Duitsland versterkt concurrentiepositie kleinere producenten

Met een aanstaande wetswijziging wil Duitsland de concurrentiepositie van kleinere producenten ten opzichte van de levensmiddelenhandel versterken. Het al eerder aangekondigde plan is in lijn met wetgeving in de Europese Unie sinds 2019 waarin oneerlijke handelspraktijken in de land- en tuinbouw wordt aangepakt. Alle EU-lidstaten voeren op dit gebied wetgeving in.

Boomgaard
Beeld: Pixaby.com/lumix2004

Voorbeelden van oneerlijke handelspraktijken zijn het op korte termijn annuleren van de levering van bederfelijke producten door de afnemer en het eenzijdig wijzigen van de leveringsvoorwaarden, kwaliteitsnormen en betalingsvoorwaarden door de afnemer. Het Duitse voorstel is op twee punten ambitieuzer dan de Europese richtlijnen: de Bondsregering wil een verbod op niet verkochte waren aan de producent zonder bijdrage aan vernietigingskosten en een verbod op het doorberekenen van opslagkosten aan de leverancier.

Regionale concurrentiekracht

Landbouwminister Julia Klöckner is van mening dat kleinere producenten worden blootgesteld aan oneerlijke contractuele voorwaarden als gevolg van het gebrek aan evenwicht op de markt. Kleinere producenten onderhandelen vanuit een zeer divers speelveld met de sterk geconcentreerde en goed georganiseerde levensmiddelenhandel. Minister Klöckner: "Met deze wet creëren wij gelijke voorwaarden en versterken wij de regionale productie en de concurrentiekracht. Vaak hadden kleine leveranciers geen andere keuze dan de oneerlijke handelsvoorwaarden te aanvaarden. Hier komt nu een eind aan! Of anders gezegd: dit zal David een duidelijke voorsprong geven op Goliath."

Eigen handelscode supermarkten

De vier grootste supermarktketens in Duitsland met samen 85% van de markt gaven eind 2020 in een gezamenlijke brandbrief aan Bondskanselier Merkel aan, dat zij zich niet herkennen in dit beeld.

De brancheorganisatie voor (levensmiddelen)handel HDE presenteerde in april 2021 een eigen Handelscode voor de levensmiddelenhandel waarmee bedrijven zich vrijwillig committeren aan een groot aantal punten uit de UTP richtlijn. Het handelsverband is kritisch over de geplande maatregelen en waarschuwt voor marktverstoring en verlies van efficiëntie in ketensamenwerking. Als de regels alleen voor kleine leveranciers gelden, zou  de marktmacht van grote ondernemers alleen maar meer toenemen.

De Duitse boerenorganisatie wil net als de brancheorganisatie voor levensmiddelenproducenten dat de nieuwe regels ook gelden voor grotere bedrijven met een jaaromzet van meer dan €350.000. De brancheorganisatie voor melkveehouders verwacht weinig impact van het wetsvoorstel voor hun leden, omdat 99% van de melkveehouders geen directe afzet hebben bij supermarkten en ziet eerder een oplossing in de diversificatie in de tussenketen.