Voedselzekerheid op agenda ministerie BZ
Nederland draagt bij aan de door de VN wereldwijd vastgestelde ontwikkelingsdoelen, de sustainable development goals (SDG’s). De nieuwe beleidsnota van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS) onderstreept het belang om de grondoorzaken van armoede, migratie, terrorisme en klimaatverandering aan te pakken. Voedselzekerheid en voeding vormen onderdeel van deze agenda.
Om bij te dragen aan deze doelstellingen voor 2030 wil Nederland 32 miljoen vrouwen, mannen en kinderen uit de ondervoeding halen en de productiviteit en het inkomen van 8 miljoen boeren verdubbelen. Dat op een manier die de ecologische grenzen van onze planeet respecteert en de boeren weerbaarder maakt tegen de gevolgen van klimaatverandering.
In het onlangs gepubliceerde rapport “the state of food security and nutrition in the world 2018” (FAO, IFAD, Unicef, WFP en WHO) blijkt dat honger wereldwijd wederom is toegenomen. Veel landen hebben te maken met door conflicten aangewakkerde honger en acute voedselonzekerheid; de schaal ervan kan een bedreiging vormen voor vrede en veiligheid.
Ook klimaatverandering en verslechterde economische omstandigheden zijn de oorzaak van de toename van het aantal mensen met honger. Op het vlak van ontwikkeling, humanitaire hulp, voedsel en klimaat kan het directoraat-generaal internationale samenwerking (DGIS) van het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) een verschil maken. Bijvoorbeeld door programma’s te richten op het ondersteunen van landbouwproductie in conflictsituaties.
Toegang tot landbouwgrond
In aanvulling op instabiele regio’s en klimaat, hebben we te maken met een groeiende wereldbevolking, welvaart en verstedelijking. Het Global Food Policy Report 2018 van IFPRI concludeert dat goed functionerende voedselsystemen nodig zijn om de 9 miljard mensen te voeden die rond 2050 op aarde leven. Daarnaast is voor veel mensen de strijd om grond een strijd om overleving. De toegang tot landbouwgrond is vaak gerelateerd aan het probleem van ondervoeding.
Duurzame productieketens
Eén van de voorgestelde oplossingen is dat de productieketens van de industriële landbouw worden vervangen door plaatselijke, gedecentraliseerde en duurzame productieketens. Daarbij dient aandacht te zijn voor het voorkomen van bodemdegradatie, erosie en ontbossing. Om te komen tot een duurzame, geïntegreerde aanpak op voeding, worden de door BZ ondersteunde projecten steeds vaker gericht op meerdere SDG’s.
Voorbeeld: Indonesië
Nederland heeft de afgelopen jaren nauw samengewerkt met CGIAR, dat recentelijk een klimaatbureau in Wageningen heeft gevestigd. Eén van de onderzoeksprogramma’s van CGIAR is Climate Change Agriculture and Food Security (CCAFS). Binnen dit programma wordt samen met FrieslandCampina een project in Indonesië uitgevoerd, gericht op de verdubbeling van de melkproductie van de koeien op kleine melkveebedrijven en het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen. Daarbij worden strategieën ontwikkeld op het vlak van diergezondheid, mest, voeding en management.
Voorbeeld: Oost-Afrika
Het Climate Smart Agriculture programma van SNV richt zich op Tanzania, Kenia en Uganda: landen die de komende jaren veel te maken krijgen met klimaatverandering. Dit marktgerichte project belicht meerdere aspecten van voedselzekerheid, zoals weersverzekeringen, goede landbouwpraktijk en innovatieve technologieën voor klimaatadaptatie.
Voorbeeld: Kenia
Vanuit het 2SCALE-programma is er een mooi Keniaans voorbeeld te noemen van een vrouwelijke ondernemer die boeren ondersteunt bij de teelt en verkoop van sorghum. Hierbij staan duurzame productie en klimaatadaptatie centraal.
Toen de afzet van sorghum aan de grootste nationale brouwerij terugliep, begon deze ondernemer met het diversifiëren van de product-marktcombinaties. Hierbij werd bijvoorbeeld gekeken naar kindervoeding, diervoeding en alternatieve gewassen die passen in een duurzame rotatie.
Samenwerking in ketens
Binnen al deze projecten speelt ook de Dutch diamond een grote rol. Dit houdt in dat kennisinstellingen met de NGO’s, de private sector en de overheid samenwerken om diëten te variëren en de toegang tot voeding te verbeteren. De komende jaren zal er met het oog op het behalen van de SDG’s vooral gewerkt worden vanuit een geïntegreerde aanpak, waarbij klimaatadaptatie, en waar mogelijk ook mitigatie, onderdeel zullen uitmaken van de oplossingsrichting. Hierbij zullen kleine tot middelgrote gemengde bedrijven met gedeeltelijke diversificatie en dierenwelzijn, gezondheid en duurzaamheid een belangrijke rol spelen.
Klimaattop december 2018
Tijdens de klimaattop (COP 24) in december 2018 wordt een aantal voedsel- en klimaatgerelateerde bijeenkomsten gehouden. Daarbij is aandacht voor zowel de geïntegreerde aanpak op meerdere SDG’s als de financiële aspecten (bijvoorbeeld verzekeringen) om klimaatgerichte activiteiten te ondersteunen.
Minister Kaag zal spreken over het belang van klimaatadaptatie, waarbij kennisuitwisseling tussen boeren een belangrijke rol speelt. Om de kleine en middelgrote bedrijven in de toekomst te helpen, is er ook financiële ondersteuning nodig vanuit de banken en het bedrijfsleven.
Ministerie van Buitenlandse Zaken, directie Inclusieve Groene Groei
Twitter: @IGG_NL
November 2018