Case agrologistiek in Portugal: transport van frambozen
De infrastructuur is in het algemeen goed in Portugal. Het land heeft ruim 3.000 km aan snelwegen en ruim 4.000 km aan spoorwegen. Er zijn veertien logistieke platformen (niet allen voor voedingsmiddelen) verspreid van het noorden tot het zuiden en twee vliegvelden – Lissabon en Porto - die luchtvracht kunnen ontvangen. Het transport van groenten en fruit gebeurt via wegverkeer. De agrologistiek in Portugal met als voorbeeld het transport van frambozen.
Case: transport frambozen
De transportkosten naar Noord-Europa liggen rond 10 à 15% van de productiekosten. Toch loont het om het transport van bijvoorbeeld frambozen via de weg te laten plaatsvinden. Dit komt omdat in Portugal de energiekosten lager liggen (meer zonuren), arbeid goedkoper is en er sprake is van goede klimatologische omstandigheden zodat het mogelijk is jaarrond te produceren.
De exportwaarde van frambozen bedroeg in 2015 bijna €81 miljoen. 75% van de productie van frambozen vindt in Odemira en de Algarve plaats. Bijna alles wordt geëxporteerd, voornamelijk naar Noord-Europa. Aangezien frambozen een gevoelig product zijn, dat niet lang houdbaar is, zijn goede koeling en snelle levering geboden.
Frambozen die bijvoorbeeld op maandagochtend in het zuiden van Portugal worden geplukt, worden dezelfde avond nog opgehaald en kunnen donderdag in de Nederlandse schappen liggen. Het is van belang dat dit product direct naar ná het plukken op de juiste temperatuur wordt ingekoeld, te weten 2 °C.
Het transport van frambozen is de laatste jaren sterk verbeterd. Terwijl een aantal jaar geleden de producenten van zacht fruit (in het zuiden van het land) erg afhankelijk waren van een paar aanbieders, is het transportaanbod tegenwoordig gegroeid. Dagelijks transport en/of transport op maat behoren tot de mogelijkheden. Dit geldt echter, wat betreft frambozen, niet voor het hele land. Naar het noorden toe, waar minder productie plaats vindt, ligt dit wat moelijker. Transportbedrijven rijden niet dagelijks, gaan niet naar elke bestemming en de kosten zijn iets hoger. Het feit dat samenwerking tussen telers ook moeizaam is (liever alleen arm dan samen rijk) draagt ook niet bij om dit logistieke probleem op te lossen. Gelukkig komt hier langzaam, dankzij de jongere generatie telers, verandering in.
Ecologisch transport
Transportwagens zijn een stuk milieuvriendelijker geworden. Het grootste transportbedrijf van het land past de zogeheten Ecodriving toe. Chauffeurs van dit bedrijf krijgen opleiding voor een meer ecologische rijgedrag: wijze van rijden, rationeel gebruik van geautomatiseerde versnellingsbak, uitrekenen van het gemiddelde brandstofgebruik en het kunnen interpreteren van rapporten over energiebesparing. Aan boord van de vrachtwagens zijn computers geïnstalleerd die allerlei soorten informatie vergaren (o.a. gebruik van cruise control, gebruik van brandstof) om zo de ecologische voetafdruk te verminderen en energiekosten te besparen.
Spoorwegen
Het vervoer van agrovoedingsmiddelen gebeurt niet via het spoornetwerk. Alhoewel er een plan ligt om in het spoornetwerk (voor goederen) te investeren, ligt het niet voor de hand dat dit binnen korte tijd zal gebeuren.
Paula Geadas, Portugal
Maart 2017