Een blik op de Nordic Co-operation

Wat is de Noordse Ministerraad?

De Noordse Ministerraad is het officiële Noordse samenwerkingsorgaan en stelt een sterke Noordse samenwerking ten doel. De raad buigt zich over kwesties die alle Noordse landen aangaan, zowel op economisch, politiek als cultureel vlak. De samenwerking omvat de landen Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen, Zweden en tevens de Faeröer-eilanden, Groenland en Åland. Het voorzitterschap rouleert en wisselt eens per jaar. In de praktijk zijn het veelal de Noordse samenwerkingsministers die namens de premier van hun land (of namens de Faeröer-eilanden, Groenland of Åland) verantwoordelijk zijn voor de coördinering van de Scandinavische regeringssamenwerking. Beslissingen kunnen enkel worden uitgevoerd indien deze unaniem worden goedgekeurd. Er is niet slechts één ministerraad. In totaal zijn er tien verschillende ministerraden:

1. Noordse Ministerraad voor Arbeidsleven (MR-A)
2. Noordse Ministerraad voor Bedrijfs- Energie- en Regionale Politiek (MR-NER)
3. Noordse Ministerraad voor Visserij, Scheepvaart, Landbouw, Levensmiddelen en Bosbouw (MR-FJLS)
4. Noordse Ministerraad voor Gelijkheid (MR-JÄM)
5. Noordse Ministerraad voor Cultuur (MR-K)
6. Noordse Ministerraad voor Legislatieve Zaken (MR-LAG)
7. Noordse Ministerraad voor Milieu (MR-M)
8. Noordse Ministerraad voor Sociaal- en Gezondheidspolitiek (MR-S)
9. Noordse Ministerraad voor Onderwijs en Onderzoek (MR-U)
10. Noordse Ministerraad voor Economische en Financiële Zaken (MR-FINANS)

En de Noordse Raad?

Naast de Noordse Ministerraad, waarin de regeringen van de landen samenwerken, is er ook nog de Noordse Raad, dat het samenwerkingsforum van de parlementariërs in de Noordse landen is. In dit forum zijn samenwerkingsministers en gekozen parlementariërs actief. De raad bestaat uit 87 gekozen leden uit Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen, Zweden, de Faeröer-eilanden, Groenland en Åland. De samenwerking wordt voornamelijk gefinancierd uit belastinggelden uit Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zweden. Er bestaat een vaste verdeling van het te betalen bedrag per land aan de Noordse Raad, de Noordse Ministerraad en de instituten die hun budget ontvangen via het Noordse budget. Meer dan één derde van het budget van de Noordse Ministerraad gaat naar de financiering van een aantal Noordse instituten.  

Instituten en samenwerkingsorganisaties

Verschillende instituten en samenwerkingsorganisaties worden volledig of deels gefinancierd door de Noordse Ministerraad. In totaal zijn er een twaalftal instituten:

• Twee Noordse Huizen, één in Reykjavik (NOREY) en één op de Faeröer-eilanden (NLH). Dit zijn cultuur- en wetenschapsplaatsen en tevens creatieve ontmoetingsplekken die op deze vlakken willen bijdragen aan een hechtere Noordse samenwerking.
• Twee Noordse Instituten, één op Groenland (NAPA) en één op Åland (NIPÅ). Het Noordse Instituut op Groenland speelt een belangrijke rol in de uitvoering van politieke prioriteiten van de Noordse cultuursamenwerking tussen 2013-2020. Het instituut helpt de Noordse belangen te stimuleren op Groenland door middel van projecten en cultuurinitiatieven met focus op het Groenlandse cultuurerfgoed.
• Het Noordse Welvaartscentrum (NVC), met kantoren in Finland in Zweden. Dit instituut heeft als opgave om de samenwerking op het gebied van welvaart te stimuleren, door middel van het ondersteunen van het netwerk en het faciliteren van ervaringsuitwisseling.
• NordForsk, dat verantwoordelijk is voor de samenwerking op het gebied van onderzoek en onderzoeksopleidingen in de Noordse landen.
• Het Noordse Energieonderzoeksinstituut (NEF), dat het voornaamste doel heeft om samenwerking te stimuleren op het gebied van energie-aangelegenheden. NEF wil een onderzoeksbasis creëren waarop energiepolitieke besluiten kunnen worden genomen, en probeert bruggen te slaan tussen de industrie, onderzoek en de politieke actoren. NEF zit in Noorwegen.
• Het Noordse Genresourcecenter (NordGen), dat als doel heeft het behoud van genetische bronnen van huisdieren, planten en bossen te waarborgen. Het wil duurzaam gebruik hiervan garanderen. Het kantoor is gevestigd in Zweden.
• Nordisk Innovation, dat activiteiten initieert en financiert omtrent innovatie. Nordisk Innovation werkt voornamelijk samen met kleine en middelgrote bedrijven in de Noordse landen, met als missie om het eenvoudiger te maken commerciële activiteiten van deze bedrijven over de eigen landsgrenzen te trekken.
• Het Noords Instituut voor Hoger Onderwijs in het Arbeidsmilieu (NIVA). Het NIVA is een forum voor het delen van kennis binnen de werkomgeving. Het organiseert workshops, seminars en cursussen op hoog niveau in alle Scandinavische landen. Het instituut bevindt zich in Finland.
• Het Noordse Cultuurcontact (Nordisk Kulturkontakt), dat één van de belangrijkste instituten is, samen met NAPA, in de uitvoering van politieke prioriteiten van de Noordse cultuursamenwerking tussen 2013-2020. Nordisk Kulturkontact is een centrale ontmoetingsplek met als doel de aanwezige talen en culturen te versterken in de Noordse landen. Het ondersteunt ook de Noordse-Baltische cultuursamenwerking.
• Nordregio, dat sinds 1997 opgericht is door de Noordse Ministerraad. Nordregio focust zich op onderzoek, competentieontwikkeling en documentatie. Het doet onderzoek (zowel op regionaal, nationaal als internationaal niveau) onder andere op het gebied van regionale ontwikkeling, urbane en rurale systemen en demografie.

Naast deze officiële instituten is er ook nog een groot aantal samenwerkingsorganisaties dat werkzaam is op verschillende gebieden, van specifieke onderzoekscentra tot cultuurinstellingen. De volledige lijst is hier te vinden.

Hallo Norden

In alle Noordse landen zijn informatiekantoren van onder andere Hallo Norden. Deze kantoren geven informatie aan hen (voornamelijk Noordse staatsburgers) die naar een van de (andere) Noordse landen wil verhuizen, over studie, de arbeidsmarkt en de woningmarkt. Hallo Norden helpt ook bij het vinden van oplossingen bij problemen die zich kunnen voordoen bij onder andere grensarbeid. Eens in de zoveel tijd organiseren ze informatieactiviteiten aangaande regelgeving op de kantoren.

Publicaties

De Noordse coöperatie publiceert met enige regelmaat artikelen over verschillende onderwerpen, zoals over klimaat en natuur, over economie en bedrijfsleven, over onderwijs en onderzoek en over cultuur en media in de Noordse landen. Deze publicaties geven informatie over de Noordse aanpak en de initiatieven. Daarbij biedt het een mooi overzicht van de onderwerpen waar de Nordics zich gezamenlijk mee bezig houden. De publicaties zijn hier te vinden.

Relevantie buiten de Nordics

Het klinkt logisch dat het nuttig kan zijn voor de Noordse landen om samen te werken, om informatie uit te wisselen en ervaringen te delen. Het kan zorgen voor innovatie en efficiëntie. De vraag is echter in hoeverre landen buiten de Nordics, zoals Nederland, iets aan deze samenwerking kunnen hebben. De Noordse landen werken echter niet alleen samen om elkaar te ondersteunen, maar ook om globaal een effect te kunnen hebben. Thema’s die behandeld worden binnen de Noordse (minister)raad zijn bijvoorbeeld klimaatuitdagingen, de strijd tegen mensenhandel, oceaanverontreiniging en integratie. Deze thema’s zijn ook voor de rest van Europa of zelfs voor heel de wereld relevant. De Noordse landen zoeken gezamenlijk oplossingen voor zulke uitdagingen en proberen deze vervolgens aan te dragen binnen, bijvoorbeeld, de Europese Unie. Zo kan de rest van wereld wellicht iets leren van de Nordics, of juist andersom. De Noordse oplossingen voor globale maatschappelijke uitdagingen kunnen hier worden gevonden.

Samenwerkingsinitiatieven en uitwisselingen tussen de Nordics en de rest van de wereld kunnen worden gevonden onder het kopje ‘The Nordic Region and the Surrounding World’ via deze link.

Laudy van den Heuvel, Kopenhagen, 1 juni 2017