Vlaams lokaal voedselbeleid in de lift
We schreven het al eerder al: over de succesvolle samenwerking met Vlaanderen op het gebied van stadslandbouw zou u nog horen. Onlangs was het zover: na een eerste bilaterale uitwisseling in december 2017 in Brussel en een tweede in november 2018 in Leiden begaven we ons met het grensoverschrijdend netwerk op 11 februari j.l. terug in België en discussieerden we over lokale voedselstrategieën en duurzame voeding.
Programma van de Vlaamse Voedseldag
Als Nederland hadden we dit jaar de eer partner te kunnen zijn op de Vlaamse Voedseldag in Brussel, georganiseerd door VVSG (Vlaamse Vereniging Steden en Gemeenten). We konden er niet langer meer omheen: praten over stadslandbouw betekent ook kijken naar lokaal voedselbeleid. Dat de wereldbevolking almaar toeneemt is bekend, maar hoe gaan we onze steden in de toekomst bevoorraden en voeden? Thema’s die op de VVSG Voedseldag naar voor kwamen waren:
- grondbeleid
- voedsel lokaal aankopen
- voedselverspilling
- opstarten lokale voedselstrategie: aanpak
- toekomst van landbouw en haar omgeving
- korte keten
- gezonde voeding promoten
De presentaties kunt u hier downloaden.
Lokaal Voedselbeleid
De bijeenkomst werd bijgewoond door voornamelijk bestuurders, maar ook landbouwers en de landbouworganisaties waren op post. Het bleek dat heel wat steden en gemeenten de ambitie hebben om een lokale voedselstrategie uit te werken, maar dat men het lastig vindt om de lijnen hiervoor uit te zetten. Ook de dialoog opzoeken met de diverse stakeholders is geen evidentie. De VVSG wil hierin een rol spelen door te faciliteren en een lerend netwerk op te zetten. Vlaams Minister Demir (Milieu) ondersteunt uitdrukkelijk de activiteiten van de VVSG hierin en moedigt steden en gemeenten aan om een lokaal voedselbeleid uit te bouwen (klik hier). In dat kader kijkt men ook naar Nederland: wat kunnen we van elkaar leren? Ook voor Nederlandse steden en gemeenten is het kijken over de landsgrenzen heen interessant. We zien dat in Vlaanderen initiatieven vaak bottom-up ontstaan en er een operationele aanpak vanuit de lokale overheden gehanteerd wordt.
Workshop ‘Lokaal inkopen’
Wij woonden de workshop bij rond lokaal inkopen en werden meegenomen in het voorbeeld van Les Cuisines bruxelloises (De Brusselse Keukens). In dit project hebben 12 grootkeukens uit het Brusselse Gewest zich verenigd met het oog op het bereiden van maaltijden met lokale voedselcomponenten. De keukens samen produceren maar liefst 4,5 miljoen maaltijden per jaar, voornamelijk voor het personeel van stad Brussel, 4 ziekenhuizen en 4 OCMW’s (maatschappelijke welzijnscentra). Deze aanpak past binnen de Good Food strategie van het Brussels gewest waarbij voeding vanuit verschillende dimensies (economisch, sociaal en ecologisch) wordt benaderd. Interessant om te horen was hoe men als opdrachtgever duurzaam kan aanbesteden en daarbij toch de wetgeving rond overheidsopdrachten (aanbestedingen) respecteert. Een andere uitdaging bij aanbestedingen dat bij vele deelnemers zeer herkenbaar was, is het feit dat men via een lastenboek misschien wel bepaalde eisen kan opleggen, maar dat in de uitvoering één en ander toch niet conform lastenboek gerealiseerd wordt. Deze ‘mismatch’ doet zich niet per definitie voor vanwege onwil bij de cateraar, maar vaak vanuit onmacht. Want hoe kan je de beschikbaarheid van een bepaald lokaal product soms garanderen voor een groot aantal maaltijden? Of wat doe je als je graag eens een Baskisch gerecht op de kaart zet waarvoor je die typisch Franse Piment d'Espelette nodig hebt?
En wat is nu eigenlijk lokaal voor een Brusselse keuken? Brussel op zich? Het Brusselse gewest? België? Tellen we de regio’s of landen rond ons mee?
Terug- en vooruitblik
We mogen concluderen dat, zowel in België als in Nederland, het bewustzijn rond het belang van een lokaal voedselbeleid zeker aanwezig is bij steden en gemeenten, maar dat de uitwerking nog een klus op zich is. Reden te meer om als buurlanden te blijven connecteren en ervaringen uit te wisselen. In juni 2020 zal in Nederland een dag georganiseerd worden rond voeding in de stad. We nodigen onze Belgische en Vlaamse vrienden hierbij alvast uit om een kijkje te komen nemen! Meer details volgen later.
Zie in onderstaand filmpje een verslag van de Vlaamse Voedseldag.