Wereldwijde trends in groenteteelt

Internationale consumententrends

De wereldwijde markt van groente is op dit moment nog altijd een overwegend lokale markt, met veel binnenlandse productie en lokale voorkeuren. Slechts zo’n 5% van de geteelde groenten wordt internationaal verhandeld, maar dat aandeel neemt wel toe. Van bijvoorbeeld een sterk in populariteit gestegen groente als zoete aardappel is de invoer in de EU in vier jaar tijd verdrievoudigd.

Ook Nederland heeft in het afgelopen decennium volop geprofiteerd van de toegenomen handel in groenten, vooral op de EU-markt. Voor het succes van exportgerichte groenteproductielanden als Mexico, Spanje en Nederland is het voortbestaan van vrijhandel volgens Rabobank onontbeerlijk.

Vers en gemak

Naar schatting 70% van de in de wereld geteelde groenten wordt verkocht als vers onbewerkt product. De markt voor verse onbewerkte groente groeit niet meer in volume in Europa en de VS. Zo’n 5% tot 10% van de geteelde groente wordt verwerkt en een nog groter deel ‘verspild’ of als veevoer gebruikt.

Het invriezen of conserveren van groente is een belangrijke manier om verspilling tegen te gaan, maar de populariteit van groenten in blik of pot neemt wereldwijd af. De Rabobank verwacht dat producten die vers en gemak combineren ook in de komende jaren een marktgroei laten zien.

Berichten over positieve gezondheidseffecten kunnen populariteit van bepaalde soorten groenten aanwakkeren. Soms leidt dit tot het verkrijgen van een niet-officiële status van ‘superfood’, zoals in het geval van de zoete aardappel in de EU en boerenkool in de VS.

Biologische groente

In het biologisch segment verwacht Rabobank marktgroei. Het marktaandeel van biologische groenten ligt inmiddels boven de 10% in welvarende markten als Zwitserland en Denemarken. Inkomen is echter niet de enige factor die de populariteit van biologische groente verklaart. In Nederland ligt het aandeel biologisch in de consumentbestedingen aan groente en fruit op 5%. Mogelijke oorzaken zijn keuzes van supermarktketens ten aanzien van het assortiment, de beschikbaarheid, prijs en kwaliteit van gangbaar geteelde groenten.

Handelsovereenkomsten cruciaal

Groente wordt meestal voor binnenlandse en regionale markten geteeld. Dit geldt zeker voor Zuid-Amerika en Afrika. Verschuivingen van productie en handelsstromen die daardoor ontstaan, hebben niet alleen te maken met productiekosten en –omstandigheden. Wisselkoersen en handelsovereenkomsten zijn cruciaal.

In Europa spelen Spanje en Nederland nog steeds een prominente rol in het aanvullen van in het binnenland geteelde groente. Het Spaanse en Nederlandse aanbod van tomaten, paprika’s en komkommers vult elkaar aan in verschillende seizoenen en concurreert vooral in het voor- en najaar met elkaar.

De lang houdbare uien die in Nederland geteeld worden, vullen het lokale aanbod overal in de wereld aan, van Afrika tot Zuidoost Azië. De Nederlandse en Spaanse handelsstromen naar het Verenigd Koninkrijk laten zien dat een gunstig Brexit-akkoord erg belangrijk is.

Marokko en Mexico stomen op

Marokko is duidelijk in opkomst als verse groenteaanbieder voor de Europese markt. Zeer opvallend is de rol van Mexico als groentetuin voor Noord-Amerika. Die positie is sterk uitgebouwd in het afgelopen decennium.

De Mexicaanse groentesector is daarom gebaat bij goede handelsbetrekkingen met de VS en het voortbestaan van de NAFTA, net zoals Marokko gebaat is bij markttoegang tot de EU en Nederland bij een interne EU-markt.

De significante handelsstromen vanuit Spanje en Nederland naar het Verenigd Koninkrijk laten duidelijk zien dat het belang van een gunstig Brexit-akkoord voor de groentesectoren in deze landen erg belangrijk is.

Opkomende groente-import in Azië

Tot tien jaar geleden was de invoer van groente vooral geconcentreerd in Noord-Amerika, West-Europa en Japan. Sindsdien ziet de Rabobank dat ook buiten deze markten grote invoermarkten ontstaan. Zo is de groente-import vanuit India, China en de Verenigde Arabische Emiraten sterk gestegen. China en India zijn niet alleen gigantische productielanden - twee derde van alle groenten in de wereld wordt in deze twee landen geteeld - maar spelen ook een steeds grotere rol in de in- en uitvoer van groente. 

Teelt in kassen

De regio van Rusland en de daaromheen liggende landen is een van de vele regio’s in de wereld waar de groenteteelt in kassen sterk toeneemt. Wereldwijd bestaat de behoefte om seizoenen te verlengen, de kwaliteit te verbeteren en het gebruik van water te verminderen. Momenteel bedraagt het wereldwijd areaal groente dat geteeld wordt in kassen circa 500.000 hectare, waarvan 40.000 hectare onder glas.

China, Spanje en Zuid-Korea

Nederland loopt voorop in glastuinbouwtechniek en productiviteit, maar het behoort niet tot de grote spelers qua areaal. Dat zijn China, Spanje en Zuid-Korea. Nederlandse bedrijven die willen profiteren van de groeiende vraag naar kasgroenten in opkomende markten kunnen volgens Rabobank lokale teeltbedrijven proberen op te zetten of technologie exporteren.

Opmars vertical farms

De populariteit van ‘urban farming’ en ‘vertical farming’ groeit. Bij vertical farming gaat het om de teelt van groente onder gecontroleerde omstandigheden zonder daglicht. De meeste initiatieven zijn geconcentreerd in de omgeving van grote bevolkingsconcentraties in Noord-Amerika, West-Europa en Noordoost Azië.

Vertical farming is in specifieke gebieden voor bepaalde gewassen een zinvolle aanvulling op de huidige teeltmethodes, maar het neemt de teelt van groenten in de vollegrond en in kassen niet over, verwacht de Rabobank.