Vietnamese delta met Nederlandse steun leefbaar houden
De Mekong Delta in het zuiden van Vietnam is een van de vijf delta’s in de wereld die het meest bedreigd wordt door klimaatverandering. De ontwikkeling van een strategie voor het tegengaan van en het inspelen op deze veranderingen is van levensbelang voor toekomstige generaties in de Mekong en ver daarbuiten. Deze uitdaging staat centraal in de Vietnamees-Nederlandse samenwerking om de Mekong Delta leefbaar te houden.
Met de sterke water- en landbouwtraditie en grote kennis en ervaring op beide terreinen, is Nederland een sterke partner om samen met Vietnam oplossingen te vinden voor deze immense opgave. Op basis van een door Nederland ontwikkeld Mekong Deltaplan heeft Vietnam een resolutie aangenomen voor´ een duurzame en klimaatbestendige ontwikkeling van de Mekong Delta´. Een belangrijk onderdeel van deze zogenoemde Resolutie 120 is een noodzakelijke landbouwtransitie in de delta.
Verzilting en overstromingen
Vooral de lager gelegen delta loopt het risico van verdere verzilting van de bodem en overstromingen. Klimaatverandering is hier geen dreiging meer, maar een fact of life. De gevolgen van de stijgende zeespiegel worden verergerd door een afname van het sediment uit de rivier, in combinatie met een inklinkende bodem door overtollig gebruik van grondwater. Daarnaast drukken veranderingen in temperatuur, regenval, rivierstromen, droogte en overstromingen zwaar op landbouw en visserij. Dat heeft armoede en verminderde opbrengsten als gevolg.
Innovatieve oplossingen
De genoemde landbouwtransitie vraagt om innovatieve en ´klimaatslimme´ oplossingen om boeren een alternatief te bieden voor een duurzame productiewijze. Het vraagt om het ontwikkelen van waardeketens met aandacht voor het terugdringen van verliezen, het toevoegen van waarde, innovatieve verwerking en een goede marketing en verkoop. Deze ketenaanpak is Nederland op het lijf geschreven. Belangrijke aandachtspunten in de samenwerking tussen Nederland en Vietnam zijn onder andere voedselzekerheid, landgebruik, coöperatievorming, toegang tot kapitaal en goede kennisoverdracht. Met Nederlandse kennis en expertise wordt hier invulling aan gegeven.
Drie hydrologische zones in de Mekong Delta:
- bovendelta; omgaan met toegenomen seizoensoverstromingen en verbeteren van de wateropslagcapaciteit door aangepast land- en watergebruik (bijv. leven met overstromingen),
- middendelta; omgaan met tekorten aan vers water en droogtes in het droge seizoen en het waarborgen van de zoetwatervoorziening,
- kustdelta, omgaan met brak water en indringing door zout water (bijv. leven met brak water) en duurzame kustbescherming
Volop kansen
Deze grote uitdaging om het enorme landbouwpotentieel in de Mekong Delta duurzaam en optimaal te benutten, brengt dus volop kansen voor het Nederlands bedrijfsleven. En ook voor de kennis- en technologiesectoren vanuit water, landbouw, tuinbouw, aquacultuur en de voedselindustrie. Vooral alternatieven of diversificatie van de rijstbouw, groente- en fruitteelt, garnalenteelt en aquacultuur bieden veel kansen in de delta.
De kans op succes is groot, zeker door in te spelen op de omstandigheden en in combinatie met noodzakelijke infrastructurele wateringrepen. Hierbij kan worden gedacht aan het tegengaan van verzilting en de ontwikkeling van zouttolerante gewassen, het vasthouden en benutten van seizoensgebonden overstromingswater, drijvende groenteteelt, aquacultuur. Maar ook aan efficiënt en schoon watergebruik, gebruik van oppervlaktewater in plaats van grondwater, gebruik van moderne drainage- en irrigatiemethoden, het aanleggen van sluizen en dijken met andere waterstromen tot gevolg, en terugbrengen van mangroven voor kustbescherming.
Werken aan oplossingen
Op dit moment vinden al verschillende activiteiten plaats, waarin Nederlandse partijen en consortia werken aan oplossingen, zowel op het gebied van groente- en fruitteelt als op het gebied van aquacultuur en garnalen. Zo heeft de Wageningen Universiteit verschillende groenten- en fruitsoorten en teeltsystemen in kaart gebracht die geschikt zijn zich te wapenen tegen de droogte en brak water. Op basis van deze studie worden op dit moment verschillende zogeheten impactclusters en studies voor proefprojecten uitgewerkt. Het gaat onder meer om het opzetten van een duurzame dragonfruitketen met aandacht voor het terugbrengen van productieverliezen, het uitwerken van een innovatieve manier van sjalottenteelt met verminderd grondwatergebruik en mogelijkheden voor de teelt van zilte groenten. Hierbij zijn onder andere de Wageningen Universiteit, Fresh Studio en verschillende Nederlandse zaadbedrijven betrokken, zoals East-West Seed, Rijk Zwaan en Bejo Zaden.
Aquacultuur verbeteren
Fresh Studio werkt samen met lokaal ontwikkelde innovatieve methoden om de waterkwaliteit van de aquacultuur te verbeteren. Dit is een mooie follow-up van een eerder door Nederland ondersteunde innovation challenge voor innovatieve ideeën voor aquacultuursystemen. Een ander impactcluster gaat nog dit jaar van start onder leiding van Larive en andere Nederlandse bedrijven. Zij gaan werken aan het versterken van duurzame productieketens voor garnalen en dragen bij aan het landbouw-watervraagstuk in de delta.
Laat dit het begin zijn.
Willem Schoustra
Landbouwraad Vietnam
Twitter: @AgroVietnam
November 2018