Rwanda zoekt Nederlandse waterkennis
Integraal watermanagement staat in Rwanda hoog op de agenda. Klimaatverandering noopt tot adequate maatregelen. Het land zoekt samenwerking met Nederland. Nederlandse bedrijven zijn inmiddels betrokken bij de uitvoering van enkele projecten.
Rwanda is een klein land in het hart van Afrika, met een oppervlakte van ruim 26.000 vierkante kilometer. Het landschap van Rwanda kenmerkt zich door heuvels en bergen (land of a thousand hills); met een gemiddelde hoogte van 900 meter in het zuiden en 4.500 meter in de noordwestelijke Congo-Nijl regio.
Het klimaat in Rwanda is gematigd met gemiddelde temperaturen variërend van 16 tot 25 graden. Het land kent twee lange regenseizoenen, van september tot december en van februari tot mei.
Recente klimaatmodellen voorspellen dat in grote delen van Rwanda meer regen zal gaan vallen, met hogere temperaturen en langere droge periodes.
Er is in Rwanda veel behoefte aan kennis en ervaring over geïntegreerd waterbeheer, duurzaam gebruik van het landschap en irrigatie. Rwandese partijen zoeken hierbij graag samenwerking met Nederlandse partners. Op het gebied van water en landbouw lopen verschillende projecten waar Nederlandse bedrijven intensief bij zijn betrokken.
Project Sugar: Make it Work (IITI)
Sinds 2013 wordt in een publiek-private samenwerking tussen het Rwandese ministerie van Landbouw, het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken, de private suikerfabriek Kabuye Sugar Works, Techforce Innovations, Karisimbi Business Partners, Royal HaskoningDHV, Milan Innovincy, WUR Environmental Sciences Group en WUR CDI, gewerkt aan de ontwikkeling van een duurzame en inclusieve waardeketen voor suiker.
Dit vijfjarig project van €8 miljoen wordt medegefinancierd uit het Fonds Duurzame Ontwikkeling en Voedselzekerheid (FDOV).
Van moeras naar landbouwgrond
Het belangrijkste doel van het project is om de suikerproductie te verhogen door terugwinning van circa 1.500 hectare moeras langs de Nyaborongo-rivier. Optimalisatie van de suikeropbrengst, creëren van werkgelegenheid en verbeteren van de leefomstandigheden van de boeren zijn belangrijke speerpunten.
Het project richt zich op de volgende maatregelen:
- Watermanagement: ontwerpen en implementeren van de infrastructuur om circa 1.500 hectare moerasland terug te winnen, beperking van het risico op overstromingen en verbetering van de drainage met minimale impact op de omgeving.
- Precisielandbouw: introductie van remote sensing technieken voor het monitoren van de groei van het gewas om zo boeren te ondersteunen bij het identificeren van bijvoorbeeld stress en de keuze van het oogstmoment.
- Verbetering van de waardeketen: oprichten van boerencoöperaties en water management organisaties, en technische assistentie aan boeren.
- Institutionele inbedding: samenwerking met en ondersteuning van de Rwandese overheidsinstanties op nationaal en lokaal niveau, zodat nieuw beleid strookt met de interventies van het project.
Project Sustainable Water for Inclusive Akagera Valley Improvement (SWIAVI)
In 2017 hebben het Rwandese ministerie van Landbouw, Kabuye Sugar Works, Royal HaskoningDHV, Stichting Agriterra, Techforce Innovations, en WUR CDI een subsidie gekregen van het Fonds Duurzaam Water (FDW) voor de ontwikkeling van de Akagera Valley. Het doel van SWIAVI is om circa 800 hectare moerasland terug te winnen en geschikt te maken voor landbouw.
Met behulp van Nederlandse kennis en ervaring wordt gewerkt aan geïntegreerd watermanagement. In de heuvelachtige gebieden gaat het om irrigatie en waterretentie en in het moerasland om drainage, beschermingen tegen overstroming en gemotoriseerd transport over water.
Het systeem wordt ontwikkeld volgens building with nature principes. Het project richt zich op inclusieve groei van de suikerproductie door versterking van de sociaal-economische situatie van de boerengemeenschappen. Dit vindt plaats via de opzet van watermanagement organisaties, registreren van boerencoöperaties, en geven van trainingen op een school voor Sustainable Water and Agriculture Methods and Practices, de SWAMP-school.
Project Water for Growth
Nederland financiert in Rwanda een groot Integrated Water Resources Programma (IWRM) van €35 miljoen voor 5 jaar, beter bekend als “Water for Growth Rwanda”.
Bij dit project zijn Nederlandse partijen betrokken. Uitvoerder van het Technical Assistance deel van het programma (2015-2020) is Euroconsult Mott MacDonald in een consortium met SNV en SHER (een Belgisch consultant bedrijf).
Bij studies binnen dit programma zijn Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven betrokken, zoals IHE en Future Water, bij de ontwikkeling van modellen om het watergebruik in de stroomgebieden te optimaliseren.
De IWRM-benadering leidt tot plannen voor verbeterd waterbeheer in de landbouw om zo intensivering van de agrarische sector mogelijk te maken. Hierbij kunnen Nederlandse bedrijven worden betrokken.
Kansen voor Nederlandse bedrijven
Vooral in het westen van Rwanda, waar een nieuw project voor ketenontwikkeling in de tuinbouw en een uitbreiding van IWRM voor “Landscape Restoration” gaan samenvallen, liggen kansen voor samenwerking met Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen.
Landbouwteam Rwanda
Oktober 2017
Studenten van TU Delft werken aan innovatief waterfilter in Rwanda
In Rwanda hebben Roline Montijn, Gabrielle van Zwieteren en Anke Merkx, drie Civiele Techniek studenten van de Technische Universiteit in Delft, de afgelopen 7 weken hard gewerkt aan een innovatief waterfilter in Rwanda in samenwerking met Holland Greentech en Rivulis.
Het doel was om een waterfilter te ontwerpen met lokale materialen dat zonder elektriciteit functioneert, schoon water levert voor druppelirrigatiesystemen en betaalbaar is voor boeren in Rwanda. Druppelirrigatie heeft veel voordelen boven andere vormen van irrigatie. Zo is er sprake van veel efficiënter waterverbruik, is er minder energie nodig en voorkomt het erosie van het vruchtbare land. Drie aspecten die van groot belang zijn voor Rwanda. Om verstopping van het irrigatiesysteem te voorkomen is water nodig dat geen deeltjes bevat die groter zijn dan 100 micron, iets dat boeren in Rwanda niet ter beschikking hebben.
Begin september zijn de drie studentes begonnen op de universiteit in Delft en 19 september vlogen zij naar Kigali, met verschillende benodigde materialen van MegaGroup en Rivulis. In 4 weken tijd hebben de studentes omgevingsonderzoek gedaan, het waterfilter ontworpen, benodigde materialen lokaal gekocht, zoals een tank en kiezels van verschillende specifieke groottes en hebben zij het waterfilter gerealiseerd. Op 17 oktober is het waterfilter gepresenteerd aan stakeholders van de Rwandese overheid, het bedrijfsleven en de Nederlandse ambassade. Bij alle partijen was sprake van groot enthousiasme over dit waterfilter en wordt er gekeken naar de mogelijkheden om dit schaalmodel uit te werken naar een grotere trial.
