Kaasexporteurs versterken positie
De export van Nederlandse kaas neemt naar een groot aantal landen fors toe. Mede door de Russische boycot zijn zuivelondernemingen naarstig op zoek naar nieuwe markten. Daar boeken de bedrijven succes mee, zegt directeur Tjeerd de Groot van de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO), de branche-organisatie van alle zuivelondernemingen in Nederland.
Uit cijfers van ZuivelNL (ketenorganisatie van de zuivelsector) blijkt dat de kaasexport naar Azië en het Midden-Oosten in de eerste negen maanden van 2015 in vergelijking met dezelfde periode in 2014 met 103% is gestegen. Naar Noord-Amerika is de toename over dezelfde periode 48%. Als wordt gekeken naar afzonderlijke landen springen Chili, Taiwan en Zuid-Korea eruit met stijgingspercentages van 453%, 346% en 233%.
Versterking concurrentiepositie
NZO-directeur De Groot spreekt over een gigantische prestatie. “In veel landen had de Nederlandse kaassector al een prima positie. Die is in 2015 wereldwijd verder versterkt. Door de Russische boycot zijn bedrijven gestimuleerd hun markt te verbreden. Dat is gelukt.”
Hij zet er wel een kanttekening bij: “De opbrengstprijzen liggen beduidend lager dan in de jaren ervoor. En ook dat is mede het gevolg van de boycot. U hoort mij daarom niet zeggen dat we blij moeten zijn met de importstop door Rusland.”
De Nederlandse zuivel onderscheidt zich door de afzet van duurzame kwaliteitsproducten, zegt hij. “Kwaliteit en duurzaamheid zijn en blijven de kernbegrippen in onze marketingstrategie. Als het gaat om zuivel zal er nooit sprake zijn van een gelijk speelveld. Neem alleen al de grondprijs in Nederland, die ligt veel hoger dan elders. Op prijs kunnen we de concurrentie dus niet aan. Wij moeten het hebben van ons imago.”
Resultaten verduurzaming
Met het programma Duurzame Zuivelketen zet de Nederlandse zuivelsector stappen voorwaarts op het gebied van duurzaam produceren, zowel op boerderijniveau als in de fabrieken. Daar worden resultaten mee geboekt. Zo is het energiegebruik per liter melk afgelopen 10 jaar met 25% gedaald, het gebruik van antibiotica fors verlaagd en is alle soja in het veevoer inmiddels geproduceerd volgens de criteria van de Round Table on Responsible Soy (RTRS).
Volgens De Groot loopt de Nederlandse zuivel hiermee ver voorop. “Geen land kent een duurzaamheidsprogramma waarbij in de hele keten afspraken met elkaar worden gemaakt. Zo onderscheiden we ons in de markt. Maar dat is geen reden om achterover te leunen. We moeten hier elke dag mee bezig blijven.”
Zuivelmarkt in mineur
Als het gaat om opbrengstprijzen is de zuivelmarkt in mineur. De Groot spreekt over incidentele factoren die hier de oorzaak van zijn: minder vraag uit China, toename van de melkproductie in onder meer Verenigde Staten en Europa en tot slot de Russische boycot, waar vooral Nederland veel last van heeft. “Een kwart van de Russische kaasimport kwam uit ons land. De boycot wordt ooit ingetrokken. Daar moeten we overigens niet te veel van verwachten. De koopkracht in het land is enorm gedaald. Juist daarom ben ik blij met de recente toename van de export naar veel landen buiten Europa.”
Meer vraag naar zuivel
Voor de lange termijn is er geen reden voor pessimisme, meent De Groot. De reden: volgens alle ramingen neemt de vraag naar zuivelproducten jaarlijks met 2,2% toe. De melkproductie kan deze stijging van de vraag niet bijbenen. Schaarste leidt wereldwijd tot betere opbrengstprijzen.
Daar kan de Nederlandse zuivel van profiteren, maar er is hierbij geen sprake van een wetmatigheid. De Groot: “De Nederlandse zuivel moet zijn eigen verhaal met nadruk naar buiten blijven brengen. Daar kunnen de landbouwraden ook een rol in spelen.”
De Groot geeft een boodschap aan de Nederlandse overheid: “Het is aan politiek Den Haag om een goed en betaalbaar controleapparaat in de benen te houden. Dat geldt ook voor de ondersteuning van de kennisinfrastructuur. Innovatie is de kracht van de Nederlandse zuivel. Dat mogen we niet laten verslonzen.”
April 2016