Kaasexport buiten Europa is kansrijk
De kaasexport vanuit Nederland kan komende jaren nog flink groeien, vooral buiten Europa. De verkoop- en marketingafdelingen van de bedrijven in de kaasketen moeten de mouwen opstropen zodat kaas bij koopkrachtige consumenten in Azië, Amerika en Afrika hoger op het boodschappenlijstje komt te staan. Dat zegt voorzitter Jan Kos van de afdeling kaas van GemZu, de brancheorganisatie voor de zuivelhandel.
Kos verwacht dat consumptie van kaas in Europa weinig zal toenemen. De Nederlandse zuivel kan zijn concurrentiepositie op deze markten natuurlijk wel verder verstevigen. Zijn advies is om nog meer gebruik te maken van het sterke Holland-imago. “De Nederlandse zuivel wordt internationaal erkend als topproducent. Wij worden geroemd om onze kwaliteit, smaak, innovatie en de duurzame wijze van produceren. Van het Holland-imago kunnen en moeten we nog meer gebruikmaken. Ook buiten Europa trouwens.”
Export naar zeventig landen
Jan Kos is algemeen directeur van Vandersterre Groep Bedrijven uit Bodegraven, een van de grotere particuliere bedrijven die in Nederland actief zijn in de kaashandel. De onderneming heeft zijn exportpositie de afgelopen jaren sterk verbeterd. Inmiddels is Vandersterre Holland actief in zo’n zeventig landen over de hele wereld met sterke merken zoals Prima Donna, Landana en Ouwe Jongens (zie kader).
Van de totale kaasproductie in Nederland wordt grofweg een derde deel in Nederland afgezet en ook een derde deel gaat naar Duitsland. Kos schat dat een zesde deel van alle in Nederland geproduceerde kazen buiten Europa wordt verkocht. “Juist daar liggen volop mogelijkheden. Ik was onlangs in Brazilië. Als je daar vertelt dat je uit Holland komt gaan alle deuren open. Nederland staat voor voetbal, tulpen en kaas. De uitdaging voor de Nederlandse kaasketen is om daar nog beter op in te spelen.”
Gevolgen Russische importboycot
Kos constateert dat de kaasexport in 2014 een flinke klap kreeg nadat Rusland zijn grenzen sloot voor onder meer zuivelproducten uit lidstaten van de Europese Unie. In 2013, het jaar voor de boycot, ging 60.000 ton vanuit Nederland naar Rusland. De boycot is een van de redenen dat zuivelprijzen en dus ook de kaasprijzen wereldwijd flink zijn gedaald. “Voor de kaashandel in ons land is opening van de Russische markt van cruciaal belang”, zegt Kos. “Het is belangrijk dat de importstop snel wordt opgeheven.”
Oude contacten herstellen
Hij waarschuwt voor al te veel optimisme. “Kaashandelaren uit bijvoorbeeld Zwitserland, Australië en Latijns-Amerika hebben inmiddels posities verworven in Rusland. Het zal tijd kosten om oude contacten te herstellen. Bovendien is de koopkracht door de enorme inflatie sterk gedaald en dat is voor een luxeproduct als kaas niet bepaald positief.” Toch is hij optimistisch: “In Rusland blijft er een groep consumenten bestaan met voldoende koopkracht. En die moeten we zien te bereiken.”
Brancheorganisatie GemZu
GemZu is de brancheondernemersorganisatie voor zo’n 120 bedrijven die actief zijn in de groothandel, import, export en dienstverlenende activiteiten voor zuivelproducten als boter, kaas en melkpoeder. De afdeling Kaas omvat circa 90 bedrijven.
De organisatie richt zich op de bevordering van de concurrentiekracht van de sector door dienstverlening aan de leden en belangenbehartiging op nationaal en internationaal gebied. Het secretariaat is gevestigd in Den Haag.
Wennen aan smaak van kaas
Op lange termijn verwacht de GemZu-bestuurder veel van de kaasexport naar Aziatische landen. Kos: “Kaas is daar geen gangbaar product. Het is aan ons om de Aziaten te laten wennen aan de smaak van kaas. Daar zal jaren overheen gaan.”
Hij constateert overigens dat de kaasketen al veel inspanningen verricht in Azië. Bijvoorbeeld door aanwezig te zijn op de grote beurzen voor de voedselsector in Dubai en Singapore. “De hele Nederlandse zuivel staat daar met een stand. Dat is erg belangrijk om nieuwe markten te verwerven.”
Kaasexport naar VS
Wat betreft de kaasexport naar de Verenigde Staten heeft Kos positieve verwachtingen. Op dit moment gaat er per jaar zo’n 18,5 miljoen kilo Nederlandse kaas naar de VS. “Dezelfde hoeveelheid exporteert Nederland elke vier weken naar Duitsland. Dat geeft aan dat we nog geen sterke positie hebben in de VS, maar er zijn zeker mogelijkheden voor groei, vooral met onderscheidende producten.”
Hij benadrukt dat het handelsverdrag (TTIP) tussen de Europese Unie en de VS van groot belang is voor Nederlandse kaasexporteurs. “Dat maakt de export van onze sector naar de VS een stuk makkelijker.”
Rol van de overheid
Directeur Onno Boersma van Gemzu benadrukt dat de Nederlandse en Europese overheid een belangrijke rol kunnen spelen in het creëren van gunstige randvoorwaarden voor export. “De landbouwraden zijn een belangrijk aanspreekpunt voor de exporteurs. Zij signaleren kansen en anticiperen op mogelijke handelsbelemmeringen.”
Voor de zuivelketen wordt export steeds belangrijker, stelt Boersma. “Helaas lijkt de regelgeving alleen maar toe te nemen. Er kan in de interne handel die soms vooraf gaat aan export naar bestemmingen buiten de EU, nog veel worden verbeterd. Speciaal voor de aanpak van veterinaire exportbelemmeringen heeft de ketenorganisatie ZuivelNL – waar Gemzu partner van is – twee deskundigen beschikbaar gesteld.”
Vandersterre Holland
Vandersterre Groep Bedrijven is een groothandel, merkenleverancier, exporteur, dienstverlener en verpakker van Hollandse kaasspecialiteiten.
Op de internationale markt heeft het bedrijf zich ontwikkeld tot een toonaangevende leverancier van merkkazen, waaronder de internationale kaasmerken Prima Donna en Landana. In België en Duitsland is Vandersterre actief met de merken Slanke Anke en Ouwe Jongens.
Bijna alle kaas die de onderneming in de markt zet, wordt gemaakt in fabrieken van vrijwel alle Nederlandse zuivelbedrijven. Zestig procent van de kaas wordt in Nederland verkocht, de rest vindt zijn weg over de hele wereld.
April 2016