'Belangstelling voor Iran neemt weer toe'
De Nederlandse agrofoodsector krijgt weer meer belangstelling om te investeren in Iran, constateert landbouwraad Hans Smolders. “Een groeiend aantal bedrijven vraagt ons om informatie. Dat is vanwege de spanningen tussen Iran en een groot deel van de rest van de wereld lange tijd anders geweest.” Smolders verhuist deze zomer terug naar Nederland.
Smolders is sinds 2017 werkzaam als landbouwraad op de Nederlandse ambassade in Teheran. Irak is in 2019 bij zijn werkgebied gevoegd. Om allerlei redenen had Nederland sinds 2005 geen landbouwraad gestationeerd in Iran. Smolders kon in 2017 kwartiermaken. “De beginperiode was enorm dynamisch. Nederlandse delegaties naar hier, missies naar Nederland, landbouwbeurzen met Nederlandse bedrijven; Iran en Nederland bleken elkaar veel te bieden te hebben, zeker op het gebied van agrofood. Nog steeds trouwens. Ik heb goede herinneringen aan die periode en ben trots dat ik daar iets aan heb kunnen bijdragen. Ik ben blij dat er na mij weer een landbouwraad op deze post komt.”
Spanningen
Toch heeft de afgelopen twee jaar er bij Smolders behoorlijk ingehakt. Begin 2020 was er door de geopolitieke spanningen tussen Iran en de Verenigde Staten even sprake van dat hij en zijn vrouw het land zouden moeten verlaten. Die evacuatie bleek uiteindelijk niet nodig. Maar enkele maanden later stapte hij toch op het vliegtuig naar Nederland. Dit keer vanwege de coronapandemie.
De evacuatie duurde vijf maanden. “Een deel van mijn werkzaamheden heeft anderhalf jaar stilgelegen. Eerst de sancties, vervolgens corona. En juist nu bedrijven weer belangstelling tonen om hier te zaken te doen, ga ik terug naar Nederland. Dat is toch wel jammer.”
Veilige metropool
Teheran is een aantrekkelijke stad om te wonen, zegt hij. “De stad telt 15 miljoen inwoners, in deze metropool is werkelijk alles te vinden, ook op cultureel vlak. Wie denkt dat het hier onveilig is, heeft het mis. Ik voel me in Teheran en ook buiten de stadsgrenzen veiliger dan in Amsterdam. En misschien nog belangrijker: de mensen hier zijn hartelijk en gastvrij. Datzelfde geldt ook voor Irak.”
'Ik constateer dat veel Nederlandse agrofoodbedrijven in de startblokken staan om hier zaken te doen'
Daling Nederlandse export
Er is altijd agrarische handel geweest tussen Iran en Nederland. Al in de 17e eeuw opende de VOC een handelspost in de toenmalige hoofdstad Esfehan. In 2017, het jaar dat hij aankwam in Iran, exporteerde Nederland voor €1,2 miljard naar het land, waarvan een deel gerelateerd aan de agrarische sector. Dat is fors teruggevallen vanwege de sancties. “In 2020 ging het om een totale exportwaarde van bijna €0,5 miljard. Met het aantreden van president Biden in de VS verbeteren de verhoudingen tussen Iran en de rest van de wereld. Dat heeft ongetwijfeld positief effect op de handel met dit land, zeker als de sancties worden ingetrokken. Ik constateer dat veel Nederlandse agrofoodbedrijven in de startblokken staan om hier zaken te doen. Naast Iraanse willen ook Irakese ondernemers graag met hen samenwerken.
Seminar aardappelteelt
Ondanks de sancties en zijn tussentijdse verblijf in Nederland vanwege corona heeft hij veel om op terug te kijken. “Met mijn landbouwteam heb ik eind 2017 een aardappel-seminar georganiseerd met 250 deelnemers en professionele input uit Nederland. De aardappelsector groeit hier behoorlijk en kan input van kennis en technologie goed gebruiken. Op dat seminar zijn contacten over en weer gelegd en is het plan opgevat om met een consortium van Nederlandse bedrijven als Partners in Business (PiB) aan de slag te gaan. Dat is deels gelukt, deels staat het nog in de stijgers. Ik ben er best trots op dat we hieraan een bijdrage hebben geleverd. ”
Lees verder onder foto
Groei bedekte tuinbouw
Ook in de bedekte tuinbouw heeft Nederland voet aan de grond gekregen in Iran. Sinds 2015 is het kassenareaal met 6.000 hectare toegenomen. Nederlandse kassenbouwers en tuinbouwtechnologiebedrijven hebben daarin een belangrijk aandeel gehad. “We hebben Nederland als tuinbouwland hier op de kaart weten te zetten. Naast technologie is de vraag naar praktische kennis groot. De kans bestaat dat in Iran op termijn een tuinbouwtrainingscentrum wordt gebouwd met Nederlandse input. Meer kennis leidt weer tot meer investeringen.”
Zouttolerante gewassen
Zilte landbouw, zegt hij samenvattend, als hem wordt gevraagd naar nog een succesvolle activiteit. “Grote delen van het landbouwareaal in Irak en Iran zijn verzilt. Boeren trekken weg, de voedselproductie dreigt daar te verdwijnen. Afgelopen periode zijn afspraken gemaakt tussen Irakese en Nederlandse partijen om proeven te doen met de teelt van zouttolerante gewassen. Irak vraagt om meer Nederlandse kennis over zilte landbouw. En Iran ook.”
Contacten afgeschaald
In zijn beginperiode in Teheran was het tamelijk eenvoudig om contacten te leggen met de ministeries. Hij werd met open armen ontvangen. Na de sancties veranderde dat. “Van hogerhand werden de contacten met vertegenwoordigers van buitenlandse mogendheden afgeschaald. Veel ambtenaren wilden graag met ons overleggen, maar dat werd hen verboden. Dat maakte mijn werk een stuk lastiger”.
Toch zijn veel van die contacten warm gehouden. “Voor het doen van zaken is het goed contact op te nemen met de landbouwraad, wij hebben de contacten en kennis van zaken.”
Consultant
Hij maakt deze zomer plaats voor Marion van Schaik. Zij is tot dan voor het ministerie van Buitenlandse Zaken werkzaam in Congo. Smolders is inmiddels de pensioengerechtigde leeftijd gepasseerd. “Dat is een feit, maar ik ga niet op mijn lauweren rusten. Ik ga in Nederland weer als consultant aan de slag, liefst in de hoek van de duurzame landbouw.”
Contact
E-mail: teh-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgroTeheran en @AgroIrak