Commonland werkt aan landschapsherstel in Spanje
Het bedrijf Commonland voert in Spanje landschapsherstelprojecten uit. Duurzame landbouw speelt daarin een sleutelrol. Zo zijn projecten opgestart voor een duurzame amandelteelt, olijfproductie en water-projecten voor bierbrouwer Heineken.
Gezonde landschappen en watersystemen vormen de basis van ons leven. Ze zorgen voor voedsel, water, schone lucht, een stabiel klimaat, biodiversiteit, een goede gezondheid, veiligheid en geluk. Een kwart van het landoppervlak op aarde is echter ernstig aangetast door eeuwen van menselijk gebruik. Denk aan ontbossing, overbegrazing, roofbouw, de aanleg van infrastructuur en vervuiling. In economische termen loopt dit op tot een geschat verlies van meer dan € 3,7 miljard per jaar. Het goede nieuws is dat dit proces kan worden omgedraaid. Het bedrijf Commonland gelooft dat landschapsherstel grote onbenutte kansen voor duurzame economische ontwikkeling biedt. Om de mogelijkheden hiervan te tonen, ontwikkelt het landschapsherstelprojecten die gebaseerd zijn op business cases. Duurzame landbouw speelt hierin een sleutelrol.
Holistisch model
Om voor een gebied tot structureel landschapsherstel te komen, heeft Commonland een ‘4 returns, 3 zones, 20 years’-holistisch model ontwikkeld. Hierbij worden ‘4 returns’, oftewel vier opbrengsten, gerealiseerd: return of inspiration, return of social capital, return of natural capital en return of financial capital. Om de vier opbrengsten te kunnen realiseren, werkt het bedrijf in een gebied met natuurlijke, gecombineerde en economische landschapszones. Omdat het gemiddeld één generatie duurt om een landschap te herstellen, hanteert Commonland een termijn van twintig jaar.
Commonland draagt niet alleen kennis rond zijn ‘4 returns’-aanpak uit. De organisatie brengt het ook in de praktijk door zelf grootschalige landschapsherstelprojecten te ontwikkelen op basis van business cases met lokale partners. Op deze manier worden investeerbare kansen gecreëerd voor financiers. Commonland heeft projecten in Zuid-Afrika, Australië, Spanje en Nederland.
Om bij te dragen aan het ontwikkelen van een internationale landschapsherstel-economie, is eind 2016 ‘4 Return Partners’ opgezet; een ‘impact consultancy’ met als doel om marktpartijen te ondersteunen met de realisatie van landschapsherstel op basis van business cases, met name in regeneratieve landbouw. Dit wil zeggen landbouw met een positief effect op water, biodiversiteit en bodem. Binnen Commonland werken mensen die een achtergrond hebben in het bedrijfsleven en experts op het gebied van ecologie, agro, business en financiën.
Commonland in Spanje
Vanwege haar belangrijke rol in voedselproductie staat Spanje bekend als de tuin van Europa en het land is een hotspot voor biodiversiteit. Tegelijkertijd kampt Spanje met enorme ecologische uitdagingen, zoals toenemende droogte en verwoestijning, erosie, verlies van bodemvruchtbaarheid, waterschaarste en biodiversiteitsverlies. Het herstellen van de Spaanse landschappen is dus van groot belang. Regeneratieve landbouw, waarbij bodems, water en biodiversiteit actief worden hersteld, kan daarin een sleutelrol spelen.
Commonland is sinds 2014 actief in Spanje, waar het nauw samenwerkt met belangrijke lokale betrokkenen om het Spaanse landschap te herstellen door middel van een aantal vernieuwende projecten.
Regeneratieve amandelteelt in Alvelal
In 2014 startte Commonland samen met een groep producenten, ondernemers en andere belanghebbenden een transformatie in het zuiden van Spanje, op de hoogvlakte die bekend staat als de Altiplano Granadino-Almeriense. Dit droge en door niet-duurzaam beheer sterk gedegradeerde gebied is bekend vanwege de amandelteelt. De samenwerking resulteerde in de oprichting van de vereniging ‘Alvelal’, die sindsdien door Commonland intensief wordt ondersteund.
Binnen deze samenwerking wordt er naar gestreefd om op grote schaal regeneratieve landbouw te ontwikkelen en om de vraag naar deze producten te versterken. Hiermee kan het landschap op een productieve manier worden hersteld. Hiernaast ondersteunt Commonland het herstel van niet-productieve, natuurlijke zones o.a. middels het aantrekken van financiering.
Één van de belangrijke concepten van de met de boeren ontwikkelde aanpak is de ‘Almendrehesa’, een productiesysteem waarbij biologische amandelteelt wordt gecombineerd met andere productie zoals aromatische oliën, honing en duurzame begrazing. In eerste instantie wordt door de boeren vooral een combinatie van ‘regeneratieve’ methoden toegepast om de bodem, waterhuishouding en biodiversiteit te herstellen. Deze methoden zijn vaak op middellange termijn economisch rendabel.
Onder dezelfde naam “La Almendrehesa” heeft Commonland in 2016 een bedrijf helpen opzetten om via de waardeketen meerwaarde te creëren voor regeneratief geproduceerde producten, in eerste plaats amandelen. Deze natuurherstellende amandel zijn inmiddels in de markt verkrijgbaar.
Water-balancing via landschapsherstel
Als onderdeel van haar ‘water balancing’-strategie heeft Heineken Spanje zich gecommitteerd om het water dat de bierproductie onttrekt aan het landschap te compenseren. Om deze ambitie te realiseren, ondersteunt Commonland Heineken bij het ontwikkelen van projecten voor vier Spaanse brouwerijen. Gezamenlijk zullen deze projecten naar verwachting in 2020 1,4 miljard liter water compenseren. De implementatie van twee projecten voor de brouwerijen in Jaén en Sevilla, die binnen het Guadalquivir-stroomgebied vallen, is in 2016 gestart. De andere twee projecten voor de brouwerijen van Madrid en Valencia zijn gepland voor 2018.
Het eerste project richt zich op het herstel van drie lagunes in Doñana, een internationaal bekend natuurgebied vlakbij Sevilla en een hotspot voor biodiversiteit. Na herstel zullen de lagunes naar verwachting 331 miljoen liter water opslaan, terwijl biodiversiteit wordt hersteld.
Het tweede project richt zich op een agrarische innovatie, waarbij gerstproductie geïntegreerd wordt in olijfgaarden van het Guadalquivir-stroomgebied. Het doel is om, door middel van het planten van gerst tussen de olijfbomen, de opname van regenwater te bevorderen en erosie te beperken. Dit betekent daarnaast een additionele inkomstenbron voor de boeren en een mogelijke afzet van gerst voor bierproductie. Binnen het project wordt eerst samen met onderzoeksinstituut IFAPA de technische en economische haalbaarheid voor boeren onderzocht, voordat er op schaal wordt gewerkt.
De implementatie van de geplande activiteiten stelt Heineken in staat om:
- De watercompensatie doelstellingen na te komen
- Een positieve impact te creëren binnen de waardeketen (water, gerst)
- De merkwaarde de verbeteren voor Spaanse consumenten
- Een voorbeeld voor water-stewardship te zijn binnen het bedrijfsleven
- Een voorbeeld te zijn voor innovatieve stakeholder samenwerking (publiek-private samenwerking)
Herstel van olijfproductielandschappen
Een nieuw project is momenteel in voorbereiding. De olijfsector is van enorm economisch belang in Spanje. Het huidige productiesysteem van zo’n 2,5 miljoen hectare wordt echter geconfronteerd met verschillende uitdagingen, zoals erosie en verdroging. Zo wordt geschat dat 50% van de olijfproductie bodems in Andalusië onproductief kan worden binnen 20 jaar. Zonder grootschalige verbetering in land- en watergebruik zal de productie sterk dalen met mogelijke grote gevolgen voor producerende gemeenschappen en het milieu.
Om deze trend te keren biedt regeneratieve landbouw een alternatief. Commonland wil een transitie van de olijfsector helpen realiseren, waarbij regeneratieve productie de norm wordt. Een dergelijke systeemverandering vereist actie van stakeholders uit alle lagen van de sector. Hiervoor en voor zijn bestaande activiteiten is Commonland geïnteresseerd in samenwerkingen en financiers.
Landbouwteam Spanje
Contactpersoon Commonland: Michiel de Man
E-mail: michiel.deman@commonland.com
Website: www.commonland.com
Meer informatie
Oktober 2017