Mondiale voedselzekerheid hoog op LNV-agenda
Bij het ministerie van LNV staat bevordering van de mondiale voedselzekerheid hoog op de agenda. Net zoals klimaatadaptatie in de agrarische sector. Het ministerie acteert in bilaterale samenwerkingsverbanden, maar ook in multilaterale, bijvoorbeeld in de Global Alliance for Climate Smart Agriculture. In gesprek met beleidsmedewerker Marcel van Nijnatten.
Van Nijnatten is senior-beleidsmedewerker op de LNV-directie Europees Landbouw- en Visserijbeleid en Voedselzekerheid (ELVV). Hij houdt zich vooral bezig met het dossier landbouw en klimaat in derde landen (buiten Europa). Daarnaast is hij regiocoördinator van het ministerie voor de regio Midden-Oosten en Noord-Afrika.
Internationale invalshoek
Wie denkt dat de recente landbouwvisie van minister Carola Schouten (‘Landbouw, Natuur en Voedsel: Waardevol en Verbonden’) alleen betrekking heeft op de Nederlandse landbouw heeft het mis, zegt Van Nijnatten. “LNV streeft naar een landbouw die efficiënt omgaat met grondstoffen. Dat geldt niet alleen voor Nederland.”
Minder verliezen in de keten
Een landbouw die efficiënt omgaat met grondstoffen en kennis optimaal benut leidt tot minder verliezen in de keten en dus tot meer voedselzekerheid. Juist landen waar de voedselzekerheid nu al in het geding is, krijgen de hardste klappen van de klimaatverandering, constateert Van Nijnatten. “De LNV-landbouwvisie heeft daarom zeker ook een internationale invalshoek.”
De landbouwvisie - in september 2018 gepresenteerd – moet nog worden uitgewerkt op diverse onderdelen. Dit gebeurt op dit moment in nauw overleg met het ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Klimaatakkoord Parijs
Nederland is zeer ambitieus op de mondiale klimaatagenda, benadrukt Van Nijnatten. Het klimaatakkoord van Parijs (2015) speelt daarbij een belangrijke rol. Afgesproken is dat landen die het akkoord hebben ondertekend een nationaal uitwerkingsplan maken. In landen buiten Europa heeft landbouw vaak hoge prioriteit in de plannen van aanpak. “Landbouw is namelijk niet alleen een deel van het probleem, maar ook een deel van de oplossing. Een efficiënt gebruik van grondstoffen in de landbouw gaat klimaatverandering tegen en leidt tegelijkertijd tot meer voedselzekerheid. Klimaat en voedselzekerheid zijn, zeker in deze landen, zeer verweven met elkaar.”
Samenwerkingsverbanden
Nederland is zowel in multilaterale als bilaterale samenwerkingsverbanden actief. Wat betreft de multilaterale aanpak steekt het ministerie van LNV veel energie in de Global Alliance for Climate Smart Agriculture. Van Nijnatten: “Onze insteek is dat er al veel praktische oplossingen zijn voor een klimaatslimme landbouw. Universiteiten, bedrijven in de agrofoodsector, overheden en zeker ook boeren zelf hebben veel kennis. Het gaat er nu om die actoren bij elkaar te brengen, om samenwerking in voedselketens. Ik noem dat matchmaking. Agro-Nederland loopt wat kennis en ervaring over ketensamenwerking wereldwijd voorop. Daarom kunnen en willen wij bij die matchmaking een belangrijke rol spelen.”
Bilaterale samenwerking
Ook in bilaterale samenwerkingsverbanden is het ministerie van LNV actief. De landbouwraden op de Nederlandse ambassades proberen de juiste partners bij elkaar te brengen. Mooi voorbeeld is de betrokkenheid van het ministerie bij de introductie van bedekte groenteteelt in Marokko. “Een gesloten systeem leidt tot een veel efficiënter gebruik van water, energie en meststoffen. Dat geeft klimaatwinst én meer voedsel.”
Beter uitgangsmateriaal
In een aantal Afrikaanse en Aziatische landen concentreert het ministerie zich op verbetering van het plantaardig uitgangsmateriaal, bijvoorbeeld pootaardappelen die goed gedijen in gebieden waar steeds minder regen valt. “Dat doen we bijvoorbeeld in Algerije. Nederlandse pootgoedbedrijven hebben rassen gekweekt die met veel minder water meer aardappelen opbrengen. De introductie van zulke rassen leidt tot een betere inkomenspositie van boeren en tot meer voedselzekerheid in het land. De efficiëntere benutting van water en bodem is weer winst voor het klimaat.”
Hightech én lowtech
Afhankelijk van de lokale situatie ligt de nadruk op hightech- of lowtech-oplossingen. Van Nijnatten: “Met simpele loodsen voor opslag van uien en aardappelen kunnen de verliezen in de keten worden teruggedrongen. Daardoor kan enorm worden bespaard op grondstoffen, terwijl de investering relatief klein is. In Egypte en Saoedi-Arabië zijn juist hightech-oplossingen mogelijk, bijvoorbeeld teelt van groenten in moderne kassen met klimaatbeheersing.”