eerste Duitse steden een Voedingsstrategie gelanceerd. In dit maatregelenpakket staan plannen om biologische voedselproductie uit de directe omgeving van Berlin (in de deelstaat Brandenburg) beter voor de bewoners van de stad te ontsluiten. Dit gebeurt bijvoorbeeld door grote kantines van overheden en bedrijven uitsluitende met biologische producten uit de directe omgeving te laten koken (het project “Kantine Zukunft”), met het stimuleren van duurzame innovaties en met het begunstigen van biologische schoolmaaltijden.
Ondernemen in de natuur
De beheerder van het gebied, Agrarbörse Deutschland Ost, beheert meerdere gebieden in Berlijn waar ze landbouw en natuurbeheer combineren. Uit de landbouwactiviteiten wordt een klein inkomen gegenereerd, zoals eigen wijn, honing en wol. In Landschaftspark Herzberge wordt de typische maar steeds zeldzamere Berliner Freiraum ook door drie bedrijven gebruikt om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt te helpen, om nieuwe vormen van stadslandbouw te ontwikkelen.
In-Vitro-Tec produceert plantaardig uitgangsmateriaal voor groendaken en isolatieplaten, en biedt ruim 60 mensen met afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek. Het bedrijf Stadtfarm produceert groenten en vis in een zelf ontwikkelt circulair systeem, en verkoopt de producten direct aan huis en in de omgeving. Het bedrijf Be Bots, van Nederlander Bram de Vries, ontwikkelt automatisering voor vertical farming oplossingen waarin ze bijvoorbeeld samenwerken met het Amsterdamse GROWx.
