Saoedi-Arabië zoekt naar Nederlandse landbouwkennis

Klimaatverandering heeft een enorme impact op Saoedi-Arabië. De overheid neemt maatregelen. Er is grote behoefte aan kennis op het terrein van duurzaam gebruik van water in de landbouw en opbouw van agrarische ketens.

Voedselzekerheid is van primair belang voor Saoedi-Arabië (KSA), met of zonder klimaatsverandering. De Saoedische overheid is decennia geleden begonnen met het verzekeren van voedselvoorraden om de bevolking zo te beschermen tegen interne en externe politieke druk. Dit is gerealiseerd door het aangaan van relaties en partnerships met buitenlandse leveranciers met als doel de lokale productie te doen toenemen.

Voedselzekerheid
Irrigatie van landbouwpercelen in Wadi AlDawasir, Saoedi-Arabië (RIY-LNV)

Forse uitdagingen

Saoedi-Arabië heeft in toenemende mate te maken met uitdagingen en risico’s als het gaat om voedselzekerheid. Zo is de bodemvruchtbaarheid onvoldoende voor een adequate voedselproductie. Saoedi-Arabië kampt ook met andere problemen: de bevolking groeit snel, het land is erg afhankelijk van voedselimport (70% van de vraag), subsidies op voedselconsumptie zijn niet effectief en er gaat veel voedsel in de keten verloren.

Het bewustzijn over klimaatsverandering is relatief hoog in KSA. Het ontbreekt wel aan technische kennis over mogelijke maatregelen, zowel bij overheidsinstellingen als in de private sector. De klimaatsverandering dwingt de Saoedische overheid tot modernisering en transformatie van de landbouwsector.

Efficiënt gebruik van water

De overheid is op zoek naar technieken om meer voedsel met minder water te produceren: more crop per drop. Het aanmoedigen van het telen van traditionele gewassen die weinig water gebruiken, bedekte teelten, seawater harvesting, bio-salinity en rainwater harvesting zijn daar voorbeelden van.

Nederlandse bedrijven kunnen profiteren van de Saoedische overheidsplannen door te investeren in:

  • waterbesparende technieken
  • voedselveiligheid
  • ketenbeheer (aquacultuur, tuinbouw, pluimveehouderij)

Ook capaciteitsopbouw en deskundigheidsbevordering zijn veelbelovende mogelijkheden voor Nederlands-Saoedische samenwerking. Net als green cities en productie van zeewier voor veevoeding.

Voedselzekerheid
Beeld: FAO
De Blue Water Sustainability Index (blauw = duurzaam; rood = niet-duurzaam)

Agrarisch ontwikkelingsfonds

Een van de initiatieven van de Saoedische overheid om voedselzekerheid te realiseren, is het Agricultural Development Fund (ADF). ADF is een overheidsinstelling die is opgericht in 2008 met als doel krediet te verstrekken aan bedrijven in de landbouwsector.

Het fonds heeft €800 miljoen beschikbaar om het sustainable rural development programme te ondersteunen. Dit programma, waarvan het budget oploopt tot 1,7 miljard (voor 7 jaar), financiert initiatieven van kleine boeren, fokbedrijven en vissers. Ook is er budget voor projecten op het gebied van marketing, logistiek en voedselverwerking.

De Nederlandse agrifoodsector kan hierop inspringen door expertise en technologie aan te bieden aan ondernemers in de landbouw en visserij.

Klimaatverandering

Saoedi-Arabië is lange tijd in staat geweest om met behulp van subsidie de binnenlandse behoefte aan voedsel te dekken. In het midden van de jaren ’90 was KSA zelfs een van de grotere tarwe-exporterende landen in de wereld.

De Saoedische overheid werd zich al snel bewust van de keerzijde van de productie van granen middenin de woestijn, die vooral de niet-hernieuwbare watervoorzieningen uitputten.

Dit heeft ertoe geleid dat de discussie over klimaatsverandering al vroeg op gang kwam. De Saoedische overheid heeft een aantal oplossingen voor de klimaatverandering in het vizier: carbon captures en clean development mechanisms. Vermindering van de uitstoot van klimaatgassen door het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen, staat niet op de agenda.

Klimaatsverandering is een serieuze uitdaging voor Saoedi-Arabië, zo blijkt uit een gezamenlijke studie van de FAO, de overheid en academische instellingen in Saoedi-Arabië: “expected average warming in the Kingdom for the year 2041 to be higher than the global average, and it is expected to be highest (2.2-2.70C) during the summer in the north western region. The lowest warming (0.2-0.40C) is expected in the south and the southwest”.

De impact van klimaatsverandering beïnvloedt naar verwachting alle aspecten van het dagelijks leven in KSA. Het meest cruciale is de impact op de benutting van hernieuwbare waterbronnen en als gevolg daarvan ook op de voedsel- en landbouwproductie. Volgens een inschatting van UNDP wordt 89% van het zoete water in Saoedi-Arabië gebruikt in de landbouwsector en is 57% daarvan afkomstig uit niet-hernieuwbare bronnen.

Plannen van de Saoedische overheid

De Saoedische overheid is bezig met verschillende maatregelen om de nadelige gevolgen van klimaatverandering voor de voedselzekerheid op te vangen. In het kader van de ‘Saudi Vision 2030’ heeft het ministerie van Energie, Water en Landbouw programma’s ontwikkeld voor de bescherming van natuurlijke bronnen en het verzekeren van de voedselzekerheid. Doelen zijn:

  • Het bijdragen aan de realisatie van een duurzame voedselzekerheid in KSA: 100% voltooiing van de nationale voedselzekerheidsstrategie.
  • Optimaliseren van het gebruik van hernieuwbare waterbronnen voor de landbouw: 35% van al het water in de landbouw van hernieuwbare bronnen (nu 13%).
  • Het ontwikkelen van duurzame en efficiënte productiesystemen in de landbouw en visserij en toename van de waarde van deze producten.
Special voedselzekerheid
Beeld: Bom Group

Voorbeeld van Nederlandse inzet

Het Sustainable Agriculture Research Center (ESTIDAMAH) is een voorbeeld van privaat-publieke samenwerking tussen Nederland en Saoedi-Arabië. Dit onderzoekscentrum is gericht op duurzame teeltstrategieën in de tuinbouw. Het gaat om een kassencomplex van 8.500 m2 , dat gerealiseerd is in Riyadh Techno Valley door de Bom Group. Verschillende technieken (van low-tech tot high-tech) worden getest. Daar zijn consultants van de WUR bij betrokken. Doel is vooral om te bepalen welke technieken het meest water- en energiebesparend zijn, om zo een duurzame teeltwijze te bereiken die geschikt is voor het warme klimaat van het Arabisch Schiereiland.

Voedselzekerheid
Beeld: Bom Group

Landbouwteam Golfstaten
Erik Smidt
Twitter: @NLagrofoodGCC

November 2018