Kennis over bodem in handen van Keniaanse boeren

Elke akkerbouwer in Nederland is het gewend: zijn grond laten onderzoeken om te bepalen welke nutriënten in zijn bodem zitten en om te weten hoe hij zijn grond het beste kan bemesten. Dit is onder andere een reden waarom in Nederland de hoogste oogstopbrengsten per hectare wereldwijd worden gehaald: Nederlandse boeren hebben toegang tot laboratoria en goede adviseurs.

Voor de honderden miljoenen boeren wereldwijd is dit echter een heel ander verhaal: vaak is er geen laboratorium aanwezig en kunnen boeren de prijs van 50 tot 100 dollar voor een grondanalyse en bemestingsadvies niet betalen. Dit moet anders kunnen, bedacht Henri Hekman, CEO van SoilCares. Dit is een dochteronderneming van Dutch Sprouts dat voorkomt uit BLGG, hetgeen enkele jaren geleden is overgenomen door Eurofins. Met behulp van kleine, betaalbare sensoren en een slimme database brengt SoilCares het analyseren van nutriënten in de grond letterlijk in de handen van boeren.

Lab-in-a-box

SoilCares is al ruim drie jaar actief in Kenia, waar de eerste ervaringen zijn opgedaan met de SoilCares Lab-in-a-box. Het Lab-in-a-box was geïnstalleerd in een Landrover. Daarmee werden dorpjes in Kenia bezocht als een soort rondreizend circus. Boeren konden met een grondmonster naar de Landrover komen om dat ter plekke te laten analyseren en een bemestingsadvies te krijgen. Reinder van der Meer, CEO SoilCares Africa: “In twee uur tijd kunnen we met het Lab-in-a-box een analyse op zowel micro- als macronutriënten en een bemestingsadvies uitbrengen. Daar rekenen we zo’n  €12 voor. Hoewel de mobiele laboratoria de beste manier zijn voor het creëren van awareness rondom grondonderzoek voor dat je gaat planten merkten we dat we alleen de wat hoger opgeleide en commerciële boeren hiermee bereikten. De animo is groot maar de prijs van €12 en de complexiteit van een grondonderzoek zorgen ervoor dat maar een beperkt deel van de boeren aanhaakt”.

Bereikbaarheid en prijs knelpunt

Ook zijn de mobiele laboratoria niet altijd bereikbaar. Ze komen weliswaar in het dorp, maar dan alleen vandaag of deze week. Daarna moet je als boer toch weer lang wachten en mis je de auto om de een of andere reden dan heb je pech. Dat bleek voor zowel de boeren als SoilCares een lastige schakel.

“We zagen dat we een groot deel van het potentieel voor grondonderzoek en daarmee dus ook oogst verbetering missen door de bereikbaarheid en de prijs. De Lab-in-a-Box worden regionaal geïnstalleerd of op hele grote boerderijen en bij kunstmestfabrieken. Hoewel we zo veel dichter bij de Afrikaanse boeren zitten, missen we nog steeds de aansluiting met miljoenen kleine boerenbedrijven, die allemaal problemen hebben met hun oogst. Daar moesten we iets anders op verzinnen”.

Scanner

Sinds kort heeft SoilCares een baanbrekend nieuw product op de markt gebracht: de SoilCares-scanner. Met de scanner maak je heel eenvoudig realtime, in het veld, een scan van de grond, met behulp van een app op je smartphone. Binnen enkele minuten ontvang je op de smartphone de pH, het gehalte N, P, K en organische stof in de bodem. Kenia is het eerste land waar de SoilCares-scanner op de markt komt. De eerste 150 scanners zijn aangekocht door de Rabobank Foundation en worden samen met SoilCares Foundation in verschillende projecten in Kenia geïntroduceerd.

Kostprijs

De scanner (en het Lab-in-a-box) worden voor kostprijs door SoilCares op de markt gebracht. Vervolgens wordt er per advies een klein bedrag (ca € 3) in rekening gebracht. Bij SoilCares geloven ze in de grote aantallen: “Als we écht impact willen hebben op alle boeren wereldwijd moeten we onze producten en adviezen heel laagdrempelig en betaalbaar aanbieden. Als miljoenen boeren onze producten gaan gebruiken is het daarmee ook een bijzonder goed businessmodel.”

Ook al is de kostprijs van €2.000 bijzonder laag voor een Near Infrarood scanner, de prijs is veel te hoog voor een boer met een klein bedrijf in Kenia, die een tot twee keer per jaar zijn grond zal willen testen. De scanners worden daarom voornamelijk verkocht aan mensen en organisaties die werken met een netwerk van boeren, zoals extension officers, coöperaties en agro dealers, die ook meststoffen verkopen. Ook lijkt er een nieuw soort zelfstandige adviseurs te ontstaan van jonge agronomen die op een motor, gewapend met een SoilCares-scanner en verschillende ondersteunende apps op hun smartphone een eigen bestaan kunnen opbouwen door het geven van gefundeerd advies. En het bemiddelen in aanlevering van supplies en afzet.

Sprong voorwaarts

Ervaringen van SoilCares met bemestingsadviezen aan boeren met kleine bedrijven leert dat zij oogstverbeteringen van wel 50 tot 200% kunnen behalen met het toepassen van de juiste bemesting. Om van 4 zakken mais naar 12 zakken mais te gaan, is in absolute zin nog steeds niet veel, maar kan voor deze mensen het verschil maken waardoor zij hun kinderen naar school kunnen sturen of voor het eerst kunnen investeren in hun bedrijf.

SoilCares biedt zo de mogelijkheden om in gebieden waar het voedseltekort het grootste is, boeren hun oogsten te laten verbeteren. Ook biedt de SoilCares-scanner kansen voor lokale Kenianen om een eigen business te starten en boeren van advies te voorzien. De kennis van Wageningse wetenschappers via een smartphone en een scanner letterlijk in de handen van Keniaanse boeren met kleine bedrijven.

Landbouwteam Kenia

Oktober 2016