Zuid-Afrika wil nog steeds geen kip uit EU
De export van Europees pluimveevlees naar Zuid-Afrika is in de eerste helft van dit jaar fors gedaald. De Nederlandse pluimveeketen heeft daar veel last van. Hoewel Nederland allang officieel vrij is van vogelgriep staat Zuid-Afrika nog steeds geen importen toe van pluimveevlees, uitzonderingen daargelaten. Exporteurs uit Brazilië en Verenigde Staten profiteren hiervan.
Voor de Europese pluimveesector is Zuid-Afrika een zeer belangrijke exportmarkt. Jarenlang stond het land op de eerste plaats op de lijst van Europese exportbestemmingen. In de eerste helft van dit jaar (2017) is Zuid-Afrika gedaald naar de zesde plek op deze lijst.
Forse terugval export
Doordat Zuid-Afrika de deur zoveel mogelijk gesloten houdt voor Europees pluimveevlees is de export gedaald van 135.000 ton in de eerste helft van 2016, naar 50.000 ton in de eerste zes maanden van 2017. Een terugval van 63%. Dat blijkt uit cijfers van de Europese Commissie. Nederland heeft sinds jaar en dag een groot aandeel in de export naar Zuid-Afrika met een exportwaarde van zo’n € 90 miljoen per jaar.
De druk van de Zuid-Afrikaanse pluimveeketen op de autoriteiten om de grens zoveel mogelijk dicht te houden voor importen is groot. De grote producenten in Zuid-Afrika spreken in de media over dumping door Europese concurrenten. Hierdoor zou veel werkgelegenheid verloren gaan. Mede door deze druk heeft de overheid in december 2016 een (voorlopig) importtarief ingevoerd van 13,9%.
Importheffing
Deze importheffing is volgens pluimveevleesproducenten uit Europa erg vervelend en niet terecht, maar met dit heffingspercentage kunnen zij de concurrentie op de Zuid-Afrikaanse markt nog wel aan. De halsstarrige weigering om nog steeds pluimveevlees uit de meeste EU-lidstaten binnen te laten vanwege uitbraken van vogelgriep in 2016 werkt wel desastreus uit.
De Nederlandse landbouwraad in Zuid-Afrika Jack Vera spreekt over een weerbarstig dossier waar voor hem veel tijd in gaat zitten. Hij verwacht dat de autoriteiten medio oktober een beslissing nemen over het genoemde importtarief van 13,9%. Mogelijk wordt het tarief zelfs verhoogd naar 33%. Dat percentage zou export naar Zuid-Afrika volgens Vera erg onaantrekkelijk maken.
Druk vanuit EU op autoriteiten
De afgelopen maanden is vanuit de Europese Unie druk op Zuid-Afrika uitgeoefend om het tarief niet verder te verhogen. Daar is landbouwraad Vera nauw bij betrokken. “Samen met de andere EU-lidstaten hebben wij duidelijk gemaakt dat van dumping geen sprake is en dat dat ook niet de oorzaak is van de problemen in Zuid-Afrika. Natuurlijk zien de Zuid-Afrikanen liever geen Europese concurrenten op hun binnenlandse afzetmarkt. Maar de echte reden dat deze producenten het lastig hebben is dat de pluimveeketen slecht is georganiseerd en de veevoerprijzen erg hoog zijn. Dat leidt tot een hoge kostprijs. Volgens de economische afspraken tussen Zuid-Afrika en de Europese Unie is dat echter geen argument voor een importheffing.”
Vera hoopt dat de autoriteiten ontvankelijk zijn voor de argumenten van de Europese Unie. “Dat zal komende maanden blijken. Wij hopen op een nultarief, maar kunnen ermee leven als het huidige, voorlopige tarief op 13,9% gehandhaafd blijft. De uitkomst is niet te voorspellen.”
Vogelgriep-maatregelen
Belangrijker op korte termijn is de intrekking van de vogelgriepmaatregelen. “Daardoor zit de export vrijwel volledig op slot. Terwijl overal in de wereld de export vanuit Europa weer op gang is gekomen, houdt Zuid-Afrika de grens dicht. Hierover heeft het ministerie van EZ veel contact met het departement hier. Ik hoop dat ook dit dossier op korte termijn met een positieve uitkomst kan worden afgerond.”
Vera constateert dat de importeurs van pluimveevlees in Zuid-Afrika zich ook roeren. “De importeurs zijn zeer te spreken over de kwaliteit van het importvlees, zeker uit Nederland. Druk uit deze hoek is van groot belang voor een positieve uitkomst.”
Uitbraak vogelgriep in Zuid-Afrika
Afgelopen maanden is ook in Zuid-Afrika vogelgriep uitgebroken. Tot nu toe zijn 20 uitbraken geteld in vijf provincies. Inmiddels zijn ruim 1 miljoen dieren geruimd. Vera: “Mogelijk hebben deze uitbraken invloed op de beslissingen over het importtarief en de vogelgriepmaatregelen. Pluimveevlees is namelijk een basisproduct in het Zuid-Afrikaanse voedselpakket. Dat moet verkrijgbaar blijven en tegen een redelijke prijs.”
Export uit de EU
In de eerste helft van 2017 exporteerden de 28 lidstaten van EU bij elkaar 775.000 ton pluimveevlees. Dat is ruim 1% minder dan in dezelfde periode van vorig jaar. Bovenaan de lijst van exportbestemmingen staan Hongkong met 72.000 ton, 18% meer dan in dezelfde periode vorig jaar, gevolgd door Oekraïne met 66.000 ton (+41%) en Ghana met 59.000 ton (+69%). De export naar Zuid-Afrika is met 63% gedaald.