Trumps ‘eerlijker’ handel houvast voor Texaanse boer

Geen ander agrarisch product brengt in Texas zo veel geld in het laatje als katoen: $2,2 miljard. De 'Lone Star State' levert bijna de helft van alle Amerikaanse katoen; 80 procent is bestemd voor export. Dan Smith, katoenboer en bestuurder van het Texas Farm Bureau: "Als de katoenproductie aanzienlijk daalt door aanhoudend lage prijzen, lijdt niet alleen de lokale economie daaronder, maar de gehele staat."

Smith uitte zijn waarschuwing nadat de Amerikaanse regering zich door de WTO gedwongen zag de katoensteun uit de Farm Bill te schrappen. De subsidie was 'oneerlijk' ten opzichte van de – volgens WTO-regels – 'ontwikkelingslanden' China en Brazilië. Maar terwijl deze twee giganten gniffelend de wereldmarkt veroveren, houden Texaanse producenten met moeite het hoofd boven water.

Kritiek Trump raakt gevoelige snaar bij boer

De kritiek van Donald Trump op 'oneerlijke' handelsakkoorden raakt daarom een gevoelige snaar in Lubbock: dé
 katoengemeente van de Verenigde Staten. Volgens schattingen leed een kwart van de katoenboeren over 2015 een verlies van meer dan $175.000. Terwijl de Amerikaanse katoensteun slonk naar $ 593 miljoen, stopte de Chinese regering haar katoensector $5,1 miljard toe. Waar is de fair trade?

"Mijn boeren in Lubbock, met katoen, pinda's en zonnebloemen, ergeren zich zeer over onze handelsakkoorden met China en Brazilië", zegt Carl Tepper, voorzitter van de Republikeinse Partij in zijn gemeente. "Ze zijn oneerlijk. Als Verenigde Staten zijn wij de gorilla van 800 pond. Ik denk dat wij die akkoorden terug op de onderhandelingstafel moeten leggen." De branie van Trump neemt hij op de koop toe.

De Plains Cotton Growers Associatie is een van de belangrijkste clubs van katoenboeren. "Sinds de Brazilië-zaak ligt handel nogal gevoelig’’, zegt directeur Steve Verett. "We voelen dat we in de steek zijn gelaten.’’ Hij ziet dat beide presidentskandidaten twijfels uiten bij handelsverdragen. "Het is de weerspiegeling van grote frustraties in onze maatschappij. Niet alleen bij katoenboeren, maar ook in industrietakken als de autosector.’’

Steunprogramma regering voor katoenboeren

Volgens Verett is het geen uitgemaakte zaak dat katoenboeren per definitie op Donald Trump stemmen. "Als ik met leden spreek, dan kan het nog alle kanten op. Net als onder de rest van de bevolking zijn onze ondernemers niet overtuigd.’’

Toch begrijpt de regering Obama kennelijk dat ze de agrarische sector in Texas van zich heeft vervreemd. Of erger: van democratisch kandidate Hillary Clinton. Afgelopen juni presenteerde landbouwminister Tom Vilsack ineens een steunprogramma van $300 miljoen voor de kwakkelende katoensector, als hulp bij de vermarkting. ‘Goed, maar niet goed genoeg’, klonken de reacties uit Houston en Dallas.

Radio-presentator Jay Leeson verkettert 'dat vreselijke Brazilië-akkoord' bijna dagelijks tijdens zijn praatshow op West Texas Drive Radio. "Katoen is het enige gewas dat geen vangnet meer kent bij dalende prijzen’’, klaagt Leeson. En dalen doet de katoenprijs. Was het in 2014 nog 1,71 dollarcent per kilo, vorig jaar zakte het tot 1,32. Futures duiken nog lager. "Trump zou niet alleen die katoendeal verbeteren, hij zou de Chinezen de stuipen op het lijf jagen."

'Amerikanen zijn kritischer op vrijhandel'

De openlijke twijfel van Hillary Clinton en Donald Trump bij nieuwe vrijhandelsverdragen komt niet uit de lucht vallen, stelt Ton Akkerman, landbouwraad op de Nederlandse ambassade in Washington. "Amerikaanse consumenten zijn steeds kritischer over handelsverdragen. Als ergens een autofabriek moet sluiten, dan wijst de beschuldigende vinger bijvoorbeeld gelijk naar het NAFTA-verdrag.''

Het Trans-Pacific Partnership (TPP) is weliswaar gesloten, maar het moet nog wel door het Congres. Akkerman: "Het is een lang proces geweest. Veel boeren zijn voorstanders. Maar zo'n verdrag moet eerst geratificeerd worden. En het is de vraag of de Republikeinen dat succes Obama gunnen in zijn laatste maanden.''

Intussen onderhandelen Washington en Brussel over het Trans-Atlantisch Vrijhandels- en Investeringsverdrag (TTIP). Akkerman: "Er is een verschil. De Europese Unie is zeer open over die onderhandelingen. Documenten verschijnen op internet. Maar in de VS is de overheid terughoudender.'' Het is ook de vraag wat de nieuwe president straks wil.

Doof is Cecilia Malström, EU-commissaris voor internationale handel, niet voor de kritiek bij beide kandidaten en de Amerikaanse samenleving. Op bezoek in de Verenigde Staten zei ze onlangs dat er altijd winnaars en verliezers zijn na zo'n verdrag. "Er moet meer gekeken worden naar de impact en zien of er wellicht een sociaal vangnet nodig is.''

Volgens de landbouwraad staat de macht van de landbouwlobby op Capitol Hill onder druk. "Tot nu toe bestaat de Farm Bill uit een landbouwdeel en een deel over voedselbonnen voor arme stedelijke gebieden. Dat trekt men mogelijk uit elkaar. Het betekent dat de agrarische lobby minder kans krijgt tot deals met politici met een stedelijke achtergrond.'' De landbouwlobby zou in zijn geheel aan macht kunnen inboeten.