Kenia experimenteert met grondloze voedselproductie
Steden in Afrika groeien snel. Nairobi, hoofdstad van Kenia, telt naar verwachting in 2040 meer dan 10 miljoen inwoners. Dat vraagt om een forse stijging van de voedselproductie. En dat terwijl het areaal landbouwgrond afneemt, onder meer door de teruglopende bodemkwaliteit. In Kenia wordt succesvol geëxperimenteerd met grondloze groenteteelt in combinatie met viskweek.
Een van de belangrijkste uitdagingen waarmee de conventionele landbouw wordt geconfronteerd is de aantasting van de bodem. De FAO meldt dat de hoeveelheid land geschikt voor landbouw in 2050 nog maar een kwart van het niveau in 1960 zal bedragen. Dit is zowel toe te schrijven aan de groeiende bevolking als aan bodemdegradatie. Door de teruglopende kwaliteit van de grond is het mestgebruik per hectare landbouwgrond fors gestegen. Deze meststoffen worden geproduceerd met behulp van natuurlijke hulpbronnen die snel uitgeput raken. Om de productiviteit van landbouwgrond, zowel nu als in de toekomst, te garanderen, is verduurzaming van de landbouw een must.
English version of the article
'Door de teeltomstandigheden te verbeteren, is verhoging van de productie mogelijk terwijl bodemdegradatie wordt voorkomen'
Optimalisatie van landbouwmethoden
Met het ontstaan van megasteden is het van extra belang dat boeren in de omgeving van deze steden voedsel produceren. Op die manier kan een constante aanvoer van verse producten en een efficiënte toeleveringsketen worden gegarandeerd. In lijn met de wereldwijde ontwikkelingen verschuift het consumentengedrag langzaam maar zeker naar lokaal en biologisch geproduceerd voedsel. Stedelijke (biologische) landbouw zit in de lift in Afrika.
De grootste uitdagingen op landbouwgebied blijven echter bestaan. Gebieden in de buurt van steden zijn vaak niet erg geschikt voor landbouw en bovendien stijgt daar de grondprijs. Daarnaast blijken de variabele kosten van nutsvoorzieningen zoals elektriciteit en water ook een uitdaging te zijn voor boeren.
Met meer geavanceerde kassen en schaduwnetten kunnen de klimatologische omstandigheden in toenemende mate worden beheerst. Daardoor is het makkelijker om gewassen te telen in regio's met niet-ideale omstandigheden. Met slimme sensoren kan de groei van gewassen overal ter wereld worden gevolgd. Door de teeltomstandigheden te verbeteren, is verhoging van de productie mogelijk terwijl bodemdegradatie wordt voorkomen.
Lees verder onder foto
Meer technologie, minder inputs
Voor grote boerderijen in Kenia is een van de uitdagingen de afhankelijkheid van geïmporteerde inputs zoals pesticiden en kunstmest. Deze inputs zijn soms moeilijk verkrijgbaar en vaak duur. Gelukkig zijn er verschillende manieren om de boeren minder afhankelijk te maken van inputs. Bijvoorbeeld door chemische grondstoffen te vervangen door biologische. Deze zijn in toenemende mate lokaal verkrijgbaar.
Op de Osiligi Farm, een modern agrarisch bedrijf net buiten Kiserian in Kijiado County, ligt de focus op het bereiken van een hoge gewasopbrengst door middel van efficiënte landbouwmethoden. Op dit bedrijf wordt voedselproductie gecombineerd met de kweek van vis. Dit wordt aquaponics genoemd. Aquaponics combineert hydrocultuur en aquacultuurtechnologie, om zo optimale groeiomstandigheden voor zowel vissen als gewassen te creëren. Het is een voorbeeld van een aqua-landbouwsysteem dat ‘zero-waste’ in energie, water en nutriënten kan bereiken door het water uit de visvijver te gebruiken voor de teelt van voedselgewassen. Daarnaast profiteren gesloten systemen van de recycling van afval en energie en kan de productie het hele jaar doorgaan, omdat het systeem niet afhankelijk is van regenval.
Lees verder onder foto
Voedselproductie los van de bodem
Osiligi Farm past een productief en tegelijkertijd duurzaam voedselproductiemodel toe. Door de productie los te koppelen van de bodem en door efficiënte recyclingmethoden toe te passen, vermindert dit systeem de benodigde inputs voor de (biologische) groenteteelt en de viskwekerij. Inzicht in de optimale groeiomstandigheden is essentieel om de productie op de Osiligi farm te verhogen. Hoe sneller de gewassen groeien, hoe hoger het investeringsrendement.
Het bedrijf gebruikt Upande-sensoren om bijvoorbeeld inzicht te krijgen in het effect van verschillende kasmaterialen, wanneer te irrigeren, hoeveel voedingsstoffen aanwezig zijn in het water, hoeveel water er nog is in opslag, etc. Door het toepassen van dergelijk technologie, krijgen Osiligi Farm medewerkers live monitoring van de fysieke condities op de farm, en de mogelijkheid om in te grijpen op basis van aktuele data. De samenwerking tussen Osiligi en Upande wordt in de markt gezet als agrilift.upande.com.
Goedkope sensoren en dataloggers
Helaas zijn de kosten van duurzame technieken onbetaalbaar voor kleine boeren in Afrika. Tegelijkertijd dalen de kosten van de technologie snel. Bij sensorproducent Upande zagen ze de kosten van hardware de afgelopen vijf jaar halveren. Upande produceert goedkope sensoren en dataloggers in Kenia, en deze worden al op het hele continent ingezet. Door de sensorgegevens te integreren in betaalbare Enterprise Resource Planning (UpandeERP) -toepassingen, wordt het bijhouden van digitale gegevens en het optimaliseren van prestaties een mogelijkheid voor meer ondernemers. Hoewel er meer veranderingen nodig zijn, worden er stappen gezet naar ontwikkelingen in de agrarische sector met impact voor het milieu. De toekomst ziet er veelbelovend uit.
Voor meer informatie over de systemen van Upande kunt u contact opnemen met Upande via info@upande.com. Mocht u vragen hebben aan de landbouwraad in Kenia, stuurt u dan een mail aan nai-lnv@minbuza.nl. Wij kunnen u helpen met vragen over het opstarten van een agribusiness in Kenia, contacten voor nieuwe samenwerkingsverbanden of voor andere zaken die naar voren komen bij het werken in Kenia. U kunt zich aanmelden voor onze nieuwsbrief die vier keer per jaar wordt uitgebracht. Hiervoor stuurt u een mail naar nai.lnv@minbuza.nl.
Landbouwteam Kenia
nai-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLAgriKenya
Mei 2020