Online tool voor boeren in Zuid-Afrika

Klimaatverandering leidt in Zuid-Afrika tot watertekorten en stijgende kosten voor de boeren. De concurrentie om het schaarse water neemt toe. Het dwingt producenten hun waterverbruik te verminderen. De online tool Fruitlook helpt hen daarbij.

In de Westelijke Kaap – het hart van de Zuid-Afrikaanse fruit- en wijnproductie – zijn strenge regels voor watergebruik van kracht vanwege het watertekort in de afgelopen jaren en ook dit jaar. Het niveau van de waterreservoirs is ver beneden het benodigde peil. Aan het eind van het regenseizoen (oktober 2017) bevatten de reservoirs nog niet de helft van het water dat normaal nodig is voor een volledig groeiseizoen.

Droogste landen ter wereld

Zuid Afrika is een van de droogste landen ter wereld met een jaarlijkse regenval van minder dan 490 mm. Het wereldwijde gemiddelde is 814 mm. Meer dan 80% van het land is droog of heel erg droog. Regenval is sterk over het land verdeeld. Ongeveer twee derde van het waterverbruik wordt gebruikt door de landbouw. Gebaseerd op het huidig gebruik is de verwachting dat er in 2030 een tekort is van 17%. In de Westelijke Kaap wordt 43% van de watervoorraad voor irrigatie gebruikt.

Meer kans op extreem weer

Klimaatmodellen voorspellen grotere kansen op weersextremen, zoals hagel, overstromingen en langdurige droogte voor dit gebied. Boeren zullen dus steeds vaker naar vermindering van watergebruik moeten streven en naar het produceren van 'more crop per drop'.

Optimalisatie teelt met Fruitlook

FruitLook helpt de boeren de oogst te vergroten en het watergebruik te optimaliseren. Het is een online tool dat wekelijks informatie geeft over groei van het gewas, watergebruik en niveau van mineralen. Fruitlook:

integreert satelietdata met geografische data en weersinformatie en produceert gebruiksvriendelijke perceelsspecifieke informatie,
helpt fruittelers en wijnboeren in de Westelijke Kaap hun watergebruik efficienter te maken en hun productiviteit te verbeteren door beter management van hulpbronnen,
leverde data over 182.600 ha aan fruitteelt en 5,7 miljoen ha in totaal gedurende het seizoen 2016/17; ongeveer 34 860 ha werd gebruikt door boeren,
geeft telers inzicht in de irrigatiebehoefte van het gewas.

De helft van de gebruikers geeft aan dat hun watergebruik met 10% is afgenomen. De besparing loopt op tot 30%.

Ruimtevaart helpt boeren

Fruitlook wordt mogelijk gemaakt door het Nederlandse bedrijf eLEAF. Dit bedrijf is betrokken bij enkele projecten die worden gefinancierd door het Netherlands Space Office (onder het G4AW programma). Het gebruikt satellietinformatie om boeren te laten beslissen over het gebruik van inputs zoals water en nutriënten.

Dit wordt mogelijk gemaakt door informatie beschikbaar te stellen die niet altijd met het blote oog is te zien, bijvoorbeeld oppervlakte-temperatuur en stress bij planten. Fruitlook geeft wekelijks data over groei, water en nutriëntenniveau voor bijna elk landbouwperceel in de Westelijke Kaap.

Producenten en adviseurs gebruiken de data om bodemsensoren te plaatsen, drainageproblemen te detecteren en de irrigatieplannen op te stellen en te evalueren.

Op dit moment is Fruitlook alleen beschikbaar voor fruittelers en wjinproducenten in de Westelijke Kaap. Het gebied waarvoor informatie beschikbaar is, wordt komend groeiseizoen uitgebreid tot vrijwel elk agrarisch perceel in de provincie. Dit betreft bijna 200.000 ha aan fruitgewassen en 9 miljoen ha als naar het totaal bedekte oppervlak wordt gekeken (inclusief natuurgebieden). Het systeem wordt kosteloos beschikbaar gesteld door het provinciale departement van Landbouw.

Gebruik Fruitlook door boeren

Veel producenten vinden Fruitlook een waardevol instrument. Ook de integratie met andere technologie (bijvoorbeeld bodemvochtmeters) heeft toegevoegde waarde. JC Goosen van Goosenfarming in Wolseley gaf bijvoorbeeld aan dat het hem helpt om problemen pleksgewijs op te sporen en om precisielandbouw toe te passen. De informatie geeft zeer precies aan op welke plekken meer water nodig is en waar minder. Zijn waterverbruik is met Fruitlook minimaal met 10% afgenomen. De technologie helpt hem om zelfs bij de lage niveau’s van de reservoirs productie te behouden.

De informatie die FruitLook levert, kan door telers ook worden gebruikt om keuzes te maken voor de lange termijn, bijvoorbeeld over de gewassen die geteeld kunnen worden in bepaalde gebieden gezien de bodemgesteldheid en de waterbeschikbaarheid.

eLEAF

eLEAF is betrokken bij meerdere G4AW-projecten, bijvoorbeeld bij het Rain4Africa project. Het consortium waar eLEAF deel van uitmaakt, wil met dit project 125.000 Zuid-Afrikaanse kleine boeren voorzien van gratis diensten waarmee ze gebruikersvriendelijke informatie krijgen die hen in staat stelt op het juiste moment te zaaien, irrigeren en bijvoorbeeld maatregelen te nemen om plantenziekten te voorkomen.

Landbouwbureau Zuid-Afrika