Yoba draagt bij aan ondernemerschap en gezondheid in Oost-Afrika
De Yoba for Life Foundation helpt mensen in kapitaal-arme landen met productie van probiotische yoghurt, met bewezen gezondheidsvoordelen. Het concept is gebaseerd op een innovatieve bacteriële startercultuur in combinatie met een educatieprogramma. De oprichters van deze Nederlandse stichting zijn Professor Remco Kort van de Vrije Universiteit Amsterdam en DSM-onderzoeker Dr. Wilbert Sybesma.
In de periode tussen 2012 en 2018 zijn in Uganda, met externe financiële steun van de IDRC (International Development Research Centre) en SNV (het TIDE project), 116 gemeenschappen en kleine ondernemers in staat gesteld om een bedrijfje op te richten, te onderhouden en uit te breiden door de productie en verkoop van probiotische yoghurt. Deze ondernemers produceren nu samen meer dan 27.000 liter probiotische yoghurt per week.
Uiteraard is er een hoop voorafgegaan aan dit success. De eerste stap betrof de keuze, transport en behoud van levensvatbaarheid van de melkzuurbacterie. In 2005 verliep het patent op ‘s werelds best bestudeerde probiotische bacterie, Lactobacillus rhamnosus GG, waardoor deze bacterie beschikbaar kwam als ingrediënt voor een startercultuur die speciaal geschikt was voor kleinschalige productie in een kapitaalarme setting. De gevriesdroogde cultuur is 1 jaar houdbaar bij kamertemperatuur en is verpakt in porties van een gram. Een zakje kost € 0.50 en kan worden gebruikt voor de productie van maximaal 100 liter yoghurt. De yoghurt wordt lokaal verkocht voor gemiddeld €1 per liter. Als men een tot vier melkkannen van 50 liter per dag produceert, kan de cultuur helpen om een productiecapaciteit tot aan 1.000 liter per week te bereiken, daarbij gebruikmakend van lokaal verkregen rauwe melk.
'Thanks to the yoghurt, we are now self sustainable'
“Earlier we produced traditional yoghurt on family level”, Jean Mukumuza (56) from the Kashaka Women Entrepreneurs Group in Rwempongo Kashaka region in Uganda tells. “But after we met Nieke Westerik from Yoba for Life, we realized that it would be much better to form a women group so we could start with producing more yoghurt and do it on a commercial scale. This has helped us very much. We don’t longer depend on our husbands and we are now self sustainable.”
Training- en coachingsprogramma
De introductie van de nieuw ontwikkelde yoghurtcultuur is gecombineerd met een training- en coachingsprogramma. Boeren of ondernemers van kleinschalige zuivelverwerkingbedrijfjes leren hoe de productie van probiotische yoghurt toegevoegde waarde kan geven aan melk, daarbij slechts gebruikmakend van eenvoudige methoden en materialen. Veel van de nieuwe yoghurtproducenten waren van huis uit niet bekend met de noodzakelijke, strikte hygiëne gedurende productie en het bijhouden van bedrijfsadminstratie, hetgeen uitdagingen vormde voor het succes van hun nieuw opgezette bedrijfjes. De focus van de verleende steun was dan ook gericht op het creëren van bewustzijn over hygiëne en kwaliteit, technische capaciteitsontwikkeling, verpakking, maar ook marketing, bedrijfsvoering en het leggen van verbindingen binnen de voedselketen. Om de duurzaamheid van het concept te vergroten, investeerden de producenten in de materialen en ingrediënten zonder enig financiële steun, en zijn de producenten volledig eigenaar van hun bedrijf. Alleen de training en coaching worden gratis aangeboden.
Sinds afgelopen jaar worden een groot aantal scholen benaderd, waar vervolgens de voordelen van probiotica worden besproken met het schoolmanagement en de ouders. Voor slechts 0.50 cent per week kan een kind 5 dagen per week 100 ml probiotische yoghurt consumeren. Momenteel doen al meer dan 10.000 kinderen mee aan dit programma, waarvan de kosten worden gedragen door hun ouders. De simpele innovatie om een probiotische cultuur lokaal te verwerken tot yoghurt , helpt consumenten aan de ‘bottom of the pyramid’ om hun immuunsysteem te versterken, darmgezondheid te verbeteren, ziektes te voorkomen of in toom te houden, en daarmee uiteindelijk een gezonder leven te leiden.
'The Yoba starter really improved our business'
Before they learned about the Yoba starter culture, Ronald Kyeyune and Ketty Namayanja in Masaka, central Uganda, produced “bongo”, which is traditional Ugandan yoghurt, from 2013 till 2016. “Before, I worked at MADDO Dairies, a big dairy company here in Masaka, but as I didn’t earn enough money I decided to start my own business”, Ronald Kyeyune, dressed in a red checkered shirt, baggy jeans and white boots explains while he is pasteurizing milk in a large metal milk can above an open fire.
Inkomen en werkgelegenheid
Naast het creëren van toegang tot gezond probiotisch eten in dit deel van de wereld, creëert het concept ook werkgelegenheid en inkomen voor honderden mensen, en markt voor de melk van nog eens honderden boeren. Dit probiotische yoghurt initiatief dat een kleine 10 jaar geleden is opgezet in Uganda, heeft zich uitgebreid naar Tanzania, Kenia, Zimbabwe, Nepal en Indonesie. Nieke Westerik woonde en werkte de afgelopen 5 jaar in Uganda als regional coordinator voor Yoba for Life. Ze combineert haar werk met een PhD aan de VU waar ze onderzoek deed naar ontwikkeling, lokale bereiding, economische impact en gezondheid van de probiotische yoghurt die lokaal wordt gemaakt met de starter cultuur. Haar onderzoek verscheen onlangs in een wetenschappelijk tijdschrift met de toepasselijke naam Challenges.