Coronavirus: Britse overheidsmaatregelen ten aanzien van de agrifoodsector

Nieuwsbericht | 30-03-2020 | 17:43

Steunpakket voor bedrijven

De Britse regering heeft een pakket aan steunmaatregelen ter waarde van 330 miljard pond aangekondigd om bedrijven te helpen. De belangrijkste maatregelen zijn:

• Een leenstelsel met garantstelling voor het mkb met leningen tot 5 miljoen pond over een periode van maximaal 6 jaar, waarvan een jaar rentevrij, en 10.000 pond directe steun per bedrijf voor de 700.000 kleinste bedrijven.
• Voor bedrijven in horeca, entertainment en retail die geen relevante verzekering hebben komt 25.000 pond per bedrijf aan cash beschikbaar; ook worden zij voor een jaar vrijgesteld van een onroerendgoedbelasting.
• Bedrijven krijgen van de regering uitstel tot medio juni voor het betalen van BTW.
• Kleine bedrijven kunnen het wettelijke ziektegeld dat zij aan personeel dienen te betalen terugvorderen als de werknemer afwezig was vanwege besmetting met het coronavirus, tot een maximum van 2 weken salaris per werknemer.

Ondanks dit ruime pakket aan maatregelen zijn er nog zorgen bij het midden- en kleinbedrijf en bij de toeleverende industrie. Zo is subsidie in contanten alleen beschikbaar voor bedrijven die onroerendgoedbelasting betalen. Dit betekent dat bedrijven die van huis of in co-working spaces werken hier geen toegang toe hebben. Omdat de toegezegde leningen worden uitgegeven door de banken zijn start-up en scale-up bedrijven bang dat ze vanwege hun kredietrating geen lening zullen krijgen. Groothandelaren zijn bezorgd dat onderdelen van het steunpakket alleen toegankelijk blijken voor front-line hospitality businesses, maar niet voor hun toeleveranciers. Zij hebben de regering daarom om meer uitleg en sturing gevraagd. Maar veruit de grootste zorg is dat het grootste gedeelte van de toegezegde hulp de vorm van een lening (en dus schulden voor bedrijven) heeft, wat vooral voor het mkb langdurige problemen kan gaan opleveren.

Steunpakket voor werknemers en zelfstandigen

De regering gaat 80 procent van het salaris van personeel dat vanwege de coronavirus crisis niet kan werken voor z’n rekening nemen, tot een maximum van 2.500 pond per maand, in eerste instantie voor een periode van 3 maanden. Dit wordt in het VK gezien als een kolossale interventie zonder precedent. Ook voor zzp’ers met een inkomen tot 50.000 pond is er een steunpakket aangekondigd. Zij kunnen 80 procent van hun gemiddelde winst, tot een maximum van 2.500 pond per maand, vergoed krijgen voor de komende 3 maanden. Verder zal de overheid soepeler omgaan met het overhevelen van niet opgenomen vakantiedagen naar volgende jaren.

Horeca en niet-essentiële winkels gesloten

Alle winkels die niet-essentiële goederen verkopen hebben moeten sluiten, inclusief bloemisterijen en tuincentra. Eerder zijn op last van de regering cafés, pubs en restaurants al gesloten, net als nachtclubs, theaters, bioscopen, sportscholen en recreatiecentra. Restaurants, pubs en cafés mogen wel als afhaalrestaurant of bezorgservice fungeren. De maatregel wordt elke maand opnieuw bezien. Zo zijn recentelijk dierenartspraktijken (met het oog op de voedselketen) en slijterijen toegevoegd aan de lijst van uitzonderingen en ook bedrijfskantines mogen open blijven, mits er geen praktische alternatieven zijn en het aantal tegelijkertijd aanwezige personen geminimaliseerd wordt.

‘Key Workers’

De regering heeft, in de context van de sluiting van de scholen per 23 maart jl., een reeks beroepsgroepen als kritiek aangemerkt voor de bestrijding van de coronacrisis, waaronder de gehele voedselleveringsketen (inclusief productie, distributie en logistiek). De kinderen van deze key workers kunnen aanspraak blijven maken op onderwijs. Na de afkondiging van de lockdownmaatregelen is het aantal thuisblijvende medewerkers in de levensmiddelenindustrie echter sterk toegenomen. Met name onder hen die werken in fabrieken en magazijnen is er vrees of verwarring over (gebrek aan) social distancing. De sector vraagt de regering nu om publiekelijk werknemers op te roepen terug te keren naar het werk, om zo voedseltekorten te voorkomen. Omdat medewerkers die wel naar het werk komen soms door de politie naar huis worden teruggestuurd of zelfs beboet voor hun vermeende non-essentiële reis, heeft landbouwministerie Defra toegezegd voor de key workers een brief te zullen maken waarmee zij onbelemmerd naar hun werk kunnen komen.

Focus op supermarkten

Na overleg met de grote supermarktketens heeft de regering besloten tijdelijk onderdelen van de mededingingswetgeving te versoepelen. Daardoor kunnen de retailers gegevens uitwisselen over voorraadniveaus, de opening van hun winkels onderling afstemmen en van elkaars personeel, distributiecentra en bestelwagens gebruik maken. Andere nieuwe overheidsmaatregelen in relatie tot de retail zijn versoepeling van de rijtijdenregels voor chauffeurs die levensmiddelen bezorgen (tot 16 april) en het vervallen van de toeslag van 5 cent op plastic tasjes bij online aankopen (t.b.v. snelheid en om besmettingen als gevolg van hergebruik van kratten te voorkomen).

Tuinbouw en sierteelt

Voor de Britse sierteeltsector dreigt enorme schade. De Horticultural Trades Association (HTA), National Farmers’ Union en Royal Horticultural Society hebben landbouwminister Eustice gevraagd om extra financiële steun omdat de sector als geheel gevaar loopt, sterk seizoensgebonden is (80% van de handel is in maart-mei) en het product bederfelijk is. Om de import van planten en plantaardige producten ten tijde van de coronaviruscrisis zo soepel mogelijk te laten verlopen heeft landbouwminister Eustice aangegeven dat het, mits daar bilateraal overeenstemming over bestaat met de National Plant Protection Organisation van het betreffende land, goed leesbare digitale kopieën van het originele fytosanitaire certificaat accepteert voor de import van zendingen van gereguleerde planten en plantaardige producten. De maatregel geldt voorlopig voor drie maanden en is vooralsnog niét van toepassing op biologische producten. Landbouwministerie Defra heeft ook aangegeven pragmatisch om te zullen gaan met de noodzaak van plantenpaspoorten als een bedrijf tijdelijk overgaat op een online bezorgservice, wat kan worden gezien als ‘verkoop op afstand’ in relatie tot de nieuwe plantgezondheidsregelingen.

Foodservice

De gedwongen sluiting van alle cafés, restaurants, bars en pubs heeft niet alleen gevolgen voor deze bedrijven en hun werknemers zelf, maar ook voor de toeleverende bedrijven in de foodservice-sector. Veel van deze bedrijven leveren niet enkel aan de horeca, maar ook aan ziekenhuizen, verzorgingshuizen, scholen en gevangenissen. De Federation of Wholesale Distributors heeft daarom een dringend verzoek gedaan om steun van de overheid om ervoor te zorgen dat deze bedrijven kunnen blijven opereren. De sector heeft de regering ook gevraagd om een oplossing te vinden voor tienduizenden tonnen voedsel die ongebruikt dreigt te blijven. De bedrijven denken zelf aan vrijstelling van bepaalde etiketteringsvereisten, zodat ook direct aan consumenten verkocht kan worden, en aan verdere versoepeling van de mededingingsregels met het oog op informatie-uitwisseling over voorraadniveaus.

Visserij en visverwerkende industrie

In de visserij en visverwerkende industrie is de vraag enorm gedaald of volledig opgedroogd en hebben veel bedrijven acute liquiditeitsproblemen. Gesprekken tussen overheid en sector over een steunpakket zijn nog in de beginfase. De export van schaaldieren in het bijzonder is zwaar geraakt door de lockdowns in Frankrijk, Italië en Spanje. Op de visveiling van Grimsby is het beeld iets minder zwart: de aanvoer ligt lager, maar er komt vooral per container uit IJsland nog voldoende vis binnen om de markt en de verwerkers in de benen te houden.