Portugal breekt record in olijfolieproductie

De olijvenproductie is in het oogstjaar 2019/2020 met 25% gestegen ten opzichte van de vorige oogst, tot 907 000 ton. Het is de grootste oogst van de laatste 80 jaar. Het land kan 142.399 ton olijfolie produceren, schat Casa do Azeite, een organisatie die vrijwel de gehele productieve sector in Portugal vertegenwoordigt. Sommige producenten wijzen echter zelfs op een hogere productie, rond de 150.000 ton olijfolie.

Kijken naar de laatste drie jaar heeft de olijfoliesector (olijfteelt en de productie van olijfolie) een omzet van meer dan 620 mln. euro behaald, wat 2,5 keer meer is dan de omzet in de driejarige periode 2010-2012 en ongeveer 9% van de landbouwproductiewaarde.

De sector is sterk, modern, krachtig en kan zelfs nog veel meer groeien maar staat voor enkele uitdagingen. De laatste tijd wordt de olijfoliesector in negatieve zin genoemd; vooral in het zuiden van het land is de olijfolieteelt intensief en worden de producenten ervan beschuldigd de biodiversiteit te vernietigen en de ruimte tussen de productiegebieden en de bebouwde kom steeds meer te verkleinen. Daarnaast zijn fabrieken - voor de verwerking van afvallen van olijven  - ook een mikpunt van kritiek. Zij vervuilen de omliggende gebieden met zichtbare gevolgen voor de nabijgelegen dorpen.

Een ander probleem houdt verband met de dood van sommige vogels tijdens de, met machines, nachtelijke oogst van olijven. Hiervoor is januari jl. door de belangrijkste verenigingen van deze sector een overeenkomst getekend waarin zij zich ertoe verbinden om na zonsondergang geen oogstwerkzaamheden uit te voeren.

Knelpunten in de sector

Werk zat maar geen werknemers
Dit geldt voor alle landbouwactiviteiten. Portugezen zelf zijn steeds minder bereid om op het land te werken en er moeten arbeidskrachten uit verschillende Aziatische landen en ook uit sommige delen van Oost-Europa worden aangetrokken. De hoge mate van mechanisatie maakt mensen steeds meer overbodig, maar de behoefte aan arbeidskrachten blijft, vooral nu deze sector groeit.

Duurzaamheid milieu-impact genereert protest
Een hoofdpijndossier voor de sector. De klachten van milieuactivisten stapelen zich op en de mening van de, voornamelijk stedelijke,  bevolking gaat hierin mee. De sector zegt dat er een groot gebrek aan informatie heerst en wacht nu op de resultaten van onafhankelijke studies om de diverse situaties op te helderen.

Nieuwe grondgebieden aanwezig, investeringen ontbreken
Er worden minder hectares verbouwd dan tien jaar geleden, maar de olijf- en olijfolieproductie ligt hoger. Het probleem is nu, volgens de producenten, dat er nog steeds veel grond kan worden beplant met nieuwe olijfgaarden - intensieve of traditionele, geïrrigeerde of niet-geïrrigeerde - maar er bestaat geen zekerheid over de communautaire bijdrage aan nieuwe investeringen. Anderzijds oefenen milieuactivisten ook steeds meer druk uit op de regering om het uitbreidingsgebied van de olijfgaard te beperken.

Te veel merken, weinig bekendheid
Er zijn meer dan 200 merken olijfolie in Portugal, maar er zijn er maar heel weinig die door de Portugese consument worden herkend, laat staan door buitenlandse kopers. Daarnaast ontbreekt het nog steeds aan een sterke merknaam voor de sector die de producenten een impuls geven om te kunnen wedijveren met hun Italiaanse of Spaanse collega's, die nog steeds toonaangevend zijn op de wereldmarkt.

Enkele cijfers

• Portugal telt 361.000 hectare olijfgaard. Hiervan zijn er 352.404 uitsluitend bestemd voor de productie van olijfolie (de rest tafelolijven).
• 7 mln. werkdagen per oogstjaar, wat overeenkomt met ongeveer 32.000 werknemers die fulltime werken ook al is het een seizoensgebonden activiteit.
• 510 liter olijfolie per hectare is het resultaat van de productie in de huidige olijfgaard in de Alentejo. In 1998 bedroeg de productie 81 liter per hectare

Bron: Expresso